13 Μαΐου 2023

Πως θα επηρεάσει η κάλπη την πολιτική της Αγκυρας έναντι της Ελλάδας

Δεκατρείς μελετητές της γείτονος αναλύουν στην «Καθημερινή» τα καλά και τα κακά σενάρια για την εκλογική αναμέτρηση της 14ης Μαΐου. Οι προβλέψεις είναι ακόμη πιο επισφαλείς για το πώς η κάλπη θα επηρεάσει την εξωτερική πολιτική της Αγκυρας, ιδίως έναντι της Ελλάδας. Ορισμένοι θεωρούν ότι ο Κιλιτσντάρογλου έχει περισσότερους λόγους να αποκαταστήσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση και θα είναι λιγότερο προκλητικός στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα.

Σύμφωνα με το ίδιο σκεπτικό, ο Ερντογάν είναι λιγότερο προβλέψιμος και το πιθανότερο είναι ότι θα εκλάβει ως «λευκή επιταγή» μια εκλογική νίκη με κόντρα ανέμους. Αλλοι υπενθυμίζουν ότι το αφήγημα των «κατεχόμενων νησιών» επινοήθηκε από το κόμμα του Κιλιτσντάρογλου και στον αντίποδα δεν αποκλείουν μετά τις εκλογές ο Ερντογάν να επικεντρωθεί πλέον χωρίς το άγχος της επανεκλογής στη διαχείριση των εσωτερικών υποθέσεων, συνδράμοντας τη νηνεμία στο Αιγαίο, η οποία σαφώς ωθήθηκε από την ελληνική διπλωματία των σεισμών...

Εδώ, παραθέτουμε μόνο το απόσπασμα των 13 
έμπειρων αναλυτων που αναφέρεται στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα και τις προοπτικές που διανοίγονται, ανάλογα με την ετυμηγορία της κάλπης: 


Κεμάλ Κιρίσι
Αναλυτής τουρκικών υποθέσεων, Ινστιτούτο Brookings.
(...) Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση και την Ελλάδα, έχουμε δει πλέον μια διακριτική προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να βελτιώσει το κλίμα, όπως φάνηκε και από την έγκριση της ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Παράλληλα, η στάση της απέναντι στην Ελλάδα έχει αλλάξει θεαματικά. Επομένως θεωρώ ότι και στα δύο σενάρια θα έχουμε κάποια βελτίωση των σχέσεων με τη Δύση και την Ελλάδα, με το ερώτημα πόσο αυθεντική και βιώσιμη θα είναι ανάλογα με την περίπτωση. Για μια κυβέρνηση Ερντογάν, θα είναι περισσότερο οικονομικοί οι λόγοι. Για μια κυβέρνηση Κιλιτσντάρογλου, θα είναι επίσης οικονομικοί αλλά και ιδεολογικοί.

Αλαν Μακόφσκι
Ανώτερος συνεργάτης εθνικής ασφάλειας και διεθνούς πολιτικής, Center for American Progress.
(...) Σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε γενικές γραμμές η αντιπολίτευση είναι εξίσου εθνικιστική στα θέματα του Αιγαίου και της Κύπρου, όπως και η κυβέρνηση Ερντογάν. Είναι όμως πιθανό να αποδειχθεί λιγότερο προκλητική. Αν η αντιπολίτευση κερδίσει, θα πρέπει να επικεντρωθεί στην οικονομία. Γι’ αυτόν τον σκοπό, όπως και για άλλους λόγους, θα επιδιώξει την εύνοια της Δύσης. Επομένως είναι πιθανό να συνεχιστεί η πολιτική της ηρεμίας που επικρατεί στο Αιγαίο μετά τον σεισμό, τουλάχιστον για τους πρώτους, αρκετούς μήνες και με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κάποιο απρόοπτο. Εάν επανεκλεγεί ο Ερντογάν, θα έχει επίσης λόγους να επικεντρωθεί στην οικονομία και να υποστηρίξει την ηρεμία στο Αιγαίο, αλλά είναι πολύ λιγότερο προβλέψιμος και αισθάνεται πολύ λιγότερο υπόχρεος στη Δύση απ’ ό,τι πιθανότατα ο Κιλιτσντάρογλου.
Οσον αφορά την Κύπρο, η τουρκική αντιπολίτευση πιθανώς θα είναι πιο ανοιχτή απ’ ό,τι ο Ερντογάν στην επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων –και πάλι για χάρη των σχέσεων με τη Δύση–, όμως ενδέχεται να είναι τόσο σκληρή όσο οποιοσδήποτε προηγούμενος Τούρκος «εταίρος». Αν επανεκλεγεί ο Ερντογάν, πιθανότατα θα τηρήσει την τρέχουσα πολιτική του – άρνηση για συνομιλίες, στόχος τα δύο κράτη. (...)

Σονέρ Τσαγαπτάι
Διευθυντής Τουρκικών Ερευνών στο Washington Institute, ιστορικός, αρθρογράφος και συγγραφέας.
(...) Ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η διπλωματία των σεισμών έφερε πραγματικά μια αλλαγή, αφότου η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που πρόσφερε βοήθεια στην Τουρκία. Θεωρώ ότι η ελληνική κυβέρνηση άσκησε εδώ μια πολύ επιτυχημένη διπλωματία. Το tweet του Ελληνα πρωθυπουργού στα τουρκικά είχε χιλιάδες likes, κάτι που δεν συμβαίνει συχνά.
Για την Ελλάδα πιθανώς θα είναι ελαφρώς καλύτερα να κερδίσει η αντιπολίτευση αυτές τις εκλογές, η οποία ενδιαφέρεται περισσότερο να αποκαταστήσει τους δεσμούς της με τη Δύση. Αν κερδίσει ο Ερντογάν, πιθανότατα θα συνεχιστεί το καλό κλίμα που οικοδομήθηκε πρόσφατα, ωστόσο ουδείς γνωρίζει πώς θα αντιδράσει στην πρώτη κρίση που θα σημειωθεί στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Μάικλ Ρούμπιν
Ανώτερος συνεργάτης American Enterprise Institute.
(...) Οποιαδήποτε νίκη του Ερντογάν θα είναι καταστροφή για τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας. Εμψυχωμένος, ο Ερντογάν μπορεί να χρησιμοποιήσει την εκατονταετηρίδα της Συνθήκης της Λωζάννης ή τη διακήρυξη της σύγχρονης Τουρκίας για να προσαρτήσει τη βόρεια Κύπρο και να καταλάβει νησιά του Αιγαίου. Θα χρειαστεί να αποσπάσει την προσοχή των Τούρκων από την οικονομική του κακοδιαχείριση. Είναι δεξιοτέχνης στο να τυφλώνει τους Τούρκους με την εθνικιστική πολεμική. Ο κίνδυνος είναι μεγάλος.

Νιλγκιούν Αρισάν Εράλπ
Διευθύντρια στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών, Ιδρυμα Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής της Τουρκίας, TEPAV.
(...) Εάν η σημερινή κυβέρνηση παραμείνει στην εξουσία, μπορεί να συνεχιστεί για λίγο ο τωρινός μήνας του μέλιτος με την Ελλάδα, ο οποίος είναι κυρίως αποτέλεσμα της άμεσης αντίδρασης της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνικής κοινότητας στους πρόσφατους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία, και της επίσκεψη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Ωστόσο, στην περίπτωση ακόμη μίας εσωτερικής κρίσης η επιθετική ρητορική μπορεί να επανέλθει στις διμερείς σχέσεις.
Εάν η αντιπολίτευση κερδίσει τις εκλογές, τα υπάρχοντα προβλήματα ενδέχεται να παραμείνουν, όμως θα αντιμετωπιστούν με διπλωματία και διάλογο, χωρίς δηλητηριώδη αφηγήματα. Δεν θα υπάρξει λεκτική επίθεση στην εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας και το διεθνές δίκαιο θα αποτελέσει τη βάση της σχέσης μαζί της. (...)

Γιαβούζ Μπαϊντάρ
Αρχισυντάκτης στο Free Turkish Press, δημοσιογράφος, blogger και ακτιβιστής.
(...) Το πώς θα επηρεάσει το αποτέλεσμα τις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας θα εξαρτηθεί, σε κάθε περίπτωση, από τη μετεκλογική προσέγγιση των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εάν κερδίσει ο Ερντογάν, οι εντάσεις μπορεί να αυξηθούν ξανά, καθώς θα συνεχιστεί η απομόνωσή του –σε αργή κίνηση– βάσει των συναλλακτικών σχέσεων. Τα γεωπολιτικά σύνορα μεταξύ Δύσης και Ανατολής θα ριζώσουν βαθύτερα κατά μήκος του Εβρου και του Αιγαίου. Αλλά ο Ερντογάν σίγουρα γνωρίζει ότι οποιαδήποτε ανοιχτή επίθεση στην Ελλάδα μπορεί να οδηγήσει στην πτώση του.
Αν ο αντίπαλός του κερδίσει, θα εξαρτηθεί και πάλι από το πώς η Ουάσιγκτον θα ανεβάσει τη χορογραφία. Ο Κιλιτσντάρογλου δεν είναι καθόλου εχθρικός προς την Ελλάδα. (...)

Τσενγκίζ Ακτάρ
Πολιτικός επιστήμων, ειδικός στις σχέσεις Τουρκίας – Ευρώπης.
(...) Οσο για την Ελλάδα, απλώς μην ξεχνάμε ότι οι ανοησίες περί «κατεχόμενων νησιών» έχουν επινοηθεί από το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης –CHP– με επικεφαλής τον υποψήφιο για την προεδρία, κ. Κιλιτσντάρογλου. Δεν έχουμε ακούσει τίποτα που να αντικρούει αυτή τη στάση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ή στα κυβερνητικά προγράμματα των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Μπασίκ Γκοκχάν
Πανεπιστήμιο Παλάτσκι της Τσεχίας, ειδικός στο Ισλάμ και στην Τουρκία.
(...) Ως προς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις θεωρώ ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα μειώσει πράγματι την ένταση. Ομως είναι και η αντιπολίτευση εθνικιστική στην Τουρκία. Σε μεγάλο βαθμό η τυπική τουρκική άποψη για την Ελλάδα είναι παρόμοια, ανεξάρτητα από το αν είναι κάποιος ισλαμιστής, εθνικιστής ή κοσμικός. Γενικώς, η τουρκική ταυτότητα έχει αποτύχει να αναπτύξει μια ορθολογική άποψη για τους Ελληνες και τους Αρμενίους. Διαμορφώνεται από εθνικιστικά και συναισθηματικά στοιχεία, γεγονός που καθιστά το θέμα χρήσιμο μέσο για τους πολιτικούς.

Ραϊάν Γκινγκεράς
Ιστορικός της ύστερης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή.
(...) Οποιαδήποτε σταθερότητα ή προβλεψιμότητα και αν φέρει η ανανεωμένη προεδρία του, δείχνει πιθανό ότι ο ίδιος (ο Ερντογάν) θα έχει στο μυαλό του άλλες προτεραιότητες πέρα από την οικονομία. Ανάμεσα σε αυτές πιθανώς θα ήταν η συνέχιση των επιθετικών πολιτικών του προς την Ελλάδα (το αν μια προεδρία Κιλιτσντάρογλου θα ακολουθήσει παρόμοια προσέγγιση έναντι της Αθήνας είναι λιγότερο σαφές). Σε μια τέτοια περίπτωση, πιθανότατα θα συνεχιστεί η ταλαιπωρία που επί του παρόντος υφίστανται πολλοί άνθρωποι στην Τουρκία, και ίσως επιδεινωθεί.

Μουράτ Σομέρ
Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Κοτς της Κωνσταντινούπολης. 
(...) Προσωπικά δουλεύω με την παραδοχή ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορούν να βελτιωθούν βιώσιμα με σταθερές κυβερνήσεις, πλήρως αφοσιωμένες στα δημοκρατικά ιδεώδη, συμπεριλαμβανομένης της ειρηνικής επίλυσης όλων των συγκρούσεων και διαφωνιών. Οι αυταρχικές κυβερνήσεις μπορούν να οδηγήσουν μόνο σε προσωρινές βελτιώσεις σε όρους συναλλαγής. Επομένως, το καλό σενάριο (νίκη της αντιπολίτευσης) για την Τουρκία είναι και το καλύτερο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. (...)

Αχμέτ Ινσέλ
Δημοσιογράφος, διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη) και συγγραφέας του βιβλίου «Η Νέα Τουρκία του Ερντογάν».
Η νίκη της αντιπολίτευσης δεν θα ανατρέψει πλήρως την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Απέναντι στην Κύπρο και την Ελλάδα, ειδικά, οι αλλαγές θα είναι περισσότερο ύφους παρά ουσίας. Σχετικά με το Κυπριακό, η πλήρης προσάρτηση του Βορρά του νησιού δεν θα είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη, αλλά η «παγωμένη σύγκρουση» θα συνεχιστεί. Η κυβέρνηση θα μπορούσε να ενθαρρύνει περισσότερο τους Τουρκοκυπρίους σε διάλογο με την ελληνοκυπριακή πλευρά – αν φυσικά αυτή είναι και η επιθυμία της κυβέρνησης στη Λευκωσία. Με την Ελλάδα η αντιπαράθεση θα συνεχιστεί, αλλά δεν θα υπάρχει αυτή η μόνιμη ένταση, αυτές οι απειλές ότι «θα έρθουμε ξαφνικά μια νύχτα» που έλεγε τον τελευταίο καιρό ο Ερντογάν. Αλλά σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση θα είναι εθνικιστική, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο από τις προηγούμενες – αν και ίσως πιο ανοιχτή στον διάλογο. Πάνω απ’ όλα, η εξωτερική πολιτική δεν θα εξαρτάται από έναν και μόνο άνθρωπο και τις διαθέσεις του. (...)

Ντίμιταρ Μπέτσεφ
Λέκτωρ στο Oxford School of Global and Area Studies, visiting scholar στο Carnegie Europe και συγγραφέας του βιβλίου «Η Τουρκία του Ερντογάν».
Το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών δεν θα επηρεάσει ιδιαίτερα την πολιτική της Αγκυρας απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο. Ειδικά η παρουσία του Καλού Κόμματος της Μεράλ Ακσενέρ στον συνασπισμό της αντιπολίτευσης δεν δημιουργεί προσδοκίες για μια αλλαγή πλεύσης. Ο επόμενος πρόεδρος της Τουρκίας, όποιος κι αν είναι, ενδεχομένως να συνεχίσει την τρέχουσα πολιτική του «ξεπαγώματος» [thaw] στις διμερείς σχέσεις. Ωστόσο, τα υποκείμενα ζητήματα επί των οποίων αντιπαρατίθενται οι δύο χώρες θα παραμείνουν ανοιχτά. Η μόνη ελπίδα είναι η αναζωογόνηση της εμπλοκής της Ε.Ε. με την Τουρκία – φυσικά υπό τον όρο ότι η Τουρκία θα υλοποιήσει ένα πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Κάτι τέτοιο θα είχε θετικές επιπτώσεις στις σχέσεις με την Ελλάδα. (...)

Πηγή (και ολόκληρο το δημοσίευμα):
Ποια Τουρκία θα βγάλει η κάλπη; | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (kathimerini.gr) 

Δείτε και αυτό: Θα αλλάξει η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας αν χάσει τις εκλογές ο Ερντογάν; (10.5.2023)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου