13 Ιανουαρίου 2012

Κωστής Παλαμάς, "Ο γκρεμιστής".

Πολλά τα σαθρά στην εποχή μας, και δεν εννοώ αυτά στο χώρο των κατασκευών, αλλά εκείνα στο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Το γκρέμισμα όλων αυτών είναι μια λύση. Αλλά με νου και καρδιά, όπως γράφει ο ποιητής.

“Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και χέρι”.
Και στο πέρασμα όχι μόνο ερείπια, αλλά ξαναχτίσιμο, σε καινούργιες γερές βάσεις. Για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Όχι μόνο στείρα άρνηση των πάντων, αλλά παράλληλα πίστη και θέση.

“Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ' εγώ κι ο κτίστης, ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης” αναφέρει ο ποιητής.

Και στη συνέχεια “Κι αν είμαι της νυχτιάς βλαστός, του χαλασμού πατέρας, 
πάντα κοιτάζω προς το φως το απόμακρο της μέρας”.

Σαν σήμερα, στις 13 Ιανουαρίου του έτους 1859 γεννήθηκε ο Κωστής Παλαμάς, στην Πάτρα. Έτσι ένα μικρό αφιέρωμα τουλάχιστον, του πρέπει:

Είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με μεγάλη συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές, καθώς και θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια, μελέτες και βιβλιοκριτικές.

Ένδειξη της καθιέρωσής του ως ποιητή ήταν και η ανάθεση της σύνθεσης του Ύμνου των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, (“Αρχαίο πνεύμα αθάνατο ...”, σε μουσική Σπύρου Σαμαρά).

Πολλά έργα του Κ. Παλαμά μεταφράστηκαν στην αγγλική γλώσσα ("Η ασάλευτη ζωή", "Η τρισεύγενη", ο "θάνατος παλληκαριού" κ.ά), στη γαλλική γλώσσα ("Ο τάφος", "Ο Δωδεκάλογος του γύφτου", ο "θάνατος παλληκαριού" κ.ά.), καθώς και σε διάφορες άλλες γλώσσες όπως στη γερμανική, ιταλική, ισπανική, αραβική και τουρκική γλώσσα.

Ως η κορυφαία έκφραση της “λυρικής σκέψης” του Παλαμά θεωρείται “Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου” (1907). Στο πνευματικό του ταξίδι ο Γύφτος θα γκρεμίσει και θα ξαναχτίσει τον κόσμον όλο. Θα απαρνηθεί τη δουλειά, την αγάπη, τη θρησκεία, τους αρχαίους, τους βυζαντινούς και όλες τις πατρίδες, αλλά και θα τα αναστήσει όλα μέσα από την Τέχνη, μαζί και τη μεγάλη χίμαιρα της εποχής, τη Μεγάλη Ιδέα. Θα υμνήσει τον ελεύθερο λαό του, αλλά θα τραγουδήσει και έναν νιτσεϊκό αδάκρυτο ήρωα. Θα καταλήξει προσκυνώντας τη Φύση και την Επιστήμη.

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια. Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς, μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.

Ακολουθεί ένα δυνατό κόμματι από το έργο του.

Κωστή Παλαμά - "Ο γκρεμιστής".

Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ' εγώ κι ο κτίστης,
ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης.
Και θέλει και το γκρέμισμα νου και καρδιά και χέρι.
Στου μίσους τα μεσάνυχτα τρέμει ενός πόθου αστέρι.

Κι αν είμαι της νυχτιάς βλαστός, του χαλασμού πατέρας,
πάντα κοιτάζω προς το φως το απόμακρο της μέρας.
εγώ ο σεισμός ο αλύπητος, εγώ κι ο ανοιχτομάτης·
του μακρεμένου αγναντευτής, κι ο κλέφτης κι ο απελάτης

και με το καριοφίλι μου και με τ' απελατίκι
την πολιτεία την κάνω ερμιά, γη χέρσα το χωράφι.
Κάλλιο φυτρώστε, αγκριαγκαθιές, και κάλλιο ουρλιάστε, λύκοι,
κάλλιο φουσκώστε, ποταμοί και κάλλιο ανοίχτε τάφοι,

και, δυναμίτη, βρόντηξε και σιγοστάλαξε αίμα,
παρά σε πύργους άρχοντας και σε ναούς το Ψέμα.
Των πρωτογέννητων καιρών η πλάση με τ' αγρίμια
ξανάρχεται. Καλώς να ρθή. Γκρεμίζω τη ασκήμια.

Είμ' ένα ανήμπορο παιδί που σκλαβωμένο το 'χει
το δείλιασμα κι όλο ρωτά και μήτε ναι μήτε όχι
δεν του αποκρίνεται κανείς, και πάει κι όλο προσμένει
το λόγο που δεν έρχεται, και μια ντροπή το δένει

Μα τ ο τσεκούρι μοναχά στο χέρι σαν κρατήσω,
και το τσεκούρι μου ψυχή μ' ένα θυμό περίσσο.
Τάχα ποιός μάγος, ποιό στοιχειό του δούλεψε τ' ατσάλι
και νιώθω φλόγα την καρδιά και βράχο το κεφάλι,

και θέλω να τραβήξω εμπρός και πλατωσιές ν' ανοίξω,
και μ' ένα Ναι να τιναχτώ, μ' ένα Όχι να βροντήξω;
Καβάλα στο νοητάκι μου, δεν τρέμω σας όποιοι είστε
γκρικάω, βγαίνει από μέσα του μια προσταγή: Γκρεμίστε!


Σημειώση: Λέξεις αυθεντικές, παρμένες από το λεξιλόγιο του λαού, χρησιμοποίησε στο έργο του ο Παλαμάς. Όπως :
μακρεμένου= ξενιτεμένου
απελατίκι= επιδρομή
πλατωσιές= πλατώματα, πλατύ άνοιγμα, ξέφωτο
νοητάκι= άλογο
γρικάω= ακούω
 ____________________________________

Πηγές :
Βικιπαίδεια, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
http://www.magikokouti.gr
http://www.ideografhmata.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου