3 Δεκεμβρίου 2017

Γ. Βασιλείου: Η Ελλάδα ατύχησε με τους ηγέτες της

Η «τραγωδία του Ελληνισμού» είναι η επιμονή στο ευκταίο με αποτέλεσμα κάθε φορά να χάνεται το εφικτό, λέει στην «Καθημερινή» ο πρώην πρόεδρος της Κύπρου, Γιώργος Βασιλείου. Τονίζει ότι ο χρόνος λειτουργεί υπέρ του ισχυρότερου, στην προκειμένη περίπτωση της Τουρκίας,
κάτι που όπως σημειώνει, αποδεικνύει και το γεγονός ότι κάθε νέο σχέδιο του ΟΗΕ για λύση του Κυπριακού είναι χειρότερο από το προηγούμενο, και επιρρίπτει ευθύνες και στον πρόεδρο Αναστασιάδη για την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά.

Αποτιμά το έργο των προέδρων που τον ακολούθησαν, ιδιαίτερα των δύο ιστορικών προσωπικοτήτων Γλαύκου Κληρίδη και Τάσσου Παπαδόπουλου, χαρακτηρίζει τους ηγέτες της Ελλάδας «κομματικούς» και όχι εθνικούς, θεωρεί μη σοβαρή τη συζήτηση περί κατασκευής του αγωγού East Med και μιλάει για την πολύ διαφορετική συμπεριφορά όλων των κυπριακών κομμάτων έναντι του μνημονίου, που επέτρεψε την απρόσκοπτη εφαρμογή του και την ταχεία έξοδο από την κρίση. 


Η συνέντευξη 
του Γ. Βασιλείου στην Καθημερινή και τον Αθ. Έλλι:

– Μπορεί να υπάρξει λύση;

– Δυστυχώς, ενώ όλοι ελπίζαμε ότι στο Κραν Μοντανά θα ερχόταν η λύση, και ενώ είχε δοθεί αυτή η εντύπωση στον κόσμο, τελικά η προσπάθεια κατέρρευσε. Και το χειρότερο είναι πως ενώ ο γενικός γραμματέας δεν επέρριψε ευθύνες στην τουρκική πλευρά, επισήμανε ότι χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία και μας είπε ότι αν θέλετε να προχωρήσουμε, βρείτε τα μεταξύ σας και μετά ζητήστε τη βοήθεια του ΟΗΕ.

– Φθάσαμε στο τέλος;

– Οσο ζω δεν θα πω ποτέ ότι τελείωσε η προσπάθεια λύσης. Εχω αφιερώσει όλη μου τη ζωή στην εξεύρεση λύσης. Αλλά όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα γίνονται όλο και πιο άσχημα για μας.

– Πού οφείλεται αυτό;

– Η τραγωδία του Ελληνισμού, Κυπρίων και Ελλαδιτών, είναι η σύγκρουση ανάμεσα στο εφικτό και το ευκταίο. Το ευκταίο είναι μια ιδέα, η οποία θα είναι πάντα εκεί, σταθερή, φωτεινή, αλλά είναι μια ιδέα. Αυτό που μπορείς να πετύχεις είναι το εφικτό. Και αυτό που ήταν εφικτό το ’67 ή το ’77, δεν είναι εφικτό σήμερα. Ούτε αυτό που ήταν εφικτό στο σχέδιο Ανάν, είναι εφικτό σήμερα. Και αυτό που είναι σήμερα εφικτό δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα είναι εφικτό αύριο. Το στάτους κβο –το οποίο εγώ πολέμησα, και εσείς ζήσατε τότε τις προσπάθειές μου στα Ηνωμένα Εθνη– είναι πάντα υπέρ του ισχυρού. Και, δυστυχώς, ο ισχυρός είναι η τουρκική πλευρά.

– Μπορεί να υπάρξει νέα προοπτική μετά τις εκλογές στην Κύπρο;

– Ο πρόεδρος λέει ότι μετά τις εκλογές θα προχωρήσουμε. Αλλά, αν προχωρήσει από εκεί που ήμασταν στο Κραν Μοντανά ζητώντας από τους Τούρκους να του δώσουν γραπτές θέσεις, θα μείνει εκεί. Πρέπει να μεταβάλει ο ίδιος θέση.

– Η Τουρκία δεν έχει ευθύνη;

– Τους το είπα και στο Εθνικό Συμβούλιο όταν ήταν παρών και ο κ. Κοτζιάς. Λέτε ότι φταίει η Τουρκία. Και σας λέω και εγώ ότι ναι, φταίει η Τουρκία. Αλλά την Τουρκία δεν τη νοιάζει να φταίει. Οσο κατέχει μέρος της Κύπρου και όσο δεν υπάρχει λύση, η θέση της ενισχύεται.

– Πώς αποτιμάτε τη συνεργασία Αθήνας - Λευκωσίας;

– Μετά τη χούντα η συνεργασία ήταν πάντα καλή. Τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα δεν ασχολήθηκε με τη Λευκωσία. Γίνονταν διαπραγματεύσεις, στήριζε, αλλά μέχρις εκεί. Η μόνη φορά ήταν όταν πριν από έναν χρόνο ο υπ. Εξωτερικών, ο κ. Κοτζιάς, έκανε τις γνωστές δηλώσεις. Πήρε κάποιο ρόλο, και μάλιστα χωρίς να του το ζητήσει κανείς. Με αποτέλεσμα, για πρώτη φορά, η Ελλάδα να γίνει θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης στην Κύπρο.

– Κοιτώντας πίσω, πώς αποτιμάτε τους Ελληνες ηγέτες;

– Η Ελλάδα ατύχησε με τους ηγέτες της. Ηταν περισσότερο κομματικοί, παρά εθνικοί. Οταν είσαι κομματικός κάνεις αυτό που θέλουν οι άνθρωποί σου. Είναι εδώ που μπαίνει και το ρουσφέτι. Ο τρόπος με τον οποίο λειτούργησα εγώ, που δεν ήμουν σε κόμμα, ήταν να αναρωτιέμαι σε κάθε μου κίνηση αν αυτό που θα γινόταν συνέφερε τη χώρα. Σε μερικές περιπτώσεις μου έλεγαν ότι αυτό θα προκαλέσει αντιδράσεις. Αλλά εγώ έκανα αυτό που θεωρούσα σωστό για τη χώρα, ακόμη και αν γινόμουν δυσάρεστος.

– Πώς αποτιμάτε τη στάση του Ερντογάν;

– Είχε λόγους να θέλει να λυθεί το Κυπριακό, φυσικά, με τους όρους του. Από τη μια η διεθνής κοινότητα δεν έχει αποδεχθεί την κατάσταση στο νησί, και από την άλλη λόγω της ανακάλυψης του αερίου. Ο Ερντογάν ήθελε να έχει ρόλο, αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε να λύσει το Κυπριακό.

– Πώς βλέπετε την προοπτική κατασκευής του αγωγού East Med;

– Να πάει ο αγωγός μέχρι την Ελλάδα; Μα δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Το κόστος είναι τεράστιο. Εδώ με τις σημερινές τιμές είναι ήδη πολύ δύσκολο και ίσως να μην μπορέσει η Κύπρος να αξιοποιήσει ούτε τα κοιτάσματα που έχουν εντοπισθεί. Το κόστος για να έρθει το αέριο στην επιφάνεια είναι γύρω στα 3 ευρώ, και η τιμή αγοράς γύρω στα 4. Και με το σχιστολιθικό αέριο από τις ΗΠΑ, διαφαίνεται ακόμη μεγαλύτερη μείωση τιμών. Η μόνη λύση είναι ο αγωγός μέσω Τουρκίας. Το Ισραήλ μάς έχει διαμηνύσει ότι αν δεν τα βρούμε με την Τουρκία, θα προχωρήσει με κριτήριο τα οικονομικά συμφέροντα. Μπορεί να λέμε εμείς ότι δεν θα περάσει εύκολα από την ΑΟΖ, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις εφαρμόζεται το δίκαιο του ισχυρού.

– Μιλήστε μου λίγο για τους Κύπριους ηγέτες.

– Να ξεκινήσω με τον διάδοχό μου, τον Κληρίδη. Ο Γλαύκος, τον ξέρατε και εσείς καλά, ήταν ένας άνθρωπος που πίστευε στη λύση του Κυπριακού και αγωνίσθηκε για αυτήν. Αλλά όταν φθάσαμε στις εκλογές του ’93, αποφάσισε ότι προείχε να εκλεγεί. Ετσι εγκατέλειψε τις ιδέες Γκάλι και προσπάθησε να βρει αδυναμίες μόνο και μόνο για να διαφοροποιηθεί. Εγώ υποτίμησα την κατάσταση. Θεωρούσα σίγουρη την επανεκλογή μου. Είχα λάβει 45% στον α΄ γύρο, κάτι που δεν είχε ξαναγίνει. Χαίρομαι που το πέτυχα αυτό, αλλά στο τέλος με έβλαψε διότι η πολλή αυτοπεποίθηση δεν είναι καλή. Στη συνέχεια, τρία χρόνια μετά την εκλογή του, ο Γλαύκος επανήλθε και πήγαμε στο Τράουτμπεκ –ήσασταν και εσείς εκεί– και άρχισε ξανά η προσπάθεια, και φθάσαμε τελικά στο σχέδιο Ανάν. Στην πορεία εξελέγη ο Τάσσος, και έτσι καταψηφίσθηκε το σχέδιο Ανάν και εξαπατήσαμε τους ξένους.

– Ο Τάσσος Παπαδόπουλος;

– Τον Δεκέμβριο του 2002 στην Κοπεγχάγη πετύχαμε να προχωρήσουμε προς την Ε.Ε. με ή χωρίς λύση. Ο λόγος που το πετύχαμε ήταν ότι ο Ντενκτάς ήταν τόσο αρνητικός. Σε όποιον μιλούσα ανέπτυσσα το επιχείρημα, που πρόβαλε και ο Σημίτης, ότι δεν είναι δυνατόν το θύμα να πληρώνει τον αρνητισμό του θύτη. Και το δέχθηκαν. Επειδή έπρεπε να υπερψηφίσουν την ένταξή μας και τα κοινοβούλια, ο Τάσσος με κάλεσε στο Προεδρικό και μου είπε, Γιώργο, εσύ είσαι ο μόνος που μπορείς να επηρεάσεις τους Ευρωπαίους. Αν κάποιο κοινοβούλιο ψηφίσει αρνητικά, χαθήκαμε. Του λέω, Τάσσο, για την Κύπρο θα κάνω ό,τι χρειασθεί. Αλλά αντιλαμβάνεσαι ότι το πρώτο που θα με ρωτήσουν θα είναι αν θα ψηφίσουμε το σχέδιο Ανάν. Και μου απάντησε, φυσικά, αφού τους το είπα ξεκάθαρα ότι θα το ψηφίσουμε. Του ξαναλέω, Τάσσο με εξουσιοδοτείς να πω ότι εμείς θα το ψηφίσουμε; Ναι, σε εξουσιοδοτώ. Εκεί νευρίασα, και δεν νευριάζω εύκολα. Του λέω, καλά, Τάσσο, εσύ όταν ήμουν εγώ πρόεδρος, πολέμησες με φανατισμό τη δέσμη ιδεών Γκάλι. Είναι τόσο καλύτερο το σχέδιο Ανάν; Τότε, μου λέει, οι ιδέες Γκάλι ήταν η καλύτερη πρόταση που είχαμε, και αυτό που τώρα έχουμε είναι καλύτερο από οτιδήποτε θα έχουμε στο μέλλον. Τότε, ίσως από αφέλεια, πίστεψα ότι αντιλαμβάνεται τους κινδύνους, και του λέω, εντάξει Τάσσο μου, αν είναι έτσι, θα μπούμε στην Ε.Ε. Και μπήκαμε. Και μόλις μπήκαμε, ανακάλυψε αδυναμίες στο σχέδιο Ανάν. Και οδηγηθήκαμε στο περίφημο «όχι», το οποίο μας έβλαψε τρομερά. Ο Τάσσος ήταν φανατικά αντίθετος στην ιδέα της ομοσπονδίας.

– Ο Χριστόφιας;

– Στο Κυπριακό, ο Δημήτρης ακολούθησε βασικά σωστή γραμμή, αλλά, δυστυχώς, η οικονομική του πολιτική μάς οδήγησε σε μνημόνιο. Και αυτό, φυσικά, μας αποδυνάμωσε και στο εθνικό θέμα. Παρ’ όλα αυτά οι διαπραγματεύσεις προχώρησαν. Οι συνομιλίες Ταλάτ - Χριστόφια πήγαν καλά, προχωρήσαμε και φθάσαμε στο Κραν Μοντανά, όπου τα πράγματα κατέρρευσαν.

– Και ο Αναστασιάδης;

– Τα πρώτα τρία χρόνια ήταν φανατικά υπέρ της λύσης. Επέμενε και τόνιζε μάλιστα τη στάση του έναντι του σχεδίου Ανάν. Τώρα, λέει, φταίει η Τουρκία.

– Η Κύπρος κατάφερε να βγει ταχύτατα από το μνημόνιο.

– Bγήκαμε και πάμε καλύτερα, διότι όταν αναγκασθήκαμε να φέρουμε την τρόικα, η συμβουλή όλων των πολιτικών και η προσέγγιση της κοινωνίας ήταν ότι πρέπει να εφαρμόσουμε το μνημόνιο. Το κάναμε απρόσκοπτα και έτσι προχώρησε η οικονομία. Η αντιπολίτευση έλεγε μερικά πράγματα, αλλά όχι φανατικά. Δεν δυσχέραινε το έργο της κυβέρνησης. Στην Ελλάδα έγινε το αντίθετο. Τρία μνημόνια και όλοι ήσαν αντιμνημονιακοί. Και στο τέλος ο πιο αντιμνημονιακός έγινε και αυτός μνημονιακός.

– Ο ρόλος του υπουργού Οικονομικών, Χ. Γεωργιάδη;

– Ο Χάρης συμπεριφέρθηκε πολύ σωστά. Οχι μόνον εφάρμοσε τις οδηγίες, αλλά όταν τον πίεζαν, είτε στη Βουλή είτε τα συνδικάτα, τους έλεγε «όχι, δεν έχουμε περιθώρια για παραχωρήσεις». Μιλούσε καθαρά και αυτό έπαιξε ρόλο. 

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 27.11.2017

Oι σταθμοί του Γιώργου Βασιλείου: 1931, Γεννιέται στην Αμμόχωστο. 1948, Πηγαίνει στην Ελβετία και αρχίζει σπουδές στην Ιατρική. 1951, Αρχίζει να φοιτά στο Πανεπιστήμιο Οικονομικών Επιστημών στη Βουδαπέστη. 1958, Αποκτά τον τίτλο του διδάκτορος Οικονομικών Επιστημών. 1962, Επιστρέφει στην Κύπρο και ιδρύει το Κέντρο Ερευνών Μέσης Ανατολής. 1988, Εκλέγεται πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1993, Ιδρύει το Κόμμα Ελευθέρων Δημοκρατών (μετέπειτα Κόμμα Ενωμένων Δημοκρατών). 1998, Επικεφαλής της Διαπραγματευτικής Αντιπροσωπείας για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Eνωση. 2003, Παρασημοφόρηση από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Γλαύκο Κληρίδη, για την προσφορά του στην ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.

Πηγή: 
kathimerini.gr
Εικονογράφηση: Τιτίνα Χαλματζή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου