14 Ιανουαρίου 2023

Δίκη διασωστών στη Λέσβο: Αποσύρθηκαν οι κατηγορίες κατασκοπείας

Η ιστορία της Σάρα και Γιούσρα Μαρτίνι που κατάφεραν να φτάσουν στη Μυτιλήνη κολυμπώντας έχει εμπνεύσει την ταινία «The Swimmers» που προβάλλεται στο Netflix.

Στην απόσυρση των κατηγοριών κατασκοπείας για τους 24 διασώστες και εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις για το μεταναστευτικό προχώρησε χθες το Τριμελές Εφετείο Λέσβου. Οι κατηγορίες αφορούσαν τα πλημμελήματα της κατασκοπείας, της πλαστογραφίας και της παράνομης ακρόασης ραδιοσυχνοτήτων.

Η δίκη είχε ξεκινήσει την περασμένη Τρίτη, έπειτα από τέσσερα χρόνια αναβολών. Όλοι οι συνήγοροι είχαν κάνει ενστάσεις ακυρότητας του κλητηρίου και της προδικασίας, καθώς υπήρχαν πολλά νομικά λάθη.

Τεσσεράμισι χρόνια μετά την απαγγελία των κατηγοριών, συνολικά 24 άνθρωποι κλήθηκαν να λογοδοτήσουν σε δικαστήριο της Λέσβου για σοβαρά αδικήματα ενώ για περισσότερους από τρεις μήνες παρέμειναν προφυλακισμένοι πέντε μέλη ΜΚΟ όπως ο εκπαιδευμένος δύτης Σιν Μπίντερ, ο εθελοντής ναυαγοσώστης Νάσος Καρακίτσος και η Σάρα Μαρντίνι.

Ο ναυαγοσώστης Νάσος Καρακίτσος

Eίχε προηγηθεί σχετική πρόταση από τον εισαγγελέα που έκανε δεκτές τις ενστάσεις των συνηγόρων των κατηγορουμένων.

Νωρίτερα, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του Ανθρώπου ζήτησε από την ελληνική δικαιοσύνη να αποσύρει όλες τις κατηγορίες σε βάρος μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων που προσφέρουν βοήθεια σε μετανάστες. 
«Δίκες σαν και αυτές προκαλούν βαθιά ανησυχία καθώς ποινικοποιούν τον εθελοντισμό που σώζει ζωές και δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο» δήλωσε για την δίκη, η εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Λιζ Θροσέλ. 

«Η διάσωση ζωών και η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας δεν θα έπρεπε να ποινικοποιούνται ποτέ» ανέφερε η εκπρόσωπος της Ύπατης αρμοστείας, ενώ πρόσθεσε πως «η μάχη εναντίον της διακίνησης ανθρώπων βασίζεται σε τελική ανάλυση στη βελτίωση των ασφαλών οδών για τη νόμιμη μετανάστευση».

Γιούσρα και Σάρα Μαρτίνι: Οι δύο κολυμβήτριες αδερφές από τη Συρία που το καλοκαίρι του 2015 κατάφεραν να φτάσουν στη Μυτιλήνη κολυμπώντας καθώς η φουσκωτή βάρκα στην οποία επέβαιναν μαζί με άλλους 18 πρόσφυγες, για να περάσουν από τα τουρκικά παράλια στη Λέσβο, χάλασε στη μέση της διαδρομής. Πήδηξαν στο νερό, έπιασαν τα σχοινιά που ήταν δεμένα στο πλάι της βάρκας κι άρχισαν να κολυμπούν για τρεισήμισι ώρες. Λίγο πριν φτάσουν στις ακτές της Λέσβου, η μηχανή πήρε ξανά μπροστά. Οι 20 πρόσφυγες σώθηκαν χάρη στον ηρωισμό των δύο κοριτσιών. Η ιστορία τους έγινε ταινία με τίτλο «The Swimmers» και προβάλλεται στο Netflix.

Στο δικαστήριο γιατί ...έσωσαν μετανάστες

Λίγες μέρες νωρίτερα και πριν την διεξαγωγή της δίκης, η Deutsche Welle στις 9.1.2023 έγραφε:

Συνολικά 24 άνθρωποι καλούνται να λογοδοτήσουν σε δικαστήριο της Λέσβου για σοβαρά αδικήματα, περιλαμβανομένης της κατασκοπίας, της διακίνησης μεταναστών και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Τα συγκεκριμένα αδικήματα επισύρουν ποινές φυλάκισης έως 25 ετών. Στους κατηγορούμενους περιλαμβάνονται επτά αλλοδαποί που συνεργάζονταν την περίοδο 2016-2018 με το αποκαλούμενο Emergency Response Centre International, ένα δίκτυο ΜΚΟ που επιχειρούσε να διευκολύνει τη διάσωση και άφιξη μεταναστών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Στους κατηγορούμενους περιλαμβάνεται η Σάρα Μαρντίνι, μία από τις δύο κολυμβήτριες από τη Συρία που έγιναν παγκοσμίως γνωστές το καλοκαίρι του 2015, όταν κατάφεραν να φτάσουν στη Μυτιλήνη κολυμπώντας. Η αδερφή της Γιούσρα Μαρτίνι διαμένει στο Βερολίνο, ασχολείται πιο συστηματικά με την κολύμβηση και το 2016 συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο με την ολυμπιακή ομάδα προσφύγων. Η Σάρα Μαρντίνι προτίμησε να επιστρέψει στην Ελλάδα για να συνδράμει στη διάσωση και άλλων μεταναστών, ενώ δραστηριοποιείται και ως ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών. 

Στο μεταξύ η Σάρα Μαρντίνι έχει φύγει από την Ελλάδα, αλλά της απαγορεύθηκε η εκ νέου είσοδος στη χώρα, αν και η ίδια έχει επανειλημμένα ζητήσει να αρθεί η απαγόρευση, ώστε να έρθει στη Λέσβο, να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου θα καθίσουν την Τρίτη και ο εκπαιδευμένος δύτης Σιν Μπίντερ, καθώς και ο εθελοντής ναυαγοσώστης Νάσος Καρακίτσος, οι οποίοι έχουν παραμείνει προφυλακισμένοι για περισσότερους από τρεις μήνες, περιμένοντας να κριθεί η υπόθεσή τους στο δικαστήριο.

«Η διάσωση δεν είναι έγκλημα». «Όταν λες ότι κάτι είναι εγκληματικό ή όταν λες ότι κάτι είναι ηρωϊκό, συνήθως εννοείς ότι ξεφεύγει από το συνηθιμένο, από το κανονικό πλαίσιο», έλεγε στην DW ο Σιν Μπίντερ (φωτο αριστερά) το 2021. «Αλλά το να βοηθάς κάποιον που πνίγεται είναι ό,τι πιο κανονικό μπορείς να κάνεις. Τί θα έκανες δηλαδή αν έβλεπες κάποιον να βγάζει το χέρι του από το νερό και να σου ζητάει βοήθεια; Προφανώς θα έδινες το χέρι σου για να τον τραβήξεις στη στεριά. Αλλά όταν το κάνεις αυτό, υποτίθεται ότι διαπράττεις το αδίκημα για το οποίο κατηγορούμαι εγώ τώρα. Κι όμως, δεν πρόκειται ούτε για εγκληματική, ούτε για ηρωϊκή ενέργεια...» (...)

Αφότου οι αδελφές Μαρντίνι έλαβαν άσυλο στη Γερμανία, η Σάρα Μαρντίνι επέστρεψε στη Λέσβο και συμμετείχε σε αποστολές διάσωσης, μαζί με τον Μπίντερ. Στις 17 Φεβρουαρίου 2018 αστυνομικοί τους σταμάτησαν για έλεγχο διαβατηρίων και στη συνέχεια πραγματοποίησαν έρευνα στο σπίτι του Μπίντερ αναζητώντας ναρκωτικά, ενώ τους ζήτησαν να παραδώσουν φορητούς υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα. «Σε μια ελληνική εφημερίδα γράφτηκε ότι ήμουν Γερμανός κατάσκοπος, ο οποίος μαζί με συνεργάτιδά του από τη Συρία έκλεβε μυστικά του κράτους, μιλάμε για γελοιότητες», έλεγε ο Μπίντερ. Η Σάρα Μαρντίνι έλεγε στην DW το 2021: «Αισθάνομαι σαν να έχω βελόνες σε όλο μου το σωμα, που συνεχώς με πληγώνουν. Είναι μία σκληρή περίοδος, με συναισθηματική φόρτιση. Ακόμη και τα αγαπημένα μου πρόσωπα υποφέρουν, βλέποντας πόσο υποφέρω εγώ...» (...)

Η νομική αποτίμηση της διάσωσης: Σύμφωνα με το διεθνές ναυτικό δίκαιο, η διάσωση ενός ανθρώπου στη θάλασσα δεν συνιστά έγκλημα. Αντιθέτως, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας ορίζει ότι ο καπετάνιος ενός πλοίου ή σκάφους «έχει την υποχρέωση να παράσχει βοήθεια» σε όσους βρίσκονται σε ανάγκη, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους ή τις συνθήκες που προκάλεσαν το ατύχημα.

Από την άλλη πλευρά ο Μίχαελ Φένιξ, ερευνητής που συνεργάζεται με την ειδική εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Μαίρη Λόλορ, αναφέρει στην DW ότι δεν υπάρχει νόμος που να αναγνωρίζει ρητώς το έργο των ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να προστατεύει αποτελεσματικά τα δικά τους δικαιώματα. «Η συνήθης κατηγορία που αντιμετωπίζουν, όταν ποινικοποιείται η συνεργασία τους ή η αλληλεγγύη τους με μετανάστες, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, είναι ότι διευκολύνουν την παράνομη είσοδο ή παραμονή τους στη χώρα», αναφέρει.

Σύμφωνα πάντως με το ισχύον διεθνές δίκαιο, τονίζει ο Φένιξ, η ενέργεια αυτή δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «εγκληματική», παρά μόνον αν αποβλέπει σε οικονομικό όφελος. Με αυτή την στάθμιση, επισημαίνει, «το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης δεν συνάδει απολύτως, καθώς δεν αναφέρει ρητώς το στοιχείο του οικονομικού οφέλους». (...)

Πηγές: Στοιχεία από euronews.com , ethnos.gr , Deutsche Welle

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου