Τι αφορά η τελευταία επιστολή της κυβέρνησης της Τρίπολης στον ΟΗΕ;
Η ρηματική διακοίνωση που κυκλοφόρησε ως έγγραφο υπ’ αριθμόν Α/79/600 της 20ής Ιουνίου από τη μόνιμη αντιπροσωπεία της Λιβύης στον ΟΗΕ αποτυπώνει καταγγελία της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης κατά της Ελλάδας, με αφορμή τη δημοσίευση στην Ευρωπαϊκή Εφημερίδα της 12ης Ιουνίου των χαρτών που αφορούν την παραχώρηση από την Ελλάδα δύο οικοπέδων στα νοτιοδυτικά της Κρήτης στην αμερικανική ExxonMobil. Ουσιαστικά η Τρίπολη υπερασπίζεται στην πράξη το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ηταν αναμενόμενη;
Ναι, ήταν απολύτως αναμενόμενη. Αλλωστε Αθήνα και Τρίπολη έχουν ανταλλάξει ρηματικές διακοινώσεις στον ΟΗΕ και σε προηγούμενες φάσεις, από το 2019 και έπειτα.
Για ποιο λόγο η κυβέρνηση, ενώ γνώριζε την επιστολή της Τρίπολης, επέλεξε να επενδύσει στο γεγονός ότι η κυβέρνηση Ντμπέιμπα παραχώρησε προς εκμετάλλευση οικόπεδα στην τουρκική ΤΡΑΟ «σεβόμενη» την ελληνική εκδοχή της μέσης γραμμής;
Η επιστολή αυτή εκδόθηκε στις 20 Ιουνίου. Στις 22 του ίδιου μήνα ήταν στα χέρια ακόμα και του τελευταίου υπαλλήλου της μόνιμης αντιπροσωπείας της Ελλάδας στον ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και διανεμήθηκε σε όλα τα κράτη στις 3 Ιουλίου. Πρόκειται, δηλαδή, για ένα έγγραφο γνωστό στην Αθήνα τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν από τη δημοσιοποίησή του. Στο ευρύτερο πλαίσιο των αντιδράσεων της Τρίπολης, όπως αυτές ξεκάθαρα υπαγορεύονται από την Αγκυρα, ήταν ενταγμένη και η υπογραφή συμφωνίας της 25ης Ιουνίου ανάμεσα στην Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης και στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ), όπου η πρώτη παραχωρούσε οικόπεδα προς έρευνα στη δεύτερη. Τότε η κυβέρνηση, όχι μόνο μέσω του υπουργείου Εξωτερικών, αλλά κατά κύριο λόγο μέσω του υπουργείου Ενέργειας, υπογράμμιζε ότι οι Λίβυοι «σεβάστηκαν» τη μέση γραμμή όπως την αντιλαμβάνεται η Ελλάδα. Και τούτο, μάλιστα, παρά τη δημοσιευμένη από τη NOC φωτογραφία της τελετής υπογραφής της συμφωνίας, όπου τα στελέχη των εταιρειών πόζαραν μπροστά από ένα χάρτη του τουρκολιβυκού μνημονίου. Βέβαια, εκείνο που συνέβη στην πραγματικότητα είναι ότι Λίβυοι και Τούρκοι απλώς δεν επιθυμούσαν να έρθουν σε τριβές με την ExxonMobil, ειδικά σε αυτή την ευαίσθητη φάση που η Αγκυρα έχει αποδυθεί σε μια πολύ εντατική επιχείρηση γοητείας προς την Ουάσιγκτον.
Σε περίπτωση που η σημερινή κυβέρνηση στην Τρίπολη πέσει, υπάρχει περίπτωση αλλαγής στάσης;
Η περίπτωση αλλαγής στάσης είναι πολύ περιορισμένη. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο υπέγραψε το 2019 ο τότε πρωθυπουργός Φαγέζ αλ Σάραζ. Το 2021 τον διαδέχθηκε ο νυν πρωθυπουργός Αμπντουλχαμίντ Ντμέιμπα, ο οποίος συνέχισε την εφαρμογή του ακόμα πιο εντατικά. Λόγω διαμαχών εντός των φατριών που στηρίζουν την κυβέρνηση Ντμπέιμπα, δεν αποκλείεται να υποχρεωθεί σε παραίτηση και αυτός, δίχως πάντως να διαφαίνεται ότι κάτι τέτοιο θα σημάνει και αλλαγή στάσης σε σχέση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Με αυτά τα δεδομένα, τι θα κάνει σήμερα ο Γιώργος Γεραπετρίτης στην Τρίπολη και γιατί δεν ανέβαλε την επίσκεψή του;
Η επίσκεψη του κ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη ήταν προγραμματισμένη πολύ πριν από τη ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ. Οι συνομιλίες εκεί θα περιστραφούν, βεβαίως, γύρω από το τουρκολιβυκό αλλά και τις –έως τώρα αποτυχημένες– προσπάθειες εξεύρεσης κοινών σημείων ανάμεσα σε Αθήνα και Τρίπολη.
Πριν από λίγες ημέρες η κυβέρνηση της Τρίπολης υπέγραψε ένα ακόμα σύμφωνο στρατιωτικής συνεργασίας με την Αγκυρα. Πόσο σημαντική είναι για την Τρίπολη η βοήθεια που λαμβάνει από την Αγκυρα;
Δίχως τη βοήθεια της Αγκυρας, η Τρίπολη θα ήταν στα χέρια του Χαφτάρ ήδη το 2019. Εκτοτε, με διαδοχικές συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας έχει εμβαθύνει την παρουσία των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στη δυτική Λιβύη.
Πόσο επηρεάζουν όλα αυτά τη στάση που κρατάει η Βεγγάζη, δηλαδή η ανατολική Λιβύη υπό την οικογένεια Χαφτάρ;
Η ανατολική Λιβύη είναι απολύτως αυτόνομη από τη δυτική Λιβύη και δεν επηρεάζεται καθόλου από τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τρίπολη. Ωστόσο, η Αγκυρα έχει εργαστεί πολύ εντατικά, ειδικά από το 2023 και έπειτα, για τη δημιουργία στενών σχέσεων και με τη Βεγγάζη, αναγνωρίζοντας με αυτό τον τρόπο τον ρόλο του Χαφτάρ.
Πόσο κοντά βρίσκονται οι Χαφτάρ στην Τουρκία;
Φαίνεται ότι οι Τούρκοι έχουν επενδύσει ιδιαίτερα στον επηρεασμό όλων των υιών του Χαφτάρ, κυρίως εκείνων που ελέγχουν τον στρατό, των Σαντάμ και Καλέντ. Τους τελευταίους 12-18 μήνες η Αγκυρα έχει προχωρήσει σε συμφωνίες εκπαίδευσης στρατιωτικών από την ανατολική Λιβύη, ενώ διευρύνει και την επενδυτική παρουσία της, κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα.
«Σώζεται» η κατάσταση στην ανατολική Λιβύη;
Ναι. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η ελληνική εξωτερική πολιτική να ακολουθήσει διαφορετική πορεία από την πεπατημένη των τελευταίων δεκαετιών και να εμπλακεί ενεργά στο έδαφος της ανατολικής Λιβύης. Κατ’ αρχάς να πείσει ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Βεγγάζης η κύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Και δεύτερον, να μπει σε συζητήσεις οριοθέτησης ΑΟΖ με τη Βεγγάζη. Ωστόσο, η προώθηση των συζητήσεων μόνο με τη Βεγγάζη, χωρίς να υπολογίζεται η Τρίπολη, σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά θα πρέπει να είναι έτοιμη να υπογράψει και συμφωνίες σε τομείς όπως η ασφάλεια, που μέχρι πρότινος απέφευγε.
Πηγή: kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου