31 Αυγούστου 2012

Κωνσταντινούπολη – Istanbul, Μέρος 1ο Αγία Σοφία - Ayasofya

Η Αγία Σοφία ή Αγιά-Σοφιά (στα τούρκικα Ayasofya), ανήκει στις κορυφαίες δημιουργίες της βυζαντινής ναοδομίας, πρωτοποριακού σχεδιασμού.Υπήρξε σύμβολο της πόλης, τόσο κατά τη βυζαντινή όσο και κατά την οθωμανική περίοδο.

Το παρόν κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α', από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο.
Στο ίδιο σημείο, στον πρώτο λόφο της Κωνσταντινούπολης, είχαν χτιστεί παλαιότερα δύο ακόμα ναοί που καταστράφηκαν.


Η κατασκευή της Αγίας Σοφίας ολοκληρώθηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και τα εγκαίνιά της τελέστηκαν στις 27 Δεκεμβρίου του 537. Τότε, σύμφωνα με το θρύλο, ο Ιουστινιανός αναφώνησε «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!», θέλοντας έτσι να εκφράσει το θαυμασμό του για το μνημείο, το οποίο ήταν πιο θαυμαστό από τον Ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα. 


Ο ναός αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και υπήρξε ο σημαντικότερος ναός της Ορθόδοξης εκκλησίας. 


Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών 1204-1261 ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός. Ειδικότερα και κατά την διάρκεια της άλωσης από τους Φράγκους, η Αγία Σοφία υπέστη τεράστιες ζημιές. 


Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος. Κατά την περίοδο την Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν στο ναό σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του ναού (ασβεστώθηκαν), αφού η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος θεωρείται βλασφημία για το Ισλάμ. Μετά τη μετατροπή του ναού σε μουσουλμανικό τέμενος προστέθηκαν τέσσερις μιναρέδες. 


To 1934 o Μουσταφά Κεμάλ, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο. Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να είναι μουσείο, ενώ πραγματοποιούνται σε αυτόν πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις. 

Λίγο ξαφνιάζουν τον επισκέπτη οι γιγάντιες στρογγυλές πινακίδες διαμέτρου 7,50 μέτρων, που προστέθηκαν στο εσωτερικό του ναού, με τα τεράστια αραβικά γράμματα, γραμμένα σε δέρμα καμήλας. 



Ο ναός είναι κτισμένος σε αρχιτεκτονικό ρυθμό βασιλικής με τρούλο. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί, (κτιστοί τετράγωνοι στύλοι), που απέχουν μεταξύ τους ο ένας από τον άλλο 30 μ., στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με διάμετρο 31 μέτρων. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που βρίσκονται γύρω στη βάση του (ο ιστορικός Προκόπιος λέει: ...δίνει την εντύπωση ότι είναι ένα κομμάτι ουρανού που κρέμεται στη γη...). 


Γενικά ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ. και πλάτους 71,82 μ. κτισμένο στη ΝΔ. πλευρά του πρώτου λόφου της Πόλης με κατεύθυνση ΝΑ. Περιβάλλεται από δύο αυλές την βόρεια και την δυτική καλούμενη και αίθριο.

Στο μωσαϊκό που ακολουθεί, η Παναγία με το Χριστό (βρέφος) στην αγκαλιά της ανάμεσα στον αυτοκράτορα Ιωάννη Β΄ τον Κομνηνό και την αυτοκράτειρα Ειρήνη.  

Ο Χριστός ανάμεσα στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Μονομάχο και την αυτοκράτειρα Ζωή (φωτογραφία κάτω): 

Ίσως το πιο καλά διατηρημένο μωσαϊκό του ναού, που  παριστάνει την Παναγία με το Χριστό (βρέφος) στην αγκαλιά της. Δεξιά και αριστερά της οι αυτοκράτορες Κωνσταντίνος και Ιουστινιανός. Λεπτομέρεια του μωσαϊκού αυτού στη συνέχεια.

Τα "καλαθόπλεκτα" κιονόκρανα που περικυκλώνουν τον κυρίως ναό, έχουν λαξευτεί με το χέρι σε μονοκόμματο μάρμαρο και φέρουν το μονόγραμμα του αυτοκράτορα Ιουστινιανού και της αυτοκράτειρας Θεοδώρας. 

Σήμερα γίνονται προσπάθειες για τη διάσωση των "χρυσόχρωμων" ψηφιδωτών της Αγίας Σοφίας, που έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές κατά το παρελθόν. 

Το ψηφιδωτό Δέηση (όπως φαίνεται στην επόμενη φωτογραφία) έχει καταστραφεί στο κάτω μέρος κατά την Δ΄ Σταυροφορία.



Ο ναός της Αγίας Σοφίας με την σπουδαία αρχιτεκτονική του αποτέλεσε το πρότυπο για την κατασκευή πολλών μουσουλμανικών τεμένων, όπως το μεγαλοπρεπές Σουλτάν Αχμέτ Τζαμί (ή Μπλε Τζαμί), το Σουλεϊμάνιγιε Τζαμί κλπ.

Για το afirimeno.com
Κείμενα: 
Takis Ant με στοιχεία από el.wikipedia.org και MBS Turism Yayin San ve Tic. Ltd
Φωτογραφίες: Takis Ant.

1 σχόλιο:

  1. If some one wishes to be updated with hottest technologies therefore he must be go to
    see this website and be up to date everyday.

    My weeb site dafabet bonus

    ΑπάντησηΔιαγραφή