«Η Ανάσταση» είναι μία νωπογραφία ζωγραφισμένη από τον Ιταλό ζωγράφο της Αναγέννησης Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα, τη δεκαετία του 1450 ή (το πίθανότερο) του 1460, στο Παλάτσο ντέλλα Ρεζιντέντσα στην πόλη Σανσεπόλκρο της Τοσκάνης.
Ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα είχε παραγγελία να ζωγραφίσει μια τοιχογραφία για την αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου στη γοτθικού ρυθμού Residenza, το δημαρχείο του Σανσεπόλκρο. Οι μαγίστρατοι (Conservatori) του Σανσεπόλκρο προσεύχονταν στην εικόνα προτού αρχίσουν τις συνεδριάσεις τους. Το κοσμικό και το πνευματικό νόημα του έργου ήταν πάντοτε αλληλένδετα.
Η σύνθεση
Ο Ιησούς Χριστός καταλαμβάνει την κεντρική θέση στη σύνθεση, εικονιζόμενος τη στιγμή της Αναστάσεώς του, όπως υποδηλώνει η θέση του αριστερού του ποδιού επάνω στο τοιχίο του Τάφου του, τον οποίο ο Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα έχει σχεδιάσει ως μία κλασική σαρκοφάγο. Η λιτή και απαθής μορφή του (περιγραφείσα από τον Άλντους Χάξλεϋ ως «αθλητική»), υψώνεται πάνω από 4 φρουρούς-στρατιώτες που κοιμούνται, συμβολίζοντας τη διαφορά μεταξύ της θείας και της ανθρώπινης σφαίρας. Το τοπίο, βυθισμένο στο φως της αυγής, φέρει επίσης μια συμβολική σημασία: η αντίθεση ανάμεσα στα καταπράσινα νεαρά δέντρα στα δεξιά και στα γυμνά γέρικα δέντρα στα αριστερά του Χριστού συμβολίζει την ανακαίνιση των ανθρώπων από το φως της Αναστάσεως.
Ο Βρετανός ιστορικός της τέχνης Άντριου Γκρέιαμ-Ντίξον επισημαίνει ότι, εκτός από τις πληγές από τη λόγχη και τα καρφιά, το σώμα του Χριστού «είναι τόσο τέλεια φιλοτεχνημένο και άχραντο όσο αυτό ενός αρχαίου αγάλματος. Αλλά υπάρχουν και στοιχεία έντονα ανθρώπινα επάνω του: το μη εξιδανικευμένο, με σχεδόν τραχιά χαρακτηριστικά, πρόσωπο, και οι τρεις πτυχώσεις του δέρματος που ζαρώνουν στην κοιλία του καθώς υψώνει το αριστερό πόδι του. Ο Πιέρο τονίζει έτσι τη διπλή φύση του, ως ανθρώπου και Θεού ταυτοχρόνως.»
Ο φρουρός που κρατά τη λόγχη (δεύτερος από δεξιά) παριστάνεται καθισμένος σε μία αδύνατη στάση, καθώς εμφανίζεται να μην έχει πόδια. Ο καλλιτέχνης μάλλον τα παρέλειψε σκοπίμως, ώστε να μη διασπάσει την ισορροπία της συνθέσεως.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο κοιμώμενος στρατιώτης με την καφετιά πανοπλία (δεύτερος από αριστερά) είναι μια αυτοπροσωπογραφία του Πιέρο ντέλλα Φραντσέσκα. Η «συνάντηση» της κεφαλής του με το κοντάρι του λαβάρου της Αναστάσεως που κρατά ο Χριστός υποτίθεται ότι σημειώνει την «επαφή» του με το θεϊκό στοιχείο.
Το Σανσεπόλκρο γλίτωσε από μεγάλες ζημιές κατά τον Β΄ Παγκόσμιο, όταν ο Βρετανός αξιωματικός του πυροβολικού Τόνυ Κλαρκ (Tony Clarke) δεν υπάκουσε τη διαταγή που είχε και δεν χρησιμοποίησε τα κανόνια της μονάδας του για να βομβαρδίσει την πόλη. Είχε διαβάσει το δοκίμιο του Χάξλεϋ (1925), που περιέγραφε την «Ανάσταση» με τα λόγια: «Στέκει εκεί ενώπιόν μας, με πλήρη και πραγματική μεγαλοπρέπεια, η πλέον υπέροχη εικόνα του κόσμου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου