Κριστίνα Καρον / The New York Times
Οταν ένας φίλος μας περνάει μια δύσκολη κατάσταση ή νιώθει ότι έχει αποτύχει, η πρώτη μας αντίδραση είναι συνήθως να τον στηρίξουμε με λόγια κατανόησης και παρηγοριάς. Ωστόσο, αυτό δεν μας βγαίνει το ίδιο φυσικά όταν πρόκειται για εμάς τους ίδιους. Τείνουμε να είμαστε ιδιαίτερα αυστηροί με τον εαυτό μας. Κι όμως, λίγη αυτοσυμπόνια μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά. Ερευνες δείχνουν ότι σε δύσκολες ή στρεσογόνους περιόδους, όσοι φέρονται με καλοσύνη στον εαυτό τους δείχνουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. «Μπορούμε να πούμε “έκανα ένα λάθος” αντί για “είμαι ένα λάθος”», εξηγεί η Κριστίν Νεφ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Οστιν, η οποία μελετάει την αυτοσυμπόνια πάνω από είκοσι χρόνια.
Αυτοσυμπόνια
Η αυτοσυμπόνια είναι η ικανότητα να δείχνεις κατανόηση, τρυφερότητα και στήριξη στον εαυτό σου όταν περνάς δύσκολες στιγμές – και να θυμάσαι ότι οι ατέλειες είναι ανθρώπινες και κοινές. Βασίζεται στην ενσυνειδητότητα, δηλαδή στην επίγνωση της παρούσας στιγμής χωρίς κριτική διάθεση. Το να είσαι καλός με τον εαυτό σου δεν σημαίνει ότι ενδίδεις στην αυτολύπηση. Τα βάσανά μας δεν είναι μοναδικά – τα ελαττώματα και οι αποτυχίες είναι μέρος αυτού που μας κάνει ανθρώπους. Και παρότι ο καθένας υποφέρει με τον δικό του τρόπο, η επίγνωση ότι η δυστυχία είναι κοινή μπορεί να μας προστατεύσει από αισθήματα ντροπής ή απομόνωσης.
Μύθοι και αλήθειες
Ενας κοινός μύθος είναι ότι η αυτοσυμπόνια σε αποτρέπει από το να προσπαθήσεις να βελτιώσεις τον εαυτό σου ή τις συνθήκες της ζωής σου. Ωστόσο, η έρευνα δείχνει ότι η υποστήριξη, η ενθάρρυνση και η εποικοδομητική κριτική είναι πιο αποτελεσματικά κίνητρα από την αρνητική κριτική, προσθέτει η Νεφ.
Ακόμη ένας μύθος είναι ότι η αυτοσυμπόνια ταυτίζεται με την επιείκεια προς τον εαυτό μας. Στην πραγματικότητα όμως, λέει η Νεφ, έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την εξουθένωση και, κατά συνέπεια, μας επιτρέπει να φροντίζουμε καλύτερα τους άλλους. Η επιείκεια προς τον εαυτό μας, αντίθετα, εμπεριέχει συμπεριφορές που μακροπρόθεσμα μπορεί να αποδειχθούν επιζήμιες – είτε για εμάς τους ίδιους είτε για τους γύρω μας.
Τέλος, η αυτοσυμπόνια συχνά συγχέεται με την αυτοφροντίδα, όμως δεν περιορίζεται απλώς στην ανακούφιση, επισημαίνει ο Στίβεν Σ. Χέις, κλινικός ψυχολόγος και δημιουργός της θεραπείας αποδοχής και δέσμευσης, η οποία δίνει έμφαση σε δεξιότητες που ενισχύουν την αυτοσυμπόνια, όπως η παρουσία στο εδώ και τώρα και η προσήλωση στις προσωπικές αξίες, αντί στην τήρηση εξωτερικών προσδοκιών. Η αυτοσυμπόνια, σχολιάζει, «είναι η δύναμη να είσαι ο εαυτός σου, να νιώθεις αυτό που νιώθεις – ολοκληρωμένα και χωρίς άσκοπες άμυνες».
Πώς καλλιεργείται
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξασκήσει κανείς την αυτοσυμπόνια:
• Μιλήστε στον εαυτό σας με καλοσύνη κάθε ημέρα: Σκεφθείτε πώς φέρεστε στον εαυτό σας κατά τη διάρκεια της ημέρας, λέει η Νεφ. Είστε υποστηρικτικοί και ενθαρρυντικοί; Ή μήπως είστε οι πιο σκληροί επικριτές του εαυτού σας; Αν έχετε την τάση να είστε υπερβολικά αυστηροί με τον εαυτό σας, προσθέτει, δοκιμάστε να του μιλήσετε με την ίδια καλοσύνη που θα δείχνατε σε έναν καλό φίλο αν βρισκόταν στην ίδια θέση.
• Κάντε ένα διάλειμμα συμπόνιας: Η Τάρα Μπρακ, ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Radical Acceptance», προτείνει τη μέθοδο RAIN: Recognize, Allow, Investigate and Nurture (αναγνωρίστε, επιτρέψτε, παρατηρήστε και φροντίστε). Η βασική ιδέα είναι να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας και να τους επιτρέψετε να υπάρχουν, χωρίς να τα απωθείτε ανακλαστικά. Στη συνέχεια παρατηρήστε πώς αυτά τα συναισθήματα επηρεάζουν το σώμα σας – νιώθετε σφίξιμο στο στομάχι ή πίεση στο στήθος; Αφιερώστε χρόνο για να διερευνήσετε επίσης τις πεποιθήσεις που συνοδεύουν αυτά τα συναισθήματα – υποθέτετε, για παράδειγμα, ότι κάτι δεν πάει καλά με εσάς; «Αυτό είναι, πιθανότατα, το βαθύτερο βάσανο που κουβαλούν οι άνθρωποι: “Δεν είμαι άξιος αγάπης. Δεν ανταποκρίνομαι στις προσδοκίες. Πρέπει να προσπαθήσω περισσότερο”», λέει η Μπρακ.
Στη συνέχεια φροντίστε τον εαυτό σας. Τι έχει περισσότερο ανάγκη αυτή τη στιγμή το κομμάτι του εαυτού σας που υποφέρει; Κατανόηση; Συγχώρεση; Ενα τρυφερό μήνυμα; Ακουμπήστε το χέρι σας πάνω στην καρδιά ή κάντε μια άλλη καταπραϋντική κίνηση που σας δίνει την αίσθηση φροντίδας. Στείλτε στον εαυτό σας ένα μήνυμα καλοσύνης: «Είναι εντάξει να νιώθεις έτσι» ή «κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς». Αυτές οι μικρές κινήσεις μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
• Ανταποδώστε: Δείχνοντας συμπόνια προς τον εαυτό σας αποκτάτε μεγαλύτερη ικανότητα να δέχεστε και να προσφέρετε φροντίδα με συμπόνια και προς τους άλλους, σημειώνει ο Χέις.«Δείξτε τους ότι δεν είναι μόνοι», προσθέτει. «Εχουμε ανάγκη από ανθρώπους που είναι συμπονετικοί τόσο προς τον εαυτό τους όσο και προς τους γύρω τους». «Μέρος της φροντίδας προς τον εαυτό μας είναι και η προσπάθεια να εξαλειφθεί το κακό και σε συλλογικό επίπεδο», λέει η Νεφ, «είναι κάτι που ξεπερνάει τα ατομικά μας όρια».
Πηγή: kathimerini.gr
Τέλος, η αυτοσυμπόνια συχνά συγχέεται με την αυτοφροντίδα, όμως δεν περιορίζεται απλώς στην ανακούφιση, επισημαίνει ο Στίβεν Σ. Χέις, κλινικός ψυχολόγος και δημιουργός της θεραπείας αποδοχής και δέσμευσης, η οποία δίνει έμφαση σε δεξιότητες που ενισχύουν την αυτοσυμπόνια, όπως η παρουσία στο εδώ και τώρα και η προσήλωση στις προσωπικές αξίες, αντί στην τήρηση εξωτερικών προσδοκιών. Η αυτοσυμπόνια, σχολιάζει, «είναι η δύναμη να είσαι ο εαυτός σου, να νιώθεις αυτό που νιώθεις – ολοκληρωμένα και χωρίς άσκοπες άμυνες».
Πώς καλλιεργείται
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εξασκήσει κανείς την αυτοσυμπόνια:
• Μιλήστε στον εαυτό σας με καλοσύνη κάθε ημέρα: Σκεφθείτε πώς φέρεστε στον εαυτό σας κατά τη διάρκεια της ημέρας, λέει η Νεφ. Είστε υποστηρικτικοί και ενθαρρυντικοί; Ή μήπως είστε οι πιο σκληροί επικριτές του εαυτού σας; Αν έχετε την τάση να είστε υπερβολικά αυστηροί με τον εαυτό σας, προσθέτει, δοκιμάστε να του μιλήσετε με την ίδια καλοσύνη που θα δείχνατε σε έναν καλό φίλο αν βρισκόταν στην ίδια θέση.
• Κάντε ένα διάλειμμα συμπόνιας: Η Τάρα Μπρακ, ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «Radical Acceptance», προτείνει τη μέθοδο RAIN: Recognize, Allow, Investigate and Nurture (αναγνωρίστε, επιτρέψτε, παρατηρήστε και φροντίστε). Η βασική ιδέα είναι να αναγνωρίσετε τα συναισθήματά σας και να τους επιτρέψετε να υπάρχουν, χωρίς να τα απωθείτε ανακλαστικά. Στη συνέχεια παρατηρήστε πώς αυτά τα συναισθήματα επηρεάζουν το σώμα σας – νιώθετε σφίξιμο στο στομάχι ή πίεση στο στήθος; Αφιερώστε χρόνο για να διερευνήσετε επίσης τις πεποιθήσεις που συνοδεύουν αυτά τα συναισθήματα – υποθέτετε, για παράδειγμα, ότι κάτι δεν πάει καλά με εσάς; «Αυτό είναι, πιθανότατα, το βαθύτερο βάσανο που κουβαλούν οι άνθρωποι: “Δεν είμαι άξιος αγάπης. Δεν ανταποκρίνομαι στις προσδοκίες. Πρέπει να προσπαθήσω περισσότερο”», λέει η Μπρακ.
Στη συνέχεια φροντίστε τον εαυτό σας. Τι έχει περισσότερο ανάγκη αυτή τη στιγμή το κομμάτι του εαυτού σας που υποφέρει; Κατανόηση; Συγχώρεση; Ενα τρυφερό μήνυμα; Ακουμπήστε το χέρι σας πάνω στην καρδιά ή κάντε μια άλλη καταπραϋντική κίνηση που σας δίνει την αίσθηση φροντίδας. Στείλτε στον εαυτό σας ένα μήνυμα καλοσύνης: «Είναι εντάξει να νιώθεις έτσι» ή «κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς». Αυτές οι μικρές κινήσεις μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.
• Ανταποδώστε: Δείχνοντας συμπόνια προς τον εαυτό σας αποκτάτε μεγαλύτερη ικανότητα να δέχεστε και να προσφέρετε φροντίδα με συμπόνια και προς τους άλλους, σημειώνει ο Χέις.«Δείξτε τους ότι δεν είναι μόνοι», προσθέτει. «Εχουμε ανάγκη από ανθρώπους που είναι συμπονετικοί τόσο προς τον εαυτό τους όσο και προς τους γύρω τους». «Μέρος της φροντίδας προς τον εαυτό μας είναι και η προσπάθεια να εξαλειφθεί το κακό και σε συλλογικό επίπεδο», λέει η Νεφ, «είναι κάτι που ξεπερνάει τα ατομικά μας όρια».
Πηγή: kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου