1 Φεβρουαρίου 2020

Βρετανία - Ευρώπη: Το τέλος μιας ιστορίας

Ενα μεγάλο κεφάλαιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ιστορίας έκλεισε τα μεσάνυχτα της Παρασκευής (23:00 τοπική ώρα Βρετανίας), καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, 47 χρόνια μετά την ένταξή του.

Διχασμένοι, όπως και στο δημοψήφισμα του 2016, οι Βρετανοί είπαν το μεγάλο «αντίο». Οι οπαδοί του Brexit δήλωναν νικητές και άνοιγαν σαμπάνιες για να γιορτάσουν την «ημέρα ανεξαρτησίας». Περισσότερο θορυβώδεις, οι σκληροπυρηνικοί αντιευρωπαϊστές, με επικεφαλής τον Νάιτζελ Φάρατζ του Κόμματος Brexit , συγκεντρώθηκαν έξω από το Ουεστμίνστερ για πικνίκ με αποκριάτικες αμφιέσεις και πατριωτικά τραγούδια. «Ο πόλεμος τελείωσε: κερδίσαμε», δήλωσε ο Νάιτζελ Φάρατζ.

Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον, που έκανε λόγο για «στιγμή πραγματικής εθνικής ανανέωσης και αλλαγής», φρόντισε να κρατήσει χαμηλά τους τόνους του εορτασμού, αποφεύγοντας τις θριαμβολογίες, ώστε να μην προκαλέσει το μισό περίπου της βρετανικής κοινωνίας που τάσσεται υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Την ίδια ώρα, οπαδοί της παραμονής στην ΕΕ οργάνωναν αγρυπνία μπροστά από το London Eye, σε μικρή απόσταση από το Ουεστμίνστερ, με σύνθημα «Ανάψτε ένα φως στο σκοτάδι» και με αναμμένους φακούς στα χέρια, ενώ στην Οξφόρδη, στη Γλασκώβη, στο Ιπσγουιτς και άλλες πόλεις οργανώνονταν ολονύκτιες εκδηλώσεις με σύνθημα «Αφήστε ένα φως ανοιχτό για την ΕΕ».

Στο Εδιμβούργο, η τοπική πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον επανέφερε το αίτημά της για νέο δημοψήφισμα με το ερώτημα της απόσχισης από το Ηνωμένο Βασίλειο, επικαλούμενη ότι οι πολίτες της περιοχής, σε αντίθεση με τους Αγγλους, τάχθηκαν καθαρά υπέρ της παραμονής.

Η ΕΕ έχασε για πρώτη φορά ένα κράτος μέλος της και 66 εκατομμύρια κατοίκους. Οι εταίροι αποχαιρέτησαν με βαριά καρδιά τη χώρα που αντιπροσωπεύει το 15% της ευρωπαϊκής οικονομίας, το βασικό χρηματοπιστωτικό της κέντρο και μία από τις δύο πυρηνικές δυνάμεις της ηπείρου με βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Οι ισχυρότεροι ηγέτες της ΕΕ, η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, χαρακτήρισαν το Brexit μια λυπηρή στιγμή και σημείο καμπής για την Ευρώπη.

Η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έδωσε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες έχοντας στο πλευρό της τον πρόεδρο του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι. «Η πείρα μας έχει διδάξει ότι η δύναμη δεν βρίσκεται σε μια έξοχη απομόνωση, αλλά στην απαράμιλλη ένωσή μας», τόνισε, με αφορμή τη θλιβερή για την ΕΕ εξέλιξη, η Ευρωπαία αξιωματούχος. 


Brexit: Ο βρετανικός Τύπος εμφανίζεται για ακόμη μία φορά διχασμένος
από το ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Σημείο εκκίνησης: το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε την ΕΕ», αναφέρουν οι Times στο πρωτοσέλιδό τους για να περιγράψουν την κατάσταση στη χώρα, η οποία τώρα θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για να ορίσει νέες σχέσεις με την ΕΕ, αλλά και με τρίτες χώρες, κυρίως τις ΗΠΑ.

Η ταμπλόιντ Daily Express χαιρετίζει «ένα νέο ένδοξο Ηνωμένο Βασίλειο», αφού αποχώρησε από την ΕΕ έπειτα από 47 χρόνια ταραγμένου γάμου και τρεις αναβολές. «Το Brexit έγινε», γράφει στον ιστότοπό της η Daily Mail, ενώ η Daily Telegraph, που τάσσεται υπέρ του Brexit και του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον σχολιάζει στο κεντρικό της άρθρο: «Συγχαρητήρια βρετανικέ λαέ, επιτέλους εκτός».

Όμως πολλές εφημερίδες αναρωτιούνται για τη συνέχεια, αναφερόμενες και στον διχασμό που εξακολουθεί να επικρατεί στη χώρα. «Τα ανάμικτα συναισθήματα την ημέρα του Brexit δείχνουν ότι η Βρετανία δεν νιώθει καλά με τον εαυτό της», γράφει η Guardian. «Και τώρα;», αναρωτιέται η εφημερίδα “i” που διανέμεται δωρεάν.

Η Daily Record, μια σκοτσέζικη ταμπλόιντ, εμφανίζει το νέο νόμισμα των 50 πενών που δημιουργήθηκε με την ευκαιρία του Brexit αντικαθιστώντας τις λέξεις «ειρήνη, ευημερία και φιλία με όλα τα κράτη» που είναι χαραγμένες πάνω του σε «απομονωμένη, πιο αδύναμη και διχασμένη». 


Αγωνία για την "επόμενη μέρα" μετά το Brexit στο γερμανικό τύπο
από τη Deutsche Welle 

H Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) θεωρεί ότι "για την αποχώρηση από την ΕΕ το Ηνωμένο Βασίλειο θα πληρώσει ένα αντίτιμο, το οποίο είναι υψηλότερο από εκείνο που θα καταβάλει η ηπειρωτική Ευρώπη. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά την οικονομία, ενώ η ενότητα του Βασιλείου βρίσκεται σε κίνδυνο. Αποκύημα του αγγλικού εθνικισμού είναι η διάθεση πολλών φίλων του Brexit να θυσιάσουν την ένωση με τους Σκωτσέζους και την ιδιαίτερη σχέση με τους Βορειοϊρλανδούς. Η κυβέρνηση της Σκωτίας θα απαιτήσει, πιο έντονα από ποτέ, ένα δεύτερο δημοψήφισμα.

Παραφράζοντας τον Άμλετ, η εφημερίδα Die Welt υποστηρίζει ότι "πολλή σαπίλα υπάρχει στο κράτος των Βρετανών. Επί σχεδόν τέσσερα χρόνια δεν είχαν συγκροτημένη διακυβέρνηση και αυτό είναι εμφανές στην κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Από την αντιμετώπιση των προκλήσεων θα κρίνουν οι πολίτες τα οφέλη της εθνικής κυριαρχίας, που τόσο πολύ είχαν αναπολήσει". 

Προσωπική κριτική στον Βρετανό πρωθυπουργό από την εφημερίδα Westfälische Nachrichten του Μύνστερ, η οποία, μεταξύ άλλων, επισημαίνει: "Ως εκπρόσωπος μίας πολιτικής κάστας που θέλει τα αποκυήματα φαντασίας να εκτοπίζουν τα αντικειμενικά δεδομένα, τα tweets να είναι πιο σημαντικά από τα γεγονότα, τη διατήρηση της εξουσίας να υπερέχει της ηθικής, (ο Μπόρις Τζόνσον) φέρει ευθύνη για το γεγονός ότι οι Βρετανοί αποφάσισαν ένα ιστορικό βήμα με κριτήριο συγκεχυμένα συναισθήματα. Οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι δραματικές: στη Βόρεια Ιρλανδία και στη Σκωτία το αίτημα για ανεξαρτησία γίνεται όλο και πιο ισχυρό".

Η Süddeutsche Zeitung εστιάζει στους "27" μετά το Brexit και το συμπέρασμα δεν είναι αισιόδοξο: "Η Ευρώπη αποτελεί ένα αμάγαλμα από συμφέροντα και ιδιαιτερότητες. Χωρίς τη Βρετανία η Ευρώπη δεν μεταβάλλεται αυτομάτως σε μία όαση αρμονίας". Παράλληλα, ο αρθρογράφος εστιάζει και στις ευθύνες των Βρετανών: "Δεν υπάρχουν σημαντικές ιδέες για το μέλλον, ούτε καν συγκροτημένο σχέδιο για τις μελλοντικές σχέσεις με τους παλαιούς γείτονες, για να μη μιλήσουμε για ιδέες που θα αποκαθιστούν τη συμφιλίωση σε μία βαθιά διχασμένη πατρίδα. Η φαντασίωση ενός νέου μεγαλείου δεν αποδεικνύει τίποτε άλλο, μέχρι στιγμής, παρά μικρόθυμη άρνηση της πραγματικότητας και απαξίωση των προβλημάτων".

Στις δυσκολίες τις ίδιας της Ευρώπης επικεντρώνεται η Mitteldeutsche Zeitung από το Χάλε της ανατολικής Γερμανίας: "Η διακωμώδηση της δήθεν ελαφρότητας ή παράνοιας στη βρετανική πολιτική πρέπει να σταματήσει. Πολλές, υπερβολικά πολλές φορές στους προηγούμενους μήνες το Brexit γινόταν άλλοθι για την πολιτική της ηπειρωτικής Ευρώπης, η οποία θεωρούσε τα δικά της λάθη ήσσονος σημασίας. Η Ευρώπη πρέπει να γίνει καλύτερη, πιο ελκυστική, πιο κατανοητή. Αυτό είναι το δίδαγμα του Brexit για τα 27 κράτη-μέλη που παραμένουν".

Τη δική του άποψη καταθέτει στην ηλεκτρονική έκδοση της εβδομαδιαίας επιθεώρησης Die Zeit ο Φίνταν Ο'Τουλ, σχολιαστής των Irish Times: "Ο Τζόνσον βλέπει το Brexit ως μία επιστροφή στη βασική αρχή της πρωτοκαθεδρίας του εθνικού κράτους. Αυτό εμπεριέχει μία μεγάλη δόση ειρωνίας: η Μεγάλη Βρετανία δεν είναι εθνικό κράτος, ποτέ δεν ήταν. Το ίδιο το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί μείγμα τεσσάρων εθνών, της Αγγλίας, της Σκωτίας, της Ουαλλίας και της Βορείου Ιρλανδίας. Στη μεγαλύτερη διάρκεια της ιστορίας του δεν βρισκόταν στο επίκεντρο μίας εθνικής πολιτικής συγκρότησης, αλλά μίας τεράστιας, πολυεθνοτικής και πολύγλωσσης αυτοκρατορίας. Πριν από την ΕΕ δεν υπήρχε κανένα έθνος 'Ηνωμένου Βασιλείου' στο οποίο θα μπορούσε κανείς να επιστρέψει. Αυτή είναι η αντίφαση, την οποία το Brexit δεν μπορεί να παραδεχθεί, πόσο μάλλον να επιλύσει".

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, kathimerini.gr, Deutsche Welle

Σχετική ανάρτηση: Μέρα αποχαιρετισμού για τη Βρετανία, τα δύσκολα έπονται

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου