Άρθρο του Κώστα Σημίτη στο "Βήμα". Μια παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού στην τρέχουσα πολιτική συζήτηση, γιατί "εκείνο που απαιτείται σήμερα είναι μια συστηματική, χωρίς δισταγμούς, προσπάθεια αναγνώρισης των υπαρκτών προβλημάτων και αντιμετώπισής τους, όχι με ευχές... Να δουλέψουμε συστηματικά αναμορφώνοντας, δημιουργώντας, σχεδιάζοντας για την εκτεταμένη περίοδο επανόδου στην κανονικότητα" όπως αναφέρει.
Κάποια αποσπάσματα, από την παρέμβαση αυτή του πρώην πρωθυπουργού, στη συνέχεια:
Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον*
του Κώστα Σημίτη
Κάποια αποσπάσματα, από την παρέμβαση αυτή του πρώην πρωθυπουργού, στη συνέχεια:
Κοινή γαρ η τύχη και το μέλλον αόρατον*
του Κώστα Σημίτη
«Το ερώτημα που κυριαρχεί στην τρέχουσα πολιτική συζήτηση είναι εάν η Ελλάδα θα μπορέσει να ανταποκριθεί στους όρους που της έχουν τεθεί από την ΟΝΕ ώστε να ανακάμψει η οικονομία. Είναι δυνατόν π.χ. να διατηρηθούν πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5% του ΑΕΠ ως το 2023 και μετά πρωτογενή πλεονάσματα 2,2% του ΑΕΠ ως το 2060; Αυτό απαιτείται από το βασικό σενάριο της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της 4ης αξιολόγησης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Υπάρχουν όμως και άλλα ερωτήματα, τα οποία ελάχιστα θίγονται στη δημόσια συζήτηση.
Το πιο σημαντικό είναι αν η κοινωνία θα αποδεχθεί, όχι μόνο τις υποσχέσεις για μειώσεις φόρων, αλλαγές του συνταξιοδοτικού συστήματος, νέες επενδύσεις και καινοτόμες επιχειρήσεις, όπως σχεδόν όλοι υπόσχονται πλέον, αλλά και τις προϋποθέσεις για να ληφθούν τα μέτρα αυτά. Για να αποδώσουν θα θίξουν κατεστημένα συμφέροντα και παραδοσιακά συστήματα. Μια σειρά από δομικές μεταρρυθμίσεις δεν προχώρησαν ή καθυστέρησαν σημαντικά από το 2010 μέχρι και σήμερα γιατί οργανωμένα συμφέροντα εργαλειοποίησαν τις αντιδράσεις της κοινωνίας κατά της οικονομικής κρίσης, της απώλειας εισοδημάτων και εργασίας. Ηθελαν να επιτύχουν την καθυστέρηση ή και την αναβολή της εφαρμογής των συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων, παρά τα δυνητικά οφέλη τους για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας.
Το κρίσιμο ζητούμενο σήμερα είναι πώς επανέρχονται η ομαλότητα, η εμπιστοσύνη, η ευρύτερη πεποίθηση ότι η χώρα βρίσκεται σε πορεία ανασυγκρότησης. Πρόκειται για ένα ηράκλειο έργο που κινδυνεύει όμως να καταστεί σισύφειο. Το αναγκαίο και ζητούμενο δεν αντιμετωπίζεται απλώς και μόνο με ευχολόγια, όπως ομοψυχία, υπέρβαση διαφορών, εκτεταμένη συνεννόηση. Η μέχρι τώρα πορεία έχει δείξει ότι οι εκφράσεις αυτές είναι χωρίς αντίκρισμα στο πεδίο των πραγματικών επιδιώξεων της κάθε οικονομικής και πολιτικής ομάδας. Για τον λόγο αυτόν δεν έχουν απήχηση στην κοινωνία. Τα αρνητικά δεδομένα παραμένουν απειλητικά και γίνονται εντονότερα, παρά τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις.
Είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος που φτάνει περίπου 180% του ΑΕΠ. Καθηλώνει την ανάπτυξη, ενώ μεγαλώνει απειλητικά και το χρέος των νοικοκυριών. Ο ρυθμός ανάπτυξης κατά τις προβλέψεις θα κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα περίπου 1%-2% του ΑΕΠ, χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Το ποσοστό ανεργίας ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Η κρατική μηχανή έχει χαμηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας λόγω της ανεπαρκούς οργάνωσης και διαχείρισης γνώσεων και ικανοτήτων. Η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει την Ελλάδα πολύ χαμηλότερα από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης ως προς την "Αποτελεσματική Διακυβέρνηση", δηλαδή τη δραστικότητα και την επάρκεια των παρεχομένων δημοσίων υπηρεσιών και τον βαθμό ανεξαρτησίας του κρατικού μηχανισμού από πολιτικές πιέσεις»...
Ο πρώην πρωθυπουργός, αφού αναφέρεται στη συνέχεια επιλεκτικά σε μερικούς εμβληματικούς τομείς (επενδύσεις, ασφαλιστικό σύστημα, παιδεία) για να τεκμηριώσει τα λεγόμενά του, προσθέτει:
«Αλλαγές δεν έρχονται με ευχές και μέτρα που στοχεύουν να κερδίζει η εκάστοτε κυβέρνηση ψηφοφόρους. Απαιτούν συστράτευση και προσήλωση στον στόχο της ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη.
Τι μπορεί να γίνει
Οι πολίτες αναρωτιούνται αν η πολιτική συζήτηση προωθεί ή όχι λύσεις, αν μπορεί να συμβάλει σε μια δημιουργική εξέταση και αξιόπιστη επίλυση αυτών των προβλημάτων.
Η απάντηση δυστυχώς είναι μάλλον αρνητική. Συζήτηση αλλά και ουσιαστικό ενδιαφέρον για να βρεθούν ευρύτερα αποδεκτές λύσεις δεν υπάρχουν. Η πάντα έντονη πολιτική αντιπαράθεση στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί σε μια κάθετη πόλωση. Σε κάθε θέμα κυριαρχεί έντονη αντιπαλότητα. Τα προβλήματα συσκοτίζονται. Η ειλικρίνεια θεωρείται επιζήμια. Το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά αρνητικό για την κοινωνία. Υπάρχει διχασμός, εχθρότητα, αβεβαιότητα και αίσθημα κινδύνου για τη δημοκρατική λειτουργία της πολιτείας.
Την πολιτική διαμάχη χαρακτηρίζει συχνά μια κοινή τακτική. Ολοι μιλούν και υπόσχονται λύσεις. Αναφορές στις αιτίες των προβλημάτων αποφεύγονται. Είναι επικίνδυνες γιατί προκαλούν αντιδράσεις, δυσαρέσκεια, με πιθανότητα να διαμορφωθούν αρνητικές στάσεις των ομάδων ψηφοφόρων. Αιτία των δεινών είναι πάντα ο άλλος και όχι οι τρόποι λειτουργίας της πολιτείας. Ο άλλος είναι διαφορετικός κατά περίπτωση – η κυβέρνηση, η αντιπολίτευση, οι βιομήχανοι, τα συνδικάτα κ.ο.κ. Η λύση του κάθε προβλήματος κατά κανόνα δεν αφορά το σύστημα και τους τρόπους λειτουργίας του. Αλλά κυρίως μια νέα εξισορρόπηση συμφερόντων, μια διαφορετική κατανομή ωφελειών, αλλαγές στη διανομή ρόλων. Το μεγαλύτερο τμήμα των ψηφοφόρων δεν διερωτάται εάν το σύστημα πάσχει και πού, εάν το οικοδόμημα, όπως έχει κτισθεί μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας. Ενδιαφέρεται προπαντός για τις άμεσες επιπτώσεις στο προσωπικό εισόδημα, ή στις ειδικές συνθήκες που έχει μέχρι τη στιγμή αυτή εξασφαλίσει.
Εκείνο που απαιτείται σήμερα είναι μια συστηματική, χωρίς δισταγμούς, προσπάθεια αναγνώρισης των υπαρκτών προβλημάτων και αντιμετώπισής τους, όχι με ευχές αλλά με την κανονική λειτουργία των θεσμών, με ρεαλιστικά μέσα με ειλικρινή και συνεχή πληροφόρηση της κοινωνίας. Απαραίτητες προπάντων είναι οι αμοιβαίες και εύλογες υποχωρήσεις της κάθε ομάδας από τους μαξιμαλιστικούς παράλογους στόχους της.
Να δουλέψουμε συστηματικά αναμορφώνοντας, δημιουργώντας, σχεδιάζοντας για την εκτεταμένη περίοδο επανόδου στην κανονικότητα. Θα χρειασθούν ίσως κάμποσα χρόνια συνεχούς και συνετής προσπάθειας για να πετύχουμε. Οσο όμως το αναβάλλουμε, τόσο το πρόβλημα θα δυσκολεύει. Πρέπει να ξεκινήσουμε αμέσως, εδώ και τώρα!».
* Ισοκράτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου