8 Μαρτίου 2023

Nelly’s: Αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη

Είκοσι πέντε χρόνια μετά το θάνατο της φωτογράφου Έλλης Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη (1899-1998), γνωστής ως Nelly’s, το Μουσείο Μπενάκη, θεματοφύλακας του πολύτιμου έργου της από το 1984, αποτίει φόρο τιμής και, με έντονο το αίσθημα ευθύνης, διοργανώνει την αναδρομική της έκθεση και επανασυστήνει τη δημιουργό στο σύγχρονο κοινό.

Επάνω αριστερά: Η διάσημη φωτογραφία της Nelly's με τη ρωσίδα χορεύτρια Ελιζαβέτα (Λίλα) Νικόλσκα στην Ακρόπολη, τον Νοέμβριο του 1930 

Με άξονες τις τρεις πόλεις στις οποίες διαμόρφωσε το φωτογραφικό της βλέμμα, επιχειρείται η παρουσίαση του πολυδιάστατου έργου της από τα χρόνια της μαθητείας της στη Δρέσδη στις αρχές του 1920, την άφιξή της στην Αθήνα και τη δυναμική της παρουσία στα φωτογραφικά δρώμενα της πόλης έως το 1966 όταν πια συνταξιοδοτήθηκε μετά από εικοσιεπτά χρόνια ακούραστης εργασίας στη Νέα Υόρκη.

Η κατανομή του έργου της σε υποενότητες αποδίδει το πλούσιο εύρος των θεμάτων που απασχόλησαν τον φακό της κατά τη διάρκεια των σαράντα πέντε χρόνων ενασχόλησής της με το μέσο, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Μουσείο Μπενάκη. 


Φωτογραφίες γνωστές από τις πολλαπλές δημοσιεύσεις τους στο παρελθόν συμπληρώνονται με νέες, άγνωστες έως σήμερα, σε μια προσπάθεια να εκπροσωπηθούν οι διαφορετικές αισθητικές τάσεις που υιοθέτησε και οι πολυάριθμες τεχνικές, ασπρόμαυρης αλλά και έγχρωμης φωτογραφίας, με τις οποίες πειραματίστηκε.

Η έκθεση πλαισιώνεται από περιοδικά, αφίσες και επιστολικά δελτάρια, συμβάλλοντας στην κατανόηση της χρήσης των φωτογραφιών της στην εποχή της, από σπάνιο κινηματογραφικό υλικό και δείγματα του φωτογραφικού εξοπλισμού που μεταχειρίστηκε στην Ελλάδα και την Αμερική.

Μέλη του χορού των Ωκεανίδων ποζάρουν στο αρχαίο θέατρο των Δελφών, το 1927  

Η Nelly’s πέρα από τα γυμνά του Παρθενώνα

Από το Protagon.gr (απόσπασμα)

Στη συλλογική συνείδηση, το φωτογραφικό έργο της Nelly’s (1899-1998) παραπέμπει στη δημιουργία της αισθητικής της ελληνικότητας κατά τον Μεσοπόλεμο. Στο μυαλό πολλών, η Νέλλη, ή αλλιώς Ελλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη, ταυτίζεται με τις εικονογραφήσεις των τρίγλωσσων τουριστικών περιοδικών «En Grèce», του υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού του μεταξικού καθεστώτος, και με τα κολλάζ «Παραλληλισμοί», που είχε φιλοτεχνήσει για τη Διεθνή Εκθεση της Νέας Υόρκης· και φυσικά, αποθεώνεται διαχρονικά για τη συγκλονιστική αποτύπωση του ανυψωμένου σώματος της χορεύτριας της όπερα κομίκ Ελιζαβέτα (Λίλα) Νικόλσκα ανάμεσα στους κίονες του Παρθενώνα. Η αναδρομική έκθεση που «τρέχει» στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς έρχεται να δείξει ότι η Νέλλη ήταν και τα παραπάνω.

«Ο στόχος μας ήταν να αποφορτίσουμε τη Nelly’s από τη γνωστή φωτογραφία της Νικόλσκα και να παρουσιάσουμε το σύνολο της δουλειάς της» λέει η Αλίκη Τσίργιαλου, υπεύθυνη των Φωτογραφικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη και επιμελήτρια της έκθεσης. «Γιατί η Νέλλη δεν είναι μόνο η Νικόλσκα. Και δεν είναι μόνο το υφυπουργείο Τουρισμού, ούτε οι “Παραλληλισμοί”. Είναι μια ποικιλία από πράγματα»...

Από τη σειρά «Constructions and Buildings in New York», Απρίλιος 1956 

Οι κύριες αισθητικές τάσεις και θεματικές που ανέπτυξε η φωτογράφος στα 45 χρόνια που εργάστηκε αποτυπώνονται σε 350 τυπώματα της ίδιας της Νέλλης και συμπληρώνονται από περίπου 150 σύγχρονες ψηφιακές εκτυπώσεις, από τα αρνητικά που η ίδια, όσο εργαζόταν, δεν εκτυπώσει ποτέ, θεωρώντας τα κατά κάποιον τρόπο «b-roll».

Στην έκθεση, η παρουσίαση των τάσεων αυτών οργανώνεται γεωγραφικά και χρονικά, με σημεία αναφοράς τις πόλεις στις οποίες φωτογράφισε η Νέλλη: Δρέσδη (1920-1923), Αθήνα (1924-1939), Νέα Υόρκη (1939-1966).

Το 1924, στα 25 της, εγκαθίσταται στην Αθήνα και ανοίγει το περίφημο φωτογραφικό της στούντιο. Μέσα σε αυτό φωτογραφίζεται η αφρόκρεμα της αστικής κοινωνίας και του καλλιτεχνικού κόσμου, από την Πηνελόπη Δέλτα και την Κατίνα Παξινού έως τον βασιλιά Γεώργιο Β’ και τον Ελευθέριο Βενιζέλο – ανάμεσα σε πολλά άλλα πορτραίτα που εκτίθενται.

Ηπειρώτισσες στις θημωνιές κοντά στα Ιωάννινα, 1937/38

Με ορμητήριο το στούντιο της οδού Ερμού, απαθανατίζει γυμνή τη χορεύτρια Μόνα Παΐβα και αργότερα τη Νικόλσκα στον Παρθενώνα. Και δημιουργεί, μέσα από τους διάφορους τρόπους που φωτογραφίζει την πραγματικότητά της, τη βάση για την ελληνική μεταπολεμική φωτογραφία: συσχετίζει οπτικά τις φτωχικές συνοικίες της Αθήνας με τα αρχαία μνημεία, τεκμηριώνει το έργο της «Near East Relief» φωτογραφίζοντας τους καταυλισμούς των μικρασιατών προσφύγων στην Αττική, καλύπτει τις Δελφικές Εορτές, προσπαθεί να «δει» τα αρχαία μνημεία μέσα από το βλέμμα των αρχαίων προσκυνητών, περιοδεύει και σκηνοθετεί την επίσημη «ειδυλλιακή» τουριστική εικόνα των τοπίων και των κατοίκων της ελληνικής υπαίθρου...

«Nelly’s», στο Μουσείο Μπενάκη, οδός Πειραιώς 138, μέχρι τις 23/7/2023

Σχετικό Βίντεο: Χορεύοντας στην Ακρόπολη | Dancing on the Acropolis
https://www.youtube.com/watch?v=xNI5UFmEf6Y&t=105s

Φωτογραφίες: Ελλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραΐδάρη (Nelly’s) / Μουσείο Μπενάκη / Φωτογραφικά Αρχεία

Πηγές: benaki.org και protagon.gr

Σχετική ανάρτηση: Nelly's Φωτογραφίσεις στην Ακρόπολη (23.11.2014)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου