Eνας τύπος φλεγμονής συνεισφέρει στην επούλωση των τραυμάτων. Ωστόσο, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα.
Μεγάλη δόση από κάτι χρήσιμο μπορεί να κάνει κακό. Αυτό ισχύει για πολλά πράγματα στη ζωή, μεταξύ αυτών και για τη φλεγμονή.
«Ο κόσμος πιστεύει ότι οι διεργασίες της φλεγμονής πρέπει να αναστέλλονται πάντα. Ωστόσο, οι διεργασίες αυτές έχουν σημαντικό ρόλο στην επούλωση και στην αποκατάσταση ενός τραύματος και βοηθούν τον οργανισμό να παραμείνει ασφαλής και υγιής», δηλώνει ο δρ Robert H. Shmerling, συντάκτης του ιατρικού άρθρου «Understanding Inflammation» του Harvard Health Publishing και αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Η φλεγμονή έως κάποιο βαθμό είναι καλή. Η υπερβολική φλεγμονή είναι κακή. Στόχος είναι να αναγνωρίζουμε πότε οι διεργασίες της φλεγμονής απλώς κάνουν κάτι χρήσιμο και πότε θα μπορούσαν να προκαλέσουν προβλήματα».
Η φλεγμονή είναι σαν την ενδεικτική λυχνία του κινητήρα στον πίνακα οργάνων του αυτοκινήτου. Σε ενημερώνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Η σωστή αντίδραση δεν είναι να βγάλεις τη λυχνία, γιατί δεν είναι αυτή το πρόβλημα. Αντ’ αυτού, θα πρέπει να κοιτάξεις ποια είναι η αιτία που έκανε τη λυχνία να ανάψει. «Το ίδιο ισχύει με τη φλεγμονή», εξηγεί ο δρ Shmerling. «Σε ενημερώνει ότι συμβαίνει κάτι πιο σοβαρό, το οποίο απαιτεί προσοχή».
Οξεία και χρόνια
Υπάρχουν δύο τύποι φλεγμονής: η οξεία και η χρόνια. Οι άνθρωποι είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με την οξεία φλεγμονή. Αυτή εκδηλώνεται με ερυθρότητα, θερμότητα, οίδημα (πρήξιμο) και πόνο γύρω από ιστούς και αρθρώσεις, ως απάντηση σε έναν τραυματισμό, όπως για παράδειγμα αν κοπείτε. Όταν το σώμα υποστεί μια βλάβη, το ανοσοποιητικό σύστημα εξαπολύει λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία περιβάλλουν και προστατεύουν την περιοχή.
«Η οξεία φλεγμονή είναι ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός καταπολεμά τις λοιμώξεις και επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης», αναφέρει ο δρ Shmerling. «Η φλεγμονή αυτού του τύπου είναι χρήσιμη, γιατί προστατεύει τον οργανισμό». Μια ανάλογη διαδικασία αναπτύσσεται αν εισβάλει στον οργανισμό κάποιος ιός, για παράδειγμα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης.
Αντιθέτως, όταν η φλεγμονή γίνεται πολύ έντονη και επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, και το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχίζει να απελευθερώνει λευκά αιμοσφαίρια και χημικά μηνύματα που παρατείνουν τη διαδικασία, τότε πρόκειται για χρόνια φλεγμονή. «Ο οργανισμός δέχεται μονίμως επίθεση και το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχίζει να πολεμά επ’ αόριστον», αναφέρει ο δρ Shmerling.
Όταν συμβαίνει αυτό, τα λευκά αιμοσφαίρια μπορεί να καταλήξουν να επιτεθούν στους γειτονικούς υγιείς ιστούς και όργανα. Για παράδειγμα, εάν είστε υπέρβαροι και έχετε περισσότερα σπλαγχνικά λιποκύτταρα –τον βαθύ τύπο λίπους που περιβάλλει τα όργανα–, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να εκλάβει αυτά τα κύτταρα ως απειλή και να τους επιτεθεί με λευκά αιμοσφαίρια. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος σας, τόσο περισσότερο μπορεί να παραμείνει το σώμα σας σε μια κατάσταση φλεγμονής.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια φλεγμονή σχετίζεται με καρδιοπάθεια, διαβήτη, καρκίνο, αρθρίτιδα και παθήσεις του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Ωστόσο, επειδή η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα, δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τις ακριβείς επιπτώσεις της. «Δημιουργείται ένα ερώτημα του τύπου η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα», δηλώνει ο δρ Shmerling. «Αυξάνει η χρόνια φλεγμονή τον κίνδυνο γι’ αυτά τα νοσήματα ή είναι η ίδια αποτέλεσμα αυτών των νοσημάτων; Δεν είναι πάντα σαφές».
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε
Σε γενικές γραμμές, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε υπερβολικά σχετικά με την οξεία φλεγμονή, δηλώνει ο δρ Shmerling. Μπορείτε να πάρετε ένα μη συνταγογραφούμενο αναλγητικό για την ανακούφιση των συμπτωμάτων ή να εφαρμόσετε ψυχρά επιθέματα για να μειώσετε το οίδημα (πρήξιμο). «Κατά τα άλλα, συνήθως είναι καλύτερα να αφήσετε τη φλεγμονή να κάνει τη δουλειά της, ώστε να συμβάλει στην επούλωση», προσθέτει ο δρ Shmerling.
Ασφαλώς, η αιτία της οξείας φλεγμονής μπορεί να απαιτεί θεραπεία. Για παράδειγμα, μια βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να απαιτεί αντιβιοτικά, οπότε, αν έχετε πυρετό ή έντονα συμπτώματα –όπως έντονο πόνο ή δύσπνοια–, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.
Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής είναι πιο δύσκολη. Το πρόβλημα είναι ότι η χρόνια φλεγμονή είναι συχνά «αόρατη», καθώς δεν συνοδεύεται πάντα με εμφανή συμπτώματα στο σώμα όπως η οξεία φλεγμονή.
Πώς μπορείτε λοιπόν να αποτρέψετε ή να μειώσετε μια φλεγμονή την οποία δεν μπορείτε απαραίτητα να εντοπίσετε ή να αισθανθείτε;
Ο μόνος τρόπος να ανιχνεύσετε μια χρόνια φλεγμονή είναι να υποβληθείτε σε αξιολόγηση από τον γιατρό σας. Ο γιατρός θα ανασκοπήσει τα συμπτώματά σας, θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση και θα κάνει ίσως εξετάσεις αίματος για δείκτες φλεγμονής.
Διαφορετικά, η καλύτερη προσέγγιση είναι να προλαμβάνετε καταστάσεις που σχετίζονται με χρόνια φλεγμονή. «Μιλάμε για τα βασικά: διατήρηση υγιούς βάρους, επιλογή σωστής διατροφής, άφθονος ύπνος και τακτική άσκηση», εξηγεί ο δρ Shmerling. (...)
Σχετικές από "Harvard Health Publishing" αναρτήσεις:
12 Μαρτίου 2025
Νέες ιδέες για να βελτιώσετε τις συνήθειές σας ως προς την υγεία
8 Φεβρουαρίου 2024
Μάθετε τις τρεις σημαντικότερες μετρήσεις για την καρδιά σας
24 Ιανουαρίου 2023
Οι καλύτερες ασκήσεις όλων των εποχών σύμφωνα με το Harvard
Υπάρχουν δύο τύποι φλεγμονής: η οξεία και η χρόνια. Οι άνθρωποι είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με την οξεία φλεγμονή. Αυτή εκδηλώνεται με ερυθρότητα, θερμότητα, οίδημα (πρήξιμο) και πόνο γύρω από ιστούς και αρθρώσεις, ως απάντηση σε έναν τραυματισμό, όπως για παράδειγμα αν κοπείτε. Όταν το σώμα υποστεί μια βλάβη, το ανοσοποιητικό σύστημα εξαπολύει λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία περιβάλλουν και προστατεύουν την περιοχή.
«Η οξεία φλεγμονή είναι ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός καταπολεμά τις λοιμώξεις και επιταχύνει τη διαδικασία της επούλωσης», αναφέρει ο δρ Shmerling. «Η φλεγμονή αυτού του τύπου είναι χρήσιμη, γιατί προστατεύει τον οργανισμό». Μια ανάλογη διαδικασία αναπτύσσεται αν εισβάλει στον οργανισμό κάποιος ιός, για παράδειγμα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης.
Αντιθέτως, όταν η φλεγμονή γίνεται πολύ έντονη και επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, και το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχίζει να απελευθερώνει λευκά αιμοσφαίρια και χημικά μηνύματα που παρατείνουν τη διαδικασία, τότε πρόκειται για χρόνια φλεγμονή. «Ο οργανισμός δέχεται μονίμως επίθεση και το ανοσοποιητικό σύστημα συνεχίζει να πολεμά επ’ αόριστον», αναφέρει ο δρ Shmerling.
Όταν συμβαίνει αυτό, τα λευκά αιμοσφαίρια μπορεί να καταλήξουν να επιτεθούν στους γειτονικούς υγιείς ιστούς και όργανα. Για παράδειγμα, εάν είστε υπέρβαροι και έχετε περισσότερα σπλαγχνικά λιποκύτταρα –τον βαθύ τύπο λίπους που περιβάλλει τα όργανα–, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να εκλάβει αυτά τα κύτταρα ως απειλή και να τους επιτεθεί με λευκά αιμοσφαίρια. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος σας, τόσο περισσότερο μπορεί να παραμείνει το σώμα σας σε μια κατάσταση φλεγμονής.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρόνια φλεγμονή σχετίζεται με καρδιοπάθεια, διαβήτη, καρκίνο, αρθρίτιδα και παθήσεις του εντέρου, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Ωστόσο, επειδή η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συνεχίζεται για μεγάλο διάστημα, δεν είναι εύκολο να γνωρίζουμε τις ακριβείς επιπτώσεις της. «Δημιουργείται ένα ερώτημα του τύπου η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα», δηλώνει ο δρ Shmerling. «Αυξάνει η χρόνια φλεγμονή τον κίνδυνο γι’ αυτά τα νοσήματα ή είναι η ίδια αποτέλεσμα αυτών των νοσημάτων; Δεν είναι πάντα σαφές».
Πότε πρέπει να ανησυχήσετε
Σε γενικές γραμμές, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε υπερβολικά σχετικά με την οξεία φλεγμονή, δηλώνει ο δρ Shmerling. Μπορείτε να πάρετε ένα μη συνταγογραφούμενο αναλγητικό για την ανακούφιση των συμπτωμάτων ή να εφαρμόσετε ψυχρά επιθέματα για να μειώσετε το οίδημα (πρήξιμο). «Κατά τα άλλα, συνήθως είναι καλύτερα να αφήσετε τη φλεγμονή να κάνει τη δουλειά της, ώστε να συμβάλει στην επούλωση», προσθέτει ο δρ Shmerling.
Ασφαλώς, η αιτία της οξείας φλεγμονής μπορεί να απαιτεί θεραπεία. Για παράδειγμα, μια βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να απαιτεί αντιβιοτικά, οπότε, αν έχετε πυρετό ή έντονα συμπτώματα –όπως έντονο πόνο ή δύσπνοια–, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.
Η αντιμετώπιση της χρόνιας φλεγμονής είναι πιο δύσκολη. Το πρόβλημα είναι ότι η χρόνια φλεγμονή είναι συχνά «αόρατη», καθώς δεν συνοδεύεται πάντα με εμφανή συμπτώματα στο σώμα όπως η οξεία φλεγμονή.
Πώς μπορείτε λοιπόν να αποτρέψετε ή να μειώσετε μια φλεγμονή την οποία δεν μπορείτε απαραίτητα να εντοπίσετε ή να αισθανθείτε;
Ο μόνος τρόπος να ανιχνεύσετε μια χρόνια φλεγμονή είναι να υποβληθείτε σε αξιολόγηση από τον γιατρό σας. Ο γιατρός θα ανασκοπήσει τα συμπτώματά σας, θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση και θα κάνει ίσως εξετάσεις αίματος για δείκτες φλεγμονής.
Διαφορετικά, η καλύτερη προσέγγιση είναι να προλαμβάνετε καταστάσεις που σχετίζονται με χρόνια φλεγμονή. «Μιλάμε για τα βασικά: διατήρηση υγιούς βάρους, επιλογή σωστής διατροφής, άφθονος ύπνος και τακτική άσκηση», εξηγεί ο δρ Shmerling. (...)
Τεστ φλεγμονής
Πώς μπορείτε να γνωρίζετε αν έχετε χρόνια φλεγμονή; Με μια εξέταση αίματος μπορείτε να μετρήσετε μια πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ, τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), η οποία αυξάνεται όταν υπάρχει φλεγμονή. Ένα επίπεδο CRP μεταξύ 1 και 3 mg ανά λίτρο αίματος συχνά υποδηλώνει ήπια αλλά χρόνια φλεγμονή. Η ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ) είναι άλλη μία εξέταση αίματος για τη φλεγμονή. Χρησιμοποιείται για άτομα με φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Πηγή: Κατανοώντας τη φλεγμονή | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Πώς μπορείτε να γνωρίζετε αν έχετε χρόνια φλεγμονή; Με μια εξέταση αίματος μπορείτε να μετρήσετε μια πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ, τη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), η οποία αυξάνεται όταν υπάρχει φλεγμονή. Ένα επίπεδο CRP μεταξύ 1 και 3 mg ανά λίτρο αίματος συχνά υποδηλώνει ήπια αλλά χρόνια φλεγμονή. Η ταχύτητα καθίζησης ερυθροκυττάρων (ΤΚΕ) είναι άλλη μία εξέταση αίματος για τη φλεγμονή. Χρησιμοποιείται για άτομα με φλεγμονώδεις καταστάσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Πηγή: Κατανοώντας τη φλεγμονή | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Σχετικές από "Harvard Health Publishing" αναρτήσεις:
12 Μαρτίου 2025
Νέες ιδέες για να βελτιώσετε τις συνήθειές σας ως προς την υγεία
8 Φεβρουαρίου 2024
Μάθετε τις τρεις σημαντικότερες μετρήσεις για την καρδιά σας
24 Ιανουαρίου 2023
Οι καλύτερες ασκήσεις όλων των εποχών σύμφωνα με το Harvard
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου