9 Δεκεμβρίου 2022

Οι λέξεις του 2022 γεννήθηκαν από τις κρίσεις

Το λεξικό της Οξφόρδης φέτος επέλεξε τη φράση «goblin mode», το 
Collins τη λέξη «permacrisis» και το Merriam-Webster τη λέξη «gaslighting»

Το λεξικό της Οξφόρδης 

«Είσαι σαν καλικάντζαρος. Ενα μη απολογητικό τελώνιο που είναι τρυφηλό, τεμπέλικο, ακατάστατο ή λαίμαργο». Αυτή την κατάσταση περιγράφει μεταφορικά η φράση «goblin mode», την οποία το αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης ανακήρυξε ως τη λέξη του 2022. Δηλαδή, την κατάσταση του να ζεις με έναν τρόπο που απορρίπτει τις κοινωνικές νόρμες ή προσδοκίες, έναν τρόπο που πολλοί άνθρωποι παγκοσμίως ενστερνίστηκαν όταν, μετά το πέρας των αλλεπάλληλων περιόδων καραντίνας, αρνήθηκαν να επιστρέψουν στους τρόπους με τους οποίους βίωναν τη ζωή τους πριν από την πανδημία.

«Δεδομένης της χρονιάς που περάσαμε, η έκφραση “goblin mode” γίνεται κατανοητή από όλους εμάς που νιώθουμε κάπως καταβεβλημένοι σε αυτή τη φάση», δήλωσε για την επιλογή των περισσοτέρων από 300.000 ομιλητών της αγγλικής γλώσσας που ψήφισαν τη λέξη της χρονιάς του συγκεκριμένου λεξικού, ο πρόεδρος του Oxford Languages, Κάσπερ Γκράθγουολ. «Είναι ανακουφιστικό να αναγνωρίζουμε ότι δεν είμαστε πάντα οι εξιδανικευμένοι, προσεκτικά φροντισμένοι εαυτοί που ενθαρρυνόμαστε να παρουσιάζουμε στο Instagram και στο ΤιkΤοk», συμπλήρωσε.

Για να εξηγήσουν την ιδέα που παρουσιάζει η έκφραση καλύτερα, δίνουν παραδείγματα χρήσης της – «goblin mode» είναι, μεταξύ άλλων, το να σηκώνεσαι στις 2 το πρωί, φορώντας μόνο ένα μακρύ μπλουζάκι και να πηγαίνεις στην κουζίνα για να φτιάξεις κάποιο περίεργο σνακ. «Είναι πραγματικά σημείο των καιρών», τόνισε κατά την ανακοίνωση της επιλογής του λεξικού ο Αμερικανός γλωσσολόγος και λεξικογράφος, Μπεν Ζίμερ.

«Μόνιμη κρίση» για το Collins

Σημείο των καιρών είναι και οι επιλογές ως λέξεων της χρονιάς 2022 των λεξικών Collins και Merriam-Webster. Οσον αφορά το πρώτο, η λέξη που επιλέχθηκε ήταν το «permacrisis», η οποία βγαίνει από το permanent crisis, δίνοντας στο 2022 τη διάσταση μιας εκτεταμένης περιόδου αστάθειας και ανασφάλειας. 

Η πολιτική αστάθεια, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η κλιματική αλλαγή και η κρίση της ακρίβειας είναι μόνο μερικές από τις κρίσεις που αντιμετωπίζουμε παγκοσμίως, αναφέρει το Collins Dictionary, η λίστα του οποίου καταρτίστηκε παρακολουθώντας τη βάση δεδομένων λέξεων Collins Corpus, καθώς και μια σειρά από πηγές μέσων, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

«gaslighting» για το Merriam-Webster

Οσον αφορά το λεξικό Merriam-Webster, η επιλογή του για τη λέξη του 2022 είναι το «gaslighting», το οποίο ορίζει ως «την πράξη ή την πρακτική τού να παραπλανάς χυδαία κάποιον, ειδικά για ίδιον συμφέρον». Οπως τονίζουν από το λεξικό, το 2022 σημειώθηκε 1.740% αύξηση σε αναζητήσεις για τον συγκεκριμένο όρο, ο οποίος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την επιτηδευμένη, ψυχολογική χειραγώγηση τόσο σε ατομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. 

Οι ρίζες του βρίσκονται στο θεατρικό έργο που έγραψε το 1938 ο Βρετανός Πάτρικ Χάμιλτον, το οποίο το 1944 έγινε ταινία με πρωταγωνίστρια την Ινγκριντ Μπέργκμαν (φωτογραφία επάνω αριστερά). Στο «Gaslight», ένας άνδρας προσπαθεί να πείσει τη σύζυγό του ότι τρελαίνεται. Οταν εκείνη δηλώνει πως το φως από τις λάμπες υγραερίου του σπιτιού έχει χαμηλώσει, εκείνος επιμένει πως είναι το μυαλό της, το οποίο της λέει ότι δεν μπορεί να εμπιστεύεται.

Παρ’ όλο που οι λάμπες υγραερίου δεν χρησιμοποιούνται πλέον, η προσπάθεια χειραγώγησης, από ό,τι φαίνεται, είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

Πηγή: kathimerini.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου