28 Δεκεμβρίου 2013

Η περίοδος των Ιακωβίνων στην Τουρκία

Είναι το σκάνδαλο διαφθοράς η αιτία που τις τελευταίες ημέρες συγκλονίζεται η Τουρκία; 
Ή μήπως συγκρούονται πλέον τα πολιτικά δίκτυα του Γκιουλέν και του Έρντογαν όχι για τον στόχο, ο οποίος είναι η επικράτηση του παραδοσιακού Ισλάμ στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας και είναι κοινός και για του δυο, αλλά για τον τρόπο εφαρμογής και υλοποίησης του στόχου; 
Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται ο Δρ. Ευάγγελος Βενέτης* σε ένα ενδιαφέρον άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο "Παρατηρητήριο της Μέσης Ανατολής" στην "Καθημερνή".
Ας δούμε το σχετικό άρθρο:
    
Η περίοδος των Ιακωβίνων στην Τουρκία
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης

Κάθε επανάσταση έχει και την περίοδο των Ιακωβίνων της και χαρακτηρίζεται από την μετεπαναστατική εμφυλιακή διαμάχη στις τάξεις των επαναστατών για την κατάκτηση της εξουσίας και την διαμόρφωση των στόχων και κυρίως του τρόπου εφαρμογής τους. Η Τουρκία δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Εκεί σήμερα, μετά από την μέχρι τώρα επιτυχημένη επανάσταση των Ισλαμιστών Τούρκων σε βάρος των εκκοσμικευμένων εθνικιστών συμπατριωτών τους, συγκρούονται τα πολιτικά δίκτυα του Φατχολά Γκιουλέν και του Έρντοαν όχι για τον στόχο τους, ο οποίος είναι και κοινός, αλλά για τον τρόπο εφαρμογής και υλοποίησης του στόχου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ερμηνεύονται οι πρόσφατες και όχι μόνο εξελίξεις, ήδη από το περασμένο καλοκαίρι εμφανώς, στην Τουρκία.

Κανείς δεν πρέπει να τρέφει αυταπάτες ότι Γκιουλέν και Έρντοαν έχουν κοινό στόχο την τελική επικράτηση του παραδοσιακού Ισλάμ στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Αυτό που τους διαφοροποιεί είναι η μέθοδός τους. Ενώ ο Γκιουλέν πρεσβεύει την μετριοπαθή μορφή του Ισλάμ μεσοπρόθεσμα, άλλα όχι και μακροπρόθεσμα, με ήπιο τρόπο και περίσσια υπομονή στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στην εξωτερική πολιτική της, ο Έρντοαν υποστηρίζει ότι από την στιγμή που επικράτησαν οι Ισλαμιστές επί των εθνικιστών δεν υπάρχει λόγος αναμονής αλλά θα πρέπει να προβούν άμεσα και με όλη την δύναμή τους στην προώθηση του παραδοσιακού Ισλάμ στο εσωτερικό και την υποστήριξη των αδερφών μουσουλμάνων στο εξωτερικό. Η σύγκρουση Γκιουλέν και Έρντοαν στην εξωτερική πολιτική της χώρας συνοψίζεται στο χειρισμό των κινήσεων του Έρντοαν σε σχέση με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Ο Γκιουλέν επανειλημμένα έχει αντιτεθεί στην επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας με τις προαναφερθείσες χώρες καθώς είναι υπέρ της υπομονής και όχι των σπασμωδικών ενεργειών. Αντίθετα ο Έρντοαν επιθυμεί την ανοικτή ισλαμική ρητορική και όχι τις υπεκφυγές και προσποιήσεις των αντιπάλων του.

Παράλληλα ο Γκιουλέν ως επικεφαλής πνευματικός αρχηγός και ιθύνων νους της ισλαμικής επανάστασης της Τουρκίας θεωρεί τον Έρντοαν ως απλό πολιτικό παίκτη και μέρος του δικτύου του καθώς και υπόχρεό του για την στήριξη που του έχει προσφέρει μέχρι τώρα. Ο Έρντοαν αντίθετα αντιμετωπίζει με σεβασμό τον πνευματικό ηγέτη της επανάστασης αλλά θεωρεί ότι ο ίδιος ως πολιτικός ηγέτης έχει προσφέρει ισότιμα στην Επανάσταση και διεκδικεί την συνέχιση του ηγετικού ρόλου του στην Τουρκία. Πρόκειται για την σύγκρουση του πολιτικού με τον θρησκευτικό ηγέτη του ίδιου κινήματος.

Και οι δύο διεκδικούν αδυσώπητα το δίκαιο της άποψής τους. Και οι δύο όμως γνωρίζουν ότι αποτελούν τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Γνωρίζουν ότι η εν λόγω κρίση δεν θα κρατήσει πολύ, ειδάλλως θα τεθεί εν αμφιβόλω τόσο η ίδια η επανάστασή τους όσο και ασφάλεια της χώρας. Η πρόσφατη πολιτική αναταραχή στην γείτονα είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας του Γκιουλέν να «συνετίσει», έστω και για τελευταία φορά τον Έρντοαν. Από την πλευρά του ο Τούρκος πρωθυπουργός γνωρίζει ότι ο Γκιουλέν επιθυμεί να μειώσει την δημοτικότητά του εν όψει των επερχόμενων προεδρικών εκλογών με χτυπήματα κάτω από την ζώνη. Ωστόσο ο Έρντοαν είναι μαθημένος σε τέτοια χτυπήματα και ανταπαντά ανοικτά, με χτυπήματα πάνω από την ζώνη. Παρά τις κατάρες του Γκιουλέν ο γεμάτος αυτοπεποίθηση Έρντοαν γνωρίζει ότι ο ίδιος είναι στο τιμόνι της χώρας και έχει το δικό του πεδίο ισχύος. Και οι δύο γνωρίζουν ότι έχουν ο καθένας τον δικό του ρόλο στο μέλλον της Τουρκίας, διότι αντιπροσωπεύουν το παραδοσιακό ισλαμικό ηγετικό δίπολο του πολιτικού Σουλτάνου (Έρντοαν) και του θρησκευτικού Σεϊχουλισλάμη (Γκιουλέν). Απομένει αυτό το δίπολο να αποκρυσταλλωθεί… 

_______________
*Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής
Υπεύθυνος Ερευνητικού Προγράμματος Μέσης Ανατολής
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής - ΕΛΙΑΜΕΠ

Πηγή: http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_mc3_1_26/12/2013_533772

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου