29 Οκτωβρίου 2012

«Νέο όπλο προπαγάνδας και παραπληροφόρησης» τα social media

Τα social media είναι το νέο όπλο πολιτικής προπαγάνδας και παραπληροφόρησης, ιδίως στις εκλογές, σύμφωνα με Έλληνα ερευνητή στις ΗΠΑ.

Όλο και περισσότεροι χρήστες στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο χρησιμοποιούν τα online μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, YouTube κ.α.) και τις μηχανές αναζήτησης (Google, Bing κ.α.) ως βασικά κανάλια πληροφόρησης, όμως λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι με διάφορους τρόπους αυτά τα διαδικτυακά μέσα (social media) μπορούν να χειραγωγηθούν κατάλληλα, έτσι ώστε να επηρεάσουν τεχνηέντως τις πολιτικές εξελίξεις, ακόμα και το αποτέλεσμα των εκλογών. 


Αυτό είναι το βασικό μήνυμα μιας νέας επιστημονικής εργασίας τού ελληνικής καταγωγής καθηγητή της επιστήμης των υπολογιστών Παναγιώτη Μεταξά, η οποία δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του κορυφαίου επιστημονικού περιοδικού «Science», όπως αναφέρεται σε σημερινό άρθρο της "Καθημερινής".

Η μελέτη, με τίτλο «Τα κοινωνικά μέσα και οι εκλογές», έγινε σε συνεργασία με την επίκουρη καθηγήτρια επιστήμης των υπολογιστών, Ένι Μουσταφαράτζ, του Κολλεγίου Wellesley στη Μασαχουσέτη, όπου διδάσκει και ο Π. Μεταξάς.

Οι δύο ερευνητές περιγράφουν ορισμένες μεθόδους με τις οποίες οι κάθε είδους πολιτικοί προπαγανδιστές, οι κακόβουλοι αποστολείς μαζικής ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (spam) και οι χάκερ χρησιμοποιούν τις λεγόμενες «βόμβες Google» και «βόμβες Twitter». Πρόκειται για ειδικά προγράμματα λογισμικού που σκοπίμως παραμορφώνουν τα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης και κατακλύζουν τα κοινωνικά μέσα με κατευθυνόμενα μηνύματα. Με αυτό τον τρόπο, καταβάλλουν συνειδητές προσπάθειες να επηρεαστεί η γνώμη των εκλογέων για τους υποψήφιους ή γενικότερα για ένα πολιτικό κόμμα.

Σύμφωνα με τον Π. Μεταξά, υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι που προσπαθούν να πληροφορήσουν, αλλά και να επηρεάσουν τις αποφάσεις των πολιτών μέσω των κοινωνικών δικτύων. Διαφημιστές και προπαγανδιστές επιδιώκουν τη χειραγώγηση των μηχανών αναζήτησης, ώστε αυτές να παρέχουν αποτελέσματα που έχουν ανέβει στην κορυφή της αναζήτησης, χωρίς να το αξίζουν. Συνήθως, όπως δήλωσε στο ΑΜΠΕ, «δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε μια τέτοιου είδους χειραγώγηση, επειδή δεν ξέρουμε πώς δουλεύουν αυτά τα κανάλια πληροφόρησης».

«Οι μηχανές αναζήτησης», σύμφωνα με τον κ. Μεταξά, «είναι, πραγματικά, αξιοθαύμαστα εργαλεία καταχώρησης και ανακάλυψης πληροφοριών. Αλλά δεν είναι τέλειες, μπορούν να χειραγωγηθούν. Όμως, επειδή συνηθίζουμε να εμπιστευόμαστε τις μηχανές αναζήτησης και τα κοινωνικά δίκτυα, δεν είναι εύκολο να καταλάβουμε πότε οι πληροφορίες τους έχουν χειραγωγηθεί. Γι αυτό τον λόγο, στη σημερινή εποχή έχουμε περισσότερη ανάγκη για κριτική σκέψη απ' ό,τι παλαιότερα».

Η νέα έρευνα καλεί σε εγρήγορση τους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι θα πρέπει να θέτουν συστηματικά στον εαυτό τους και στους άλλους ερωτήσεις του τύπου: «Γιατί να πιστέψω αυτό που διαβάζω;», «Ποιος μας δίνει την πληροφορία;», «Μπορούμε να τη διασταυρώσουμε με ανεξάρτητες πηγές;», «Ποια δείγματα αξιοπιστίας έχει δώσει ο συγγραφέας στο παρελθόν;»

Αναφερόμενος ειδικότερα στη σημασία της έρευνάς του για την ελληνική πολιτική σκηνή, ο κ. Μεταξάς επισήμανε ότι η Ελλάδα «περνάει μία περίοδο κρίσης, όπου ο εκνευρισμός, η απογοήτευση και η δυσκολία διαβίωσής μας μειώνει την ικανότητα κριτικής σκέψης. Το ελληνικό Διαδίκτυο περιλαμβάνει, για παράδειγμα, δεκάδες ιστολόγια (blogs) που έχουν φτιαχτεί μόνο και μόνο για να εκμεταλλεύονται τις διαφημίσεις από τις μηχανές αναζήτησης. Επειδή, λοιπόν, αυτά τα blogs δεν ανήκουν σε δημοσιογράφους που κάνουν έρευνα για να γράφουν άρθρα, απλώς αντιγράφουν άρθρα και φήμες χωρίς αξιολόγηση. Το αποτέλεσμα είναι αυτά τα «άρθρα» να εμφανίζονται στη κορυφή των αναζητήσεων μας και να δημιουργούν την αίσθηση ότι «βούιξε το Ίντερνετ». Αλλά η αλήθεια είναι ότι αυτά δεν είναι όντως αντιπροσωπευτικά».

Ο Παναγιώτης Μεταξάς είναι καθηγητής Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Wellesley της Βοστώνης και ιδρυτής του προγράμματος Τέχνης και Επιστήμης των Πολυμέσων και συνεργάζεται με το Κέντρο Ερευνών για την Πληροφορική και την Κοινωνία (CRCS) του πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

__________________
Πηγή (αλλά και πλήρες το άρθρο στο):
Σημείωση: 
Άσχετα από το ότι δεν συμμερίζομαι απόλυτα τις απόψεις του κ. Μεταξά, κυρίως όσον αφορά τα ελληνικά ιστολόγια - blogs (τα οποία μπορεί να μην ανήκουν σε επαγγελματίες δημοσιογράφους αλλά σε απλούς πολίτες που ενδιαφέρονται για τα κοινά και προβληματίζονται με τα συμβαίνοντα ή τα τεκταινόμενα, όμως δεν νομίζω ότι ποτέ οι πολίτες όρισαν τους δημοσιογράφους ως αντιπροσώπους τους), παρ΄ όλα αυτά βρήκα γενικά τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την επιστημονική του εργασία πολύ ενδιαφέροντα και έτσι, παρά του κάποιους αρχικούς δισταγμούς μου, έκανα την ανάρτηση του άρθρου στο blog. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου