12 Μαρτίου 2012

"Κίνδυνοι ανάφλεξης από τη μη διασφάλιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων". Γεώργιος Πικής

Ο Γεώργιος Πικής, έχει αφιερώσει τη ζωή του στη Δικαιοσύνη και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι  ο πρώτος Κύπριος που υπηρέτησε στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και διετέλεσε πρόεδρος του κύκλου Προέδρων των Ευρωπαϊκών Συνταγματικών Δικαστηρίων. Στο διεθνή χώρο τον κατατάσσουν δίπλα στις μεγάλες προσωπικότητες της ανθρωπότητας.


Στην πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξή του, στον Κώστα Βενιζέλο, που δημοσιεύεται στην Κυπριακή εφημερίδα  "Ο Φιλελεύθερος (της Κυριακής)" στις 11.03.2012, καταθέτει τεκμηριωμένα τις απόψεις του, σχετικά  με  τις διάφορες πτυχές του Κυπριακού, αλλά και ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία ενός ομοσπονδιακού συστήματος. 

Ο Γεώργιος Πικής τονίζει πως το κράτος που δεν αναγνωρίζει αλλά και δεν διασφαλίζει μέσω των δικαιικών θεσμών τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ατελές και εγκυμονεί κινδύνους για ανάφλεξη που επιφέρει η αδικία

Ο πρώην δικαστής του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και πρώην πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κυπριακής Δημοκρατίας επισημαίνει πως κάθε περιορισμός των ελευθεριών της περιουσίας, της ελεύθερης εγκατάστασης και του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, αποτελεί αντινομία τόσο προς τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και σε κάθε μορφή δημοκρατικού καθεστώτος.

Περαιτέρω, σημειώνει ότι «η εκ περιτροπής προεδρία θεμελιώνει το διαχωριστικό τείχος μεταξύ
Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου και αντιμάχεται το ορθά νοούμενο ομοσπονδιακό καθεστώς». Τονίζει περαιτέρω ότι η σταθμισμένη ψήφος αποτελεί στρέβλωση της ελευθερίας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και της ισοτιμίας των πολιτών.

Για το Σχέδιο Ανάν αναφέρει τεκμηριωμένα και παρουσιάζοντας στοιχεία ότι αποτελούσε από κάθε άποψη παρωδία ομοσπονδιακού συστήματος διακυβέρνησης. Επρόκειτο για ιδιάζουσα μορφή συνομοσπονδίας προοιονίζουσα την αποτελμάτωση της λειτουργίας του κράτους, με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν.

Ακολουθεί η συνέντευξη, όπως δημοσιεύεται στην εφημερίδα.


- Οι ρυθμίσεις που συζητούνται στο Κυπριακό - και δεν είναι μόνο αυτή την περίοδο - συνάδουν με την ανάγκη εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; 


- Η διακηρυγμένη βάση, απόρροια των υψηλού επιπέδου συνομιλιών του 1977 και 1979 ως αποκρυσταλλώθηκε συν τω χρόνω, είναι διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Ο όρος «διζωνική» στο πλαίσιο ομοσπονδιακής ρύθμισης επάγεται την καθιέρωση γεωγραφικών ζωνών με κοινοτικό χαρακτήρα ως η δεύτερη αρχή των συμφωνιών. Η διευθέτηση αυτή εξυπακούει ότι η πλειοψηφία των κατοίκων εκατέρας περιοχής θα είναι Έλληνες και Τούρκοι αντίστοιχα. Μπορεί ακόμα να λεχθεί, αναφορικά με το κοινοτικό στοιχείο των συμφωνιών, ότι τα θέματα τα οποία προσιδιάζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μελών εκατέρας των κοινοτήτων, όπως η θρησκεία, θα αποτελούν κοινοτικό θέμα, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής των φορέων τους.

Ο διζωνικός και δικοινοτικός χαρακτήρας της λύσης αποτελεί, εξ αντικειμένου, διαιρετικό στοιχείο το οποίο όμως μετριάζεται με την καθιέρωση του τρίτου συστατικού στοιχείου της λύσης, εκείνου της ομοσπονδίας. Η ομοσπονδία συνεπάγεται την ένωση δύο ή περισσότερων αυτοδιοικούμενων περιφερειών, κάτω απο κοινό σύστημα κεντρικής κυβέρνησης. Το ομοσπονδιακό σύστημα εξυπακούει την εκλογή των οργάνων της κεντρικής κυβέρνησης από το σύνολο του λαού με κοινό παρονομαστή την προαγωγή των συμφερόντων της χώρας ως σύνολο. 

Στη σύγχρονη εποχή, το πρώτο ομοσπονδιακό σύστημα που καθιερώθηκε και λειτούργησε ήταν εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Άξιο λόγου είναι ότι το ομοσπονδιακό πρότυπο των ελληνικών - ιωνικών πόλεων αποτέλεσε το πρότυπο για τη διαμόρφωση του αμερικανικού πολιτεύματος.

Το πρώτο θέμα που οριοθετούν οι συμφωνίες προς λύση του Κυπριακού είναι ο καθορισμός των δύο ζωνών, γνωστό ως η εδαφική πτυχή του Κυπριακού. Με την τουρκική εισβολή κατελήφθη το 38% της εδαφικής έκτασης της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο οποίο υπήρχε το
1974 το 70% των πλουτοπαραγωγικών πηγών της νήσου. Παράλληλα, οι Έλληνες αποτελούσαν το 80% των κατοίκων της καταλειφθείσας περιοχής.

Με τη μετακίνηση Τούρκων της Κύπρου στην καταλειφθείσα περιοχή και τον εποικισμό από Τούρκους της Τουρκίας που ακολούθησε, συντέλεστηκε μεγάλο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και έγκλημα πολέμου, ως αναγνωρίζεται απο το διεθνές εθιμικό δίκαιο και αποτυπώνεται στη Συνθήκη της Ρώμης για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (βλέπε Άρθρα 7(1) και 8(β)(viii) αντίστοιχα). Συνετελέσθη, τηρουμένων των πληθυσμιακών αναλογιών, μια από τις μεγαλύτερες εθνοκαθάρσεις στη σύγχρονη εποχή. 

Τα πληθυσμιακά δεδομένα της Κύπρου, κατά το χρόνο της εισβολής αλλά και προηγουμένως, ήταν 82% Έλληνες και 18% Τούρκοι. Η ιδιοκτησία γης ήταν περίπου ανάλογη με τα πληθυσμιακά δεδομένα του νησιού. Η απόδοση ζώνης στο τουρκικό στοιχείο της Κύπρου, περιφέρειας μεγαλύτερης από 18% ή έστω 20%, προοιωνίζεται, στην πραγματικότητα, τη δημογραφική αλλοίωση του πληθυσμού και μεταβολή του πολιτιστικού χαρακτήρα της Κύπρου. Οι έποικοι δεν έχουν κανένα περιουσιακό δικαίωμα στην Κύπρο. Κατοικούν σε ελληνικές περιουσίες και αν δεν αποχωρήσουν όλοι από την Κύπρο, που είναι το επιβαλλόμενο, η παρουσία τους περιοριζόμενη σε έκταση 18% με 20% θα καθιστούσε το πρόβλημα των εποίκων και πρόβλημα των Τούρκων της Κύπρου.
Σύμφωνα με τις συμφωνίες στις οποίες έχουμε αναφερθεί για το πλαίσιο διαπραγματεύσεων λύσης του Κυπριακού, τάσσεται ως πρώτο θέμα το εδαφικό (διζωνική). Αποτελεί, κατά την άποψή μου, κλειδί για την αποτροπή του εποικισμού και αλλοίωσης του χαρακτήρα του νησιού. Έπρεπε, ως ορίζεται, να είναι το πρώτο θέμα που θα εσυζητείτο στις διαπραγματεύσεις που άρχισαν το 2008 για την επιλυση του Κυπριακού. Εξ όσων είναι γνωστό, το θέμα αυτό δεν συζητήθηκε ουσιαστικά, παρά την παρέλευση 3½ χρόνων από την έναρξη των συνομιλιών. Ούτε στο τελευταίο μνημόνιο του γ.γ. των ΟΗΕ προσδιορίζεται το εδαφικό ως θέμα στο οποίο οι απόψεις των δύο μερών πρέπει να προσεγγίζουν ή να συγκλίνουν, ως προϋπόθεση για τη σύγκληση πολυμερούς διάσκεψης.


- Γίνεται, πάντως, μια προσπάθεια να συνδεθεί το περιουσιακό με το εδαφικό… 


- Το περιουσιακό δεν συνταυτίζεται με το εδαφικό, το οποίο έχει ως αντικείμενο την κτημοσύνη Ελλήνων και Τούρκων αντίστοιχα στην τουρκική και ελληνική ζώνη. Άλλωστε, το περιουσιακό έπρεπε να θεωρείται ως λελημένο, ή μάλλον ως θέμα συμφωνηθέν με τη συμφωνία Κυπριανού – Ντενκτάς του 1979, στην οποία ορίζεται ότι διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών, που περιλαμβάνουν αναμφιβόλως, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα της περιουσίας, την ελευθερία διακίνησης και την ελευθερία εγκατάστασης, που αποτελούν επίσης γνώρισμα ομοσπονδιακού συστήματος. 
Η συμφωνία του ιδίου έτους που έγινε πριν τον εποικισμό των Βαρωσίων, προέβλεπε την παράδοση της πόλης στα Ηνωμένα Έθνη για επανεγκατάσταση των κατοίκων της. Και αυτό το μέρος της συμφωνίας αγνοήθηκε διαχρονικά στις συνομιλίες που έλαβαν χώρα. Πρόδηλο είναι ότι οι Τούρκοι σύρουν το χορό των συνομιλιών. 

Η απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, που έφερε σε φως την πεμπτουσία των διαθέσεων των Ελλήνων της Κύπρου για πιθανό συμβιβασμό με το ανανικό σχήμα ανεξάρτητα από κομματικές προτιμήσεις, δεν έχει προβληματίσει. Έχω την εντύπωση ότι γενικά το Σχέδιο Ανάν δεν έγινε κατανοητό από πολλούς στις σωστές του διαστάσεις. Στο εδαφικό προέβλεπε την εγκατάλειψη έκτασης γύρω στα 7% του εδάφους που κατέχουν τα τουρκικά στρατεύματα και οι Τούρκοι γενικά. Προνοούσε την εγκατάλειψη της περιφραγμένης περιοχής της Αμμοχώστου, το ½ περίπου του ελληνικού τομέα της πόλης σε 106 ημέρες. Η εγκατάλειψη του υπόλοιπου μέρους
της περιοχής από τους Τούρκους θα συντελείτο σε 3 χρόνια και 3 μήνες, υπό την αίρεση δύο προϋποθέσεων: Την εξεύρεση κατοικίας και εργασίας των Τούρκων κατοίκων της κατεχόμενης περιοχής. Ερωτάται, εάν δεν εγκατέλειπαν τις περιοχές, ποιος θα μπορούσε να παραπονεθεί και σε ποιον, νοουμένου ότι για τη λήψη εκτελεστικής απόφασης (π.χ. προσφυγής στα Ηνωμένα Έθνη) απαιτείτο η σύμφωνη γνώμη έστω ενός από τους δύο Τούρκους μέλη του εξαμελούς Εκτελεστικού Συμβουλίου.

Τα όργανα τόσο της κεντρικής κυβέρνησης, η εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν μόνο με τη σύμφωνη γνώμη μελών εκατέρας των κοινοτήτων. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο, αποτελούμενο από τέσσερεις Έλληνες και δύο Τούρκους, δεν μπορούσε να λάβει καμιά απόφαση αν στην πλειοψηφία των τεσσάρων δεν συμπεριλαμβανόταν τουλάχιστον ένα από τα δύο τουρκικά μέλη του Συμβουλίου, οριζόμενα απο τους Τούρκους. 
Η Κάτω Βουλή θα αποτελείτο αντίστοιχα από αντιπροσώπους οι οποίοι θα εκλέγονταν αποκλειστικά από μέλη εκατέρας των κοινοτήτων σε ποσοστό 75% Έλληνες και 25% Τούρκοι. Το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να μεταβληθεί ανάλογα με μεταβολές της πληθυσμιακής αναλογίας των δύο κοινοτήτων. Στην Κάτω Βουλή θα ίσχυε η αρχή της πλειοψηφίας. Κανένας όμως νόμος ή ψήφισμά της δεν θα αποκτούσε ισχύ νόμου εκτός αν εγκρινόταν από την Άνω Βουλή (Γερουσία), συνιστάμενη από 24 Έλληνες και 24 Τούρκους και πάλι εκλεγόμενους εκατέρωθεν από τα μέλη των δύο κοινοτήτων. Ωσάν να μην ήταν αρκετή η ισομερία των μελών στη Γερουσία, οριζόταν επίσης ότι απλή πλειοψηφία των 25 ψήφων δεν ήταν αρκετή. Έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον έξι μέλη απο εκατέρα των κοινοτήτων.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ο έταιρος πόλος της κεντρικής κρατικής εξουσίας, θα αποτελείτο απο τρεις Έλληνες, τρεις Τούρκους και τρεις ξένους δικαστές, διασφαλίζοντας τοιουτοτρόπως και σε αυτό τον τομέα την ισομερία της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας.

Αυτό ήταν το Σχέδιο Ανάν.Το Σχέδιο Ανάν αποτελούσε από κάθε άποψη παρωδία ομοσπονδιακού συστήματος διακυβέρνησης. Επρόκειτο για ιδιάζουσα μορφή συνομοσπονδίας προοιωνίζουσα την αποτελμάτωση της λειτουργίας του κράτους, με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν.


-Δεν υπάρχει απόλυτη ελευθερία, δενυπάρχει απόλυτη δημοκρατία, ισονομία. Ποια ελάχιστα, τελικά, μπορούμε να διασφαλίσουμε σε ένα κράτος; 


- Τα ανθρώπινα δικαιώματα εξυπακούουν  την ισοτιμία των πολιτών και την ελευθερία δράσης σε κάθε τομέα της ζωής που επάγονται τα δικαιώματα που αναγνωρίζονται. Η καθιέρωση και εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί προϋπόθεση για τη λειτουργικότητα κοινωνίας των ανθρώπων και του κράτους. Η προσήλωση στα ανθρώπινα δικαιώματα εξασφαλίζει διαχρονικά την ισονομία όπως αποκαλύπτει η ιστορία των ΗΠΑ σε σχέση με φυλετικές διακρίσεις που υπήρχαν, που καθήλωναν τους αφρικανικής καταγωγής πολίτες ως κατώτερες υπάρξεις. Συμβολικό της επίδρασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η εκλογή του Μπαράκ Χουσεΐνι Ομπάμα ως προέδρου των ΗΠΑ. Τα διαχωριστικά τείχη που ανυψώνονται απολήγουν σε στέρηση της ελευθερίας, περιορίζουν τον ορίζοντα του ανθρώπου, καθηλώνουν τη δημιουργικότητά του και εγκυμονούν κινδύνους για διάσπαση της πολιτείας.

Κράτος που δεν αναγνωρίζει αλλά και διασφαλίζει μέσω των δικαιικών θεσμών, τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ατελές και εγκυμονεί κινδύνους για ανάφλεξη που επιφέρει η αδικία.


- Μπορεί να προσαρμοστεί ένα κράτος, οι θεσμοί του, σε μια λογική περιορισμού των δικαιωμάτων του πολίτη; Αναφορικά με τα θέματα απόλαυσης βασικών ελευθεριών: περιουσίας, ελεύθερης εγκατάστασης, του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, τι έχετε να πείτε;

- Τον 20ό αιώνα, εκτός από τα πολλά δεινά που επέφεραν οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι και άλλες τοπικές συρράξεις, η ανθρωπότητα βρήκε τη δύναμη, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, να προβεί στις 10/12/1948 στην Καθολική Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναγνωρίζοντας τα δικαιώματα του ανθρώπου ως σύμφυτα στην ύπαρξή του και αναπαλλοτρίωτα. 

Η διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οδήγησε στη σύσταση δικαιικών θεσμών για την προάσπιση των εγγενών δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, τη διακρατική σύμβαση επί τούτου των χωρών της Αμερικής και αντίστοιχη σύμβαση για τα δικαιώματα των λαών της Αφρικής.

Πρέπει να υπογραμμίσω, και δοκιμάζω χαρά λέγοντάς το, ότι η κυπριακή Δικαιοσύνη προάσπισε τα δικαιώματα του ανθρώπου και διέγραψε την οδό για τη διαχρονική τους προστασία.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα συνεπάγονται την απάλειψη διαιρετικών στοιχείων στην κοινωνία των ανθρώπων σε αναγνώριση της αρχής ότι διακρίσεις κάθε μορφής προοιωνίζονται κακά για το
άτομο και την ανθρωπότητα.

Η δημοκρατία αποτελεί απόρροια των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ιστορικά καθιερώθηκε ως το πολίτευμα των ιωνικών πόλεων με το όνομα Ισονομία. Μετονομάστηκε σε Δημοκρατία στην Αθήνα θεμελιωμένη σε τρεις αρχές, την ισονομία, ισοπολιτεία και ισοκρατία των πολιτών. Δεν παραγνωρίζω ότι ο θεσμός της δουλείας αποτελούσε αντινομία προς τα δικαιώματα του ανθρώπου και το δημοκρατικό καθεστώς. Το δημοκρατικό πολίτευμα, θεμελιωμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα, επιστρώνει το έδαφος για την εκδήλωση των δημιουργικών δυνάμεων του ατόμου για το κοινό καλό. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Αρχαία Αθήνα το δίκαιο αποτελούσε την υπέρτατη αρχή γνωστό ως ο «Δεσπότης Νόμος», ενώ η «Ευνομία» ήταν ο θεμέλιος λίθος του σπαρτιατικού πολιτεύματος. 

Απαντώντας άμεσα στην ερώτησή σας, κρίνω ότι κάθε περιορισμός των ελευθεριών της περιουσίας, ελεύθερης εγκατάστασης και του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι αποτελεί αντινομία, τόσο προς τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και σε κάθε μορφή δημοκρατικού καθεστώτος. Η σταθμισμένη ψήφος αποτελεί στρέβλωση της ελευθερίας του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και της ισοτιμίας των πολιτών.


- Γίνεται αρκετός λόγος για το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας. Ποια η δική σας άποψη επί του θέματος τούτου;

- Η εκ περιτροπής προεδρία αποτελεί στοιχείο το οποίο αντιστρατεύεται το ορθά νοούμενο πολίτευμα της ομοσπονδίας και τείνει να καλλιεργήσει και να θεμελιώσει το φυλετικό στοιχείο στη διακυβέρνηση της κυπριακής Πολιτείας. Αφήνει την εντύπωση ότι ο λόγος και πάλι περιστρέφεται γύρω από το διαιρετικό σχέδιο Ανάν. 

Το αμερικανικό πρότυπο αποκαλύπτει, και λέγω το αμερικανικό διότι η Αμερική αποικίστηκε από πολλές φυλές, οτι μετανάστες από οποιαδήποτε φυλή μπορούσαν να εκλεγούν ως πρόεδροι του κράτους. Παρά τις φυλετικές διακρίσεις που ίσχυαν στο παρελθόν, η Αμερική καταξιώθηκε να έχει πρόεδρο άτομο εν μέρει αφρικανικής καταγωγής. Υπηρέτησαν ως πρόεδροι όχι μόνο έποικοι αγγλοσαξονικής καταγωγής, που ήταν το κυρίαρχο στοιχείο κατά το χρόνο σύστασης της αμερικανικής ομοσπονδίας, αλλά και πρόεδροι γερμανικής, ολλανδικής και ιρλανδικής προέλευσης, καταξιώνοντας τον άνθρωπο, όχι τη φυλή του, ως το κυρίαρχο στοιχείο της κοινωνίας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Disraeli, εβραϊκής καταγωγής, ήταν πρωθυπουργός της Αγγλίας για πολλά χρόνια. Επίσης, ο σημερινός αρχηγός του Εργατικού Κόμματος της Αγγλίας είναι εβραϊκής καταγωγής.

Η εκ περιτροπής προεδρία θεμελιώνει το διαχωριστικό τείχος μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου και αντιμάχεται το ορθά νοούμενο ομοσπονδιακό καθεστώς.

_____________

Πηγή:  η Κυπριακή εφημερίδα  "Ο Φιλελεύθερος (της Κυριακής)" 


Σημείωση:  Την Δευτέρα (12.3.12) στο « Φιλελεύθερο» το δεύτερο μέρος της συνέντευξης του κ. Πική. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου