Καθηγητής στο Paris School of Economics και συγγραφέας οικονομικών πονημάτων που έγιναν bestseller, όπως «Το Κεφάλαιο στον 21ο Αιώνα», ο Πικετί ανέκαθεν ήταν σφοδρός επικριτής του νεοφιλευθερισμού και ένθερμος υποστηρικτής μιας πιο ολοκληρωμένης και δημοκρατικής Ευρώπης.
«Υφίσταται μια αντίφαση μεταξύ της της αμερικανικής ισχύος και του μεγέθους του χρέους της;», τον ρώτησε καταρχάς η Αναΐς Τζινόρι, ανταποκρίτρια της ιταλικής εφημερίδας στο Παρίσι. «Ναι και πρόκειται για ένα βασικό σημείο», απάντησε εκείνος.
«Το εξωτερικό χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τεράστιο και μέχρι στιγμής έχει κοστίσει ελάχιστα χάρη στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Με τα επιτόκια στο 4 ή στο 5% οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν ακριβά τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση για μια κυρίαρχη δύναμη. Οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις είχαν επίσης εμπορικά ελλείμματα, αλλά είχαν περιουσιακά στοιχεία σε όλο τον κόσμο που απέδιδαν πολύ περισσότερα χρήματα από όσα ξοδεύονταν», εξήγησε.
«Το εξωτερικό χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τεράστιο και μέχρι στιγμής έχει κοστίσει ελάχιστα χάρη στα ιστορικά χαμηλά επιτόκια. Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Με τα επιτόκια στο 4 ή στο 5% οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αρχίσουν να πληρώνουν ακριβά τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτή είναι μια πρωτόγνωρη κατάσταση για μια κυρίαρχη δύναμη. Οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις είχαν επίσης εμπορικά ελλείμματα, αλλά είχαν περιουσιακά στοιχεία σε όλο τον κόσμο που απέδιδαν πολύ περισσότερα χρήματα από όσα ξοδεύονταν», εξήγησε.
Διακρίνει ο Πικετί μια νεο-αποικιακή λογική πίσω από τις πολιτικές του αμερικανού προέδρου; «Ο Τραμπ ονειρεύεται να επιστρέψει σε αυτή τη λογική, σφετεριζόμενος με βάναυσο τρόπο στρατηγικούς πόρους. Δεν κάνει κάτι ουσιαστικά χειρότερο από ό,τι έκαναν οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις πριν από το 1914. Απλώς δεν είναι σωστή η εποχή. [Ο Τραμπ] θα ήθελε αυτό που εκείνος θεωρεί ως Pax Americana -το κοινό καλό το οποίο εγγυούνταν οι Ηνωμένες Πολιτείες από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια- να ανταμειβόταν επιτέλους. Πιστεύει ότι λόγω αυτής της κατάστασης οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να μπορούν να χρηματοδοτούν τα ελλείμματά τους επ’ αόριστον. Εχουμε ήδη αρχίσει να το βλέπουμε αυτό με τις θέσεις του για τη Γροιλανδία, τον Παναμά και τις σπάνιες γαίες στην Ουκρανία», είπε.
Πρόκειται, όμως, μόνο για μια αντίδραση στην απώλεια ισχύος σε οικονομικό και χρηματοπιστωτικό επίπεδο; «Υπάρχει επίσης μια ιδεολογική ώθηση. Ο τραμπισμός είναι πρωτίστως μια αντίδραση στην αποτυχία του ριγκανισμού. Ο Ρίγκαν είχε υποσχεθεί ότι η παγκόσμια φιλελευθεροποίηση θα καθιστούσε τους πάντες πλουσιότερους.
Επειτα από σαράντα χρόνια η αμερικανική μεσαία τάξη δεν έχει δει κανένα όφελος. Εξού και η καταφυγή στον εθνικισμό, η οποία αποτελεί μια κλασική δεξιά τακτική. Αλλά το αφήγημα του προστατευτισμού είναι επίσης αντιφατικό: σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες η απασχόληση είναι πλήρης. Λένε ότι έχουν χαθεί θέσεις εργασίας, αλλά αν ήθελαν πραγματικά να δημιουργήσουν επιπλέον δέκα εκατομμύρια θέσεις, θα έπρεπε να φέρουν μεξικανούς εργάτες και πολλούς περισσότερους μετανάστες. Αυτό που πραγματικά παρακινεί τον Τραμπ, τον Τζέι Ντι Βανς και τους δισεκατομμυριούχους που τους υποστηρίζουν δεν είναι τόσο η προστασία των θέσεων εργασίας όσο η διαιώνιση ενός αυταρχικού καθεστώτος ανισότητας», σημείωσε ο κορυφαίος οικονομολόγος και οραματιστής του λεγόμενου συμμετοχικού σοσιαλισμού.
Επειτα από σαράντα χρόνια η αμερικανική μεσαία τάξη δεν έχει δει κανένα όφελος. Εξού και η καταφυγή στον εθνικισμό, η οποία αποτελεί μια κλασική δεξιά τακτική. Αλλά το αφήγημα του προστατευτισμού είναι επίσης αντιφατικό: σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες η απασχόληση είναι πλήρης. Λένε ότι έχουν χαθεί θέσεις εργασίας, αλλά αν ήθελαν πραγματικά να δημιουργήσουν επιπλέον δέκα εκατομμύρια θέσεις, θα έπρεπε να φέρουν μεξικανούς εργάτες και πολλούς περισσότερους μετανάστες. Αυτό που πραγματικά παρακινεί τον Τραμπ, τον Τζέι Ντι Βανς και τους δισεκατομμυριούχους που τους υποστηρίζουν δεν είναι τόσο η προστασία των θέσεων εργασίας όσο η διαιώνιση ενός αυταρχικού καθεστώτος ανισότητας», σημείωσε ο κορυφαίος οικονομολόγος και οραματιστής του λεγόμενου συμμετοχικού σοσιαλισμού.
Οσο για την Ευρώπη και τις διαπραγματεύσεις για τους δασμούς ο Τομά Πικετί υπογράμμισε πως «δεν πρέπει να αφήσουμε τα καπρίτσια του Τραμπ να υπαγορεύουν την ατζέντα μας. Η Ευρώπη μπορεί να καταστεί ένας πόλος σταθερότητας στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να καθοριστεί ένα αξιόπιστο εμπορικό και πολιτικό πλαίσιο με την προσοχή στραμμένη κυρίως προς τον Παγκόσμιο Νότο. Πρέπει να επανεξισορροπήσουμε τους διεθνείς θεσμούς —το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου- δίνοντας μεγαλύτερη βαρύτητα σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Νότια Αφρική. Οι Δυτικοί ανέβαλλαν διαρκώς αυτό το θέμα, αλλά σήμερα αυτό δεν είναι πλέον δυνατό. Εάν η Ευρώπη δεν αναλάβει πρωτοβουλία, οι BRICS θα συνεχίσουν να χτίζουν το δικό τους σύστημα, όπως ήδη κάνουν με τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα στη Σαγκάη. Προς το παρόν έχει περιορισμένη επιρροή, αλλά θα αυξηθεί».
Τι πρέπει, άρα, να κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση; «Ενα σημαντικό μέρος του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ αντιστοιχεί στο κινεζικό πλεόνασμα, φυσικά, αλλά και στο ευρωπαϊκό. Και δεν είναι μόνο η Γερμανία το θέμα: το πλεόνασμα επηρεάζει ολόκληρη την ήπειρο. Ολες οι χώρες που έκαναν επενδύσεις με στόχο να εξάγουν πλέον πλήττονται. Η Ευρώπη πρέπει επομένως να εγκαταλείψει τη στάση αναμονής. Πρέπει να κάνει περισσότερες επενδύσεις στην επικράτειά της, αντί να συσσωρεύει εμπορικά πλεονάσματα που αποτελούν ένδειξη χρόνιας υποεπένδυσης. Επιπλέον λαμβάνονται παράλογες αποφάσεις, όπως το να αγοράσουμε όπλα για να ευχαριστήσουμε τον Τραμπ, ωσάν να ήταν προς το συμφέρον μας».
Συμφωνεί, οπότε, ο Πικετί με την έκθεση του Μάριο Ντράγκι ο οποίος τάσσεται υπέρ μιας θεραπείας σοκ με επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ; «Ναι η έκθεση κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση, αν και, δυστυχώς, σχεδόν αγνοήθηκε από τους ευρωπαίους ηγέτες. Συμμερίζομαι τη διάγνωση του Ντράγκι περί “αργής αγωνίας” της Ευρώπης, εάν τα κράτη της δεν αναλάβουν δράση. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιες διαφορές, οι οποίες δεν είναι απλώς αποχρώσεις. Στην έκθεσή του κυριαρχεί ένα τεχνοκρατικό όραμα που επικεντρώνεται στον ιδιωτικό τομέα, ενώ εγώ θεωρώ πως χρειαζόμαστε κυρίως δημόσιες επενδύσεις, στην εκπαίδευση, την έρευνα, την υγεία και ότι πρέπει να εφεύρουμε νέες μορφές διακυβέρνησης στον ψηφιακό τομέα ώστε να ελέγχονται οι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι».
Πηγή: Protagon.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου