13 Μαρτίου 2022

Η σύγκρουση στην Ουκρανία και η υπερπληροφόρηση

Η κρίση στην Ουκρανία προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο στην κρίση υπερπληροφόρησης και βλάπτει τη συλλογική ψυχική υγεία με ποικίλους τρόπους.

Από τον Joseph Dana* (απόσπασμα):

Με την κρίση στην Ουκρανία έχουμε κατακλυστεί από μια ξαφνική και ασφυκτική υπεραφθονία πληροφοριών. Μετά από εβδομάδες προειδοποιήσεων για έναν πιθανό πόλεμο στην Ουκρανία, και πριν από αυτές, χρόνων αυξανόμενης αντιπαλότητας, ο ρωσικός στρατός εισέβαλε στη χώρα και άλλαξε ταχύτατα τη γεωπολιτική κατάσταση για τις επόμενες δεκαετίες. Μέσα σε λίγα λεπτά από την εισβολή, η παγκόσμια ειδησεογραφία άρχισε να καλύπτει τον πόλεμο με υψηλούς ρυθμούς και έκτοτε δεν έχει σταματήσει. Ενώ είναι ζωτικής σημασίας ο πόλεμος και τα δεινά του ουκρανικού λαού να μεταδίδονται με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια, η πληθώρα πληροφοριών μέσω των οθονών των τηλεφώνων μας ενέχει μια δική της μορφή κινδύνου. Η κρίση στην Ουκρανία προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο στην κρίση υπερπληροφόρησης και βλάπτει τη συλλογική ψυχική υγεία με ποικίλους τρόπους.

Ας ξεκινήσουμε με τους άμεσους παράγοντες που αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεδομένης της φύσης των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter και το Facebook, η σύγκρουση έχει πάρει προσωπική διάσταση για πολλούς ανά τον κόσμο. Ακόμη και αν κάποιος δεν έχει καμία σχέση με την Ουκρανία ή τη Ρωσία, ο πόλεμος έγινε οικείος και συγκλονιστικός. Πλησιάζει ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος; Θα εισέλθει η παγκόσμια οικονομία σε παρατεταμένη ύφεση; Κάποιος μπορεί να κάθεται στο σπίτι του στην Τζακάρτα ή στο Μπουένος Άριος, να διαβάζει αδιάκοπα τις δυσάρεστες ειδήσεις στο Twitter και να αισθάνεται ότι τα γεγονότα στην Ουκρανία λαμβάνουν χώρα έξω από την πόρτα του. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν ίδιον συμφέρον να κρατούν τους χρήστες προσηλωμένους στις πλατφόρμες τους. Έτσι δημιουργούν έσοδα, άλλωστε.

Ο συγγραφέας James Greig επισημαίνει εύστοχα ότι είναι λογικό «να ανησυχούμε για το τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια, αλλά θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι, προς το παρόν, αυτό είναι πρωτίστως κάτι που συμβαίνει στους κατοίκους της Ουκρανίας. Δεν βομβαρδίζουν εμάς ούτε μας διώχνουν από τα σπίτια μας». Ο Greig συνεχίζει να στηλιτεύει την επιφανειακή αντίδραση πολλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απέναντι στη σύγκρουση. Πολλοί αναγάγουν τον πόλεμο σε προσωπικό τους θέμα, λόγω της τάσης να τοποθετούν τον εαυτό τους στο επίκεντρο αυτού του ιστορικού γεγονότος.

Για να καταλάβουμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο, πρέπει να εξετάσουμε πώς το διαδίκτυο αλλάζει τη σχέση μας με τις πληροφορίες. Ο απίστευτος χρόνος που περνάμε προσηλωμένοι στα κινητά μας αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε και αφομοιώνουμε τις πληροφορίες. Διαβάζουμε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι πριν από μερικές δεκαετίες. Η διάρκεια της συγκέντρωσής μας έχει μειωθεί. Ο ύπνος μας έχει χειροτερέψει εξαιτίας της συνεχούς μπλε ακτινοβολίας των οθονών μας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι το πιο πρόσφατο και ακραίο παράδειγμα της αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις πληροφορίες. Ίσως προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτή η αλλαγή επηρεάζει βαθιά την ψυχική μας υγεία και αυτό φαίνεται καθαρά στο πώς αλλάζει η κρίση της μέσης ηλικίας. (...)

Η κρίση στην Ουκρανία δεν είναι η αιτία της κρίσης στην ψυχική μας υγεία, αλλά είναι ένα παράδειγμα του πώς χανόμαστε μέσα στη συνεχή ροή πληροφοριών που συναντάμε καθημερινά. Είναι καλό να ανησυχούμε για την τύχη της Ουκρανίας και για το πώς θα αλλάξει η γεωπολιτική κατάσταση, αλλά όταν αναλωνόμαστε σε αυτό όλη μέρα, χάνουμε τη βαθύτερη σημασία της ανθρώπινης ύπαρξης. (...)

*Ο Joseph Dana είναι ο αρχισυντάκτης του Exponential View, ενός εβδομαδιαίου ενημερωτικού δελτίου για την τεχνολογία και τον αντίκτυπό της στην κοινωνία.

Πηγή: kathimerini.gr

Διαβάστε και αυτό: Η επίθεση στο νοσοκομείο της Μαριούπολης και η παραπληροφόρηση

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου