18 Δεκεμβρίου 2025

∆ιαχείριση της χρόνιας οσφυαλγίας

Harvard Health Publishing 
Διαβάστε τα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να αντιμετωπίσετε τον μακροχρόνιο πόνο. 

Σε κάποια στιγμή της ζωής, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι παρουσιάζουν οσφυαλγία, δηλαδή πόνο στη μέση. Μπορεί να έχετε μια μυϊκή θλάση ενώ γυμνάζεστε, καθώς σηκώνετε ένα βαρύ αντικείμενο ή απλώς ενώ σκύβετε. Η οξεία οσφυαλγία (δηλαδή ένα σύντομο επεισόδιο) συνήθως προκαλείται από τέτοιου τύπου κάκωση. Συχνά υποχωρεί από μόνη της, με ξεκούραση και χρήση ζεστών ή κρύων επιθεμάτων. Μπορεί να σας συστήσουν να λάβετε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για τοπική χρήση ή άλλα σκευάσματα, όπως παρακεταμόλη ως αναλγητικό ή ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο (ΜΣΑΦ) –όπως ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη– τόσο κατά του πόνου όσο και κατά της φλεγμονής.

Ωστόσο, η χρόνια οσφυαλγία (που διαρκεί για περισσότερες από 12 εβδομάδες) μπορεί να είναι δυσκολότερο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί. «Το να ανακαλύψετε το ακριβές αίτιο της χρόνιας οσφυαλγίας μπορεί να είναι περίπλοκο, καθώς είναι δυνατό να σχετίζεται με πολλούς παράγοντες», λέει ο Christopher Morin, φυσικοθεραπευτής στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Spaulding Rehabilitation Hospital. 

Διαβάστε εδώ ποια είναι η διαδικασία για τη διάγνωση και τη θεραπεία της χρόνιας οσφυαλγίας.

Βήματα της αξιολόγησης

Το πρώτο βήμα είναι μια ιατρική αξιολόγηση. Ο γιατρός σας θα σας ρωτήσει για τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό σας. Θα εξετάσει τους μυς της μέσης και τη σπονδυλική στήλη και θα κατευθύνει την κίνησή σας με ορισμένους τρόπους ώστε να ελέγξει για πόνο, μυϊκή ευαισθησία, αδυναμία, δυσκαμψία, μούδιασμα ή μη φυσιολογικά αντανακλαστικά.

Ο γιατρός μπορεί επίσης να σας συστήσει επιπρόσθετες εξετάσεις, ιδίως εάν υποπτεύεται ένα πρόβλημα στο οποίο εμπλέκονται οι σπόνδυλοι ή τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης. Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία σπονδυλικής στήλης, αξονική τομογραφία ή τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET)· εξετάσεις ούρων και αίματος· ηλεκτρομυογράφημα (το οποίο μετρά την ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών)· ή ηλεκτρονευρογράφημα (μελέτη της νευρικής αγωγιμότητας, η οποία ελέγχει πόσο καλά μεταφέρονται τα ηλεκτρικά σήματα μέσω των νεύρων).

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες της χρόνιας οσφυαλγίας. Πέρα από έναν τραυματισμό, στις συνήθεις αιτίες περιλαμβάνονται η ινομυαλγία, η εκφυλιστική νόσος μεσοσπονδύλιου δίσκου, η σπονδυλαρθρίτιδα (φλεγμονώδης αρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης), συμπιεστικά κατάγματα των σπονδύλων από οστεοπόρωση και στένωση της σπονδυλικής στήλης.

Οι θεραπευτικές επιλογές σας για αυτές τις παθήσεις μπορεί να ποικίλλουν. Για όλες, ωστόσο, το πιθανότερο είναι να ξεκινήσετε με συντηρητικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση του πόνου, συνήθως με μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά και φυσικοθεραπεία. Πολλοί καταφεύγουν επίσης σε συμπληρωματικές θεραπείες, όπως βελονισμό, χειροπρακτική φροντίδα, γιόγκα και θεραπεία με μάλαξη. Οι αλλαγές του τρόπου ζωής που συνδέονται με άσκηση, απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους και διατροφή είναι επίσης ευεργετικές.

Σε πολλές περιπτώσεις, τεχνικές διαχείρισης του άγχους είναι δυνατό να σας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των εξάρσεων πόνου. Ανάλογα με τη διάγνωσή σας, ο γιατρός μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν ορθοπαιδικό χειρουργό, έναν ρευματολόγο, ή έναν ειδικό πόνου. «Οι πάσχοντες έχουν τη δυνατότητα να ενσωματώσουν έναν συνδυασμό θεραπειών που θα συντελέσει στη διαχείριση του πόνου τους», λέει ο Morin. «Πρόκειται συχνά για μια προσέγγιση δοκιμής-λάθους και μπορεί να χρειαστεί να πειραματιστείτε με αυτή μέχρι να βρείτε κάτι αποτελεσματικό».

Εάν οι προσεγγίσεις αυτές δεν έχουν αποτέλεσμα, τα επόμενα βήματα περιλαμβάνουν πιο ισχυρά συνταγογραφούμενα φάρμακα, ενέσεις κορτικοστεροειδών για την προσωρινή μείωση της φλεγμονής και την ανακούφιση του πόνου, εξειδικευμένη θεραπεία και, εάν είναι απαραίτητο, χειρουργείο. Διαβάστε στη συνέχεια πώς αυτές οι προχωρημένες θεραπείες χρησιμοποιούνται σε συγκεκριμένες παθήσεις.

Ινομυαλγία

Αυτή η πάθηση προκαλεί εκτεταμένο πόνο και κόπωση. Επιπλέον της μέσης, μπορεί να προσβληθούν περιοχές όπως ο κορμός, ο αυχένας, οι ώμοι, τα γόνατα και οι αγκώνες. Συγκεκριμένα σημεία του σώματος μπορεί να είναι επώδυνα στο άγγιγμα.

Θεραπεία. Τα φάρμακα ντουλοξετίνη, πρεγκαμπαλίνη και μιλνασιπράνη έχουν αδειοδοτηθεί από τον FDA για την ινομυαλγία. Παρότι η χαμηλής δοσολογίας αμιτριπτυλίνη δεν έχει άδεια ειδικά για αυτή την πάθηση, οι γιατροί συχνά τη συνταγογραφούν για περιορισμό του πόνου και βελτίωση του ύπνου. 

Εκφυλιστική νόσος μεσοσπονδύλιου δίσκου

Η εκφυλιστική νόσος μεσοσπονδύλιου δίσκου, φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης, προσβάλλει τους δίσκους που βρίσκονται ανάμεσα στα οστά της σπονδυλικής στήλης (τους σπονδύλους). Όταν ένας δίσκος εκφυλίζεται, το εσωτερικό τμήμα του μπορεί να προβάλλει προς τα έξω και να πιέζει τον νωτιαίο μυελό ή ένα νεύρο κοντά σε αυτόν. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως δισκοκήλη ή κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Ο δίσκος μπορεί επίσης να έχει φθαρεί σε τέτοιον βαθμό, ώστε οι σπόνδυλοι να αρχίσουν να τρίβονται μεταξύ τους. Η κάμψη και η στροφή συχνά πυροδοτούν πόνο στη μέση.

Θεραπεία. Ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει πιθανότατα ένα ή περισσότερα διαφορετικά φάρμακα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η ακεταμινοφαίνη, ένα ΜΣΑΦ, η ντουλοξετίνη ή άλλο φάρμακο για τον νευροπαθητικό πόνο ή μυοχαλαρωτικά. Μπορεί επίσης να σας συστήσει έναν ορισμένο αριθμό στοχευμένων ενέσεων κορτικοστεροειδών. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν σε βαθμό που να εμποδίζουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να ελαφρύνει την πίεση από τις ρίζες των νεύρων που επηρεάζονται. Οι ασθενείς τείνουν να έχουν την ταχύτερη ανάρρωση με ελάχιστα επεμβατικές προσεγγίσεις, όπως μια δισκεκτομή, ώστε να αφαιρεθεί το φθαρμένο τμήμα του δίσκου που πιέζει το νεύρο.

Σπονδυλαρθρίτιδα

Η σπονδυλαρθρίτιδα είναι μια μορφή αρθρίτιδας που προκαλεί φλεγμονή και βλάβες στη σπονδυλική στήλη. Επιπλέον της οσφυαλγίας, η σπονδυλίτιδα είναι δυνατό να προκαλέσει πόνο στην πύελο και στα ισχία.

Θεραπεία. Εάν τα ΜΣΑΦ δεν είναι αρκετά, το επόμενο βήμα για την αντιμετώπιση της επίμονης φλεγμονής είναι συνήθως ένας βιολογικός παράγοντας για τον έλεγχο της νόσου, όπως η αδαλιμουμάμπη ή η ινφλιξιμάμπη.

Οστεοπόρωση

Τα αδύναμα οστά λόγω οστεοπόρωσης δεν προκαλούν πόνο. Ωστόσο, η πάθηση αυξάνει τον κίνδυνο συμπιεστικών καταγμάτων των σπονδύλων, κατά τα οποία ένα οστό της σπονδυλικής υφίσταται καθίζηση, με αποτέλεσμα τον πόνο στη μέση.

Θεραπεία. Πέραν των αναλγητικών φαρμάκων, άλλες πιθανές θεραπείες που συμβάλλουν στην ανακούφιση του πόνου από ένα συμπιεστικό κάταγμα σπονδύλου περιλαμβάνουν προσωρινή χρήση κηδεμόνα για τη μέση και ρινικού σπρέι ή ενέσεων καλσιτονίνης. Για τη μείωση του κινδύνου μελλοντικών καταγμάτων, τα άτομα με οστεοπόρωση χρειάζεται να λαμβάνουν αρκετή βιταμίνη D και ασβέστιο από τη διατροφή τους, καθώς και να λάβουν μέτρα για την αποφυγή πτώσεων. Αρκετά φάρμακα βοηθούν στη διατήρηση της οστικής πυκνότητας και ακόμη και στη δημιουργία οστικής μάζας.

Στένωση της σπονδυλικής στήλης

Αυτή η πάθηση περιλαμβάνει στένωση του σπονδυλικού σωλήνα, η οποία μπορεί να συμπιέσει τα νεύρα και να προκαλέσει πόνο, μούδιασμα και αδυναμία στην οσφυϊκή χώρα και στα κάτω άκρα. Τα συμπτώματα έχουν την τάση να επιδεινώνονται όταν είστε όρθιος ή περπατάτε, ενώ βελτιώνονται όταν κάθεστε ή σκύβετε προς τα εμπρός.

Θεραπεία. Οι γιατροί ενθαρρύνουν τα άτομα με στένωση της σπονδυλικής να παραμένουν δραστήρια. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει ισχυρότερα αναλγητικά και ένα μυοχαλαρωτικό φάρμακο. Το χειρουργείο συχνά πραγματοποιείται σε περιπτώσεις ασθενών με επίμονα ή επιδεινούμενα συμπτώματα ή σε όσους εμφανίζουν αδυναμία στα κάτω άκρα.

Πώς οι αλλαγές του τρόπου ζωής βοηθούν στη χρόνια οσφυαλγία

Η εφαρμογή αλλαγών του τρόπου ζωής μπορεί να βοηθήσει τα άτομα στην αντιμετώπιση της χρόνιας οσφυαλγίας. Παραδείγματος χάριν, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2024 του επιστημονικού περιοδικού BMJ Open ανακάλυψε ότι, προσθέτοντας 20 λεπτά μέτριας προς ζωηρής άσκησης και μειώνοντας τον χρόνο σε καθιστή θέση κατά 40 λεπτά καθημερινά, συνέβαλε στην πρόληψη της επιδείνωσης της οσφυαλγίας. Παρομοίως, η απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους μπορεί να μειώσει την πίεση στη σπονδυλική στήλη και να περιορίσει τη φλεγμονή.

Η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, όπως οι πολυφαινόλες, μπορεί να συμβάλει στη μείωση της φλεγμονής και στην πρόληψη παροξυσμών. Οι τροφές αυτές περιλαμβάνουν πολλά από τα βασικά συστατικά της μεσογειακής διατροφής, όπως ολόκληρα φρούτα (ιδίως του δάσους), σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ξηρούς καρπούς, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως. Πολλές από αυτές τις τροφές είναι επίσης πλούσιες σε μικροθρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το ανοσοποιητικό σας σύστημα για να λειτουργήσει σε υψηλό επίπεδο. Έρευνες υποστηρίζουν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία απαντώνται στο ελαιόλαδο, στο λινέλαιο και στα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός, οι σαρδέλες και το σκουμπρί), μπορεί επίσης να βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής.

Πηγή: kathimerini.gr

Κάποιες από το "Harvard Health Publishing" (και την kathimerini.gr) αναρτήσεις μας:
Κατανοώντας τη φλεγμονή
Η ικανότητα της ισορροπίας
Προετοιμάστε την καρδιά σας για τον χειμώνα
Ο πόνος των μυϊκών κακώσεων
Ενισχύστε την ικανότητά σας να σηκώνετε και να μετακινείτε βάρη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου