1 Ιανουαρίου 2019

20 χρόνια ευρώ: success story ή εφιάλτης;

Αντί να ενώσει τους Ευρωπαίους το ευρώ αποτελεί συχνά αφορμή εντάσεων και διενέξεων. Ήταν τελικά η εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος «μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις του 20ου αιώνα», όπως έλεγε ο Χέλμουτ Κολ; Πάντως, η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal σχολιάζει πως "η δημιουργία της νομισματικής ένωσης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στη μεταπολεμική Ευρώπη".

 Από δυο δημοσιεύματα στη Deutsche Welle και την Καθημερινή: 

20 χρόνια ευρώ: success story ή εφιάλτης; 

από τη Deutsche Welle

Σε 11 από τις τότε 15 χώρες-μέλη της Ευρωζώνης το ευρώ εισήχθη την 1η Ιανουαρίου του 1999 ως επίσημο μέσο πληρωμής. Αρχικά σε ηλεκτρονική μορφή και τρία χρόνια αργότερα με τη μορφή χαρτονομισμάτων και κερμάτων. Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1998, ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Κολ έκανε λόγο στη βουλή για «μια από τις σημαντικότερες αποφάσεις του 20ου αιώνα».

Η Γερμανία είναι ο μεγάλος κερδισμένος από την εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος και την ενιαία αγορά. Σχεδόν το 40% των γερμανικών εξαγωγών προορίζονται για χώρες-μέλη της Ευρωζώνης, χωρίς να προκύπτει κόστος για συνάλλαγμα και ασφάλιστρα διακυμάνσεων της συναλλαγματικής ισοτιμίας. 


Την Πρωτοχρονιά του 2002 χαρτονομίσματα και κέρματα του ευρώ κυκλοφόρησαν σε 12 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Δεν είχαν κοπάσει ακόμα οι εορτασμοί και τα πυροτεχνήματα όταν μπροστά στις τράπεζες άρχισαν να δημιουργούνται ουρές κόσμου που ήθελαν να πιάσουν στα χέρια τους τα πρώτα ευρώ για τα οποία τόσα είχαν ακούσει. 

H δημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα ενέτεινε την δυσπιστία πολλών Ευρωπαίων έναντι του ευρώ.

Δύσπιστοι έναντι του ευρώ ακόμα και Γερμανοί

Όμως η ευφορία των πρώτων ετών εξανεμίστηκε το αργότερο με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2008 και την κρίση χρέους σε αρκετές χώρες της Ευρωζώνης. Σε πρόσφατη σφυγμομέτρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 70% των Γερμανών απαντά ότι το ευρώ ωφελεί τη Γερμανία. Μόλις ένα χρόνο νωρίτερα το ποσοστό έφθανε το 76%.

20 χρόνια μετά την εισαγωγή του το ευρώ είναι σήμερα το επίσημο μέσο συναλλαγής σε 19 ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ η Ευρωζώνη θα πρέπει σύντομα να διευρυνθεί: «Το ευρώ σχεδιάστηκε για να γίνει το ενιαίο νόμισμα ολόκληρης της Ευρώπης», έλεγε το φθινόπωρο του 2017 ο Λουξεμβουργιανός πολιτικός.

Είναι γεγονός ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν δεσμευθεί να εισάγουν το ευρώ όταν θα πληρούν τις προϋποθέσεις, όπως χαμηλός πληθωρισμός και υγιή δημοσιονομικά. Ενδιαφέρον για υιοθέτηση του ευρώ έχουν εκδηλώσει η Βουλγαρία και η Κροατία. Ο ευρωπαίος Επίτροπος Νομισματικών Υποθέσεων Βάλντις Ντομπρόφσκις προειδοποιεί ωστόσο ότι με αφορμή την οικονομική κρίση θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι νέες χώρες-μέλη θα είναι επιτυχημένες οικονομικά μέσα στην Ευρωζώνη.

Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ θεωρεί το ευρώ μια ιστορία επιτυχίας: «Πετύχαμε να κάνουμε το ευρώ αμέσως μετά την εισαγωγή του το δεύτερο σε ισχύ νόμισμα του κόσμου». Το μήνυμα του πρώην επικεφαλής της Ευρωτράπεζας προς την ΕΕ και την ΕΚΤ είναι σαφές: «Να προχωρήσει το συντομότερο η Οικονομική και Νομισματική Ένωση στην Ευρώπη».

Γερν Μπέντερ & Άλκιμος Σαρτόρος. Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος 



Ενηλικίωση ευρώ με προβλήματα
από kathimerini.gr

Εχουν παρέλθει 20 χρόνια και μια μεγάλη κρίση από τη γέννηση του ευρώ, που σήμερα είναι το επίσημο νόμισμα 19 χωρών και των 340 εκατ. πολιτών τους. Περίπου το 38% του πληθυσμού της Ευρωζώνης δεν έχει γνωρίσει άλλο νόμισμα, ούτε τη διαδικασία μετατροπής στο νόμισμα άλλης χώρας. Το σημαντικότερο, όλων, όμως, είναι πως σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης η πλειονότητα των πολιτών εξακολουθεί να τάσσεται υπέρ του ευρώ.

Οπως σχολιάζει σε σχετικό δημοσίευμά της η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, η δημιουργία της νομισματικής ένωσης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στη μεταπολεμική Ευρώπη όπως εκείνα της Ενιαίας Αγοράς, η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και η επανένωση της Γερμανίας. Αναφερόμενη ειδικότερα στην Ελλάδα και στο τίμημα που χρειάστηκε να καταβάλει ο ελληνικός λαός για την παραμονή του στην Ευρωζώνη, η αμερικανική εφημερίδα τονίζει πως οι Ελληνες δικαιολογημένα αντιδρούν στην οικονομική κακοδιαχείριση των Βρυξελλών.

Υπενθυμίζει, ωστόσο, πως όταν κορυφώθηκε η κρίση χρέους της Ελλάδας το 2015, πολλοί Ελληνες προσπαθούσαν να μεταφέρουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό για να περιφρουρήσουν τις αποταμιεύσεις τους από την επιστροφή στη δραχμή. Σήμερα μετά τα χρόνια του μνημονίου το 60% των Ελλήνων υποστηρίζει το ευρώ, ενώ εξίσου υψηλά είναι τα ποσοστά και στις άλλες χώρες που επλήγησαν από την κρίση χρέους. Το 85% των Ιρλανδών, το 64% των Πορτογάλων και το 62% των Ισπανών υποστηρίζουν το ευρώ.

Σε καμία από τις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης δεν έχει έως τώρα διαμορφωθεί συναίνεση υπέρ της αποχώρησης από το ευρώ. Αντιθέτως, τα 3/4 του συνόλου των κατοίκων της το υποστηρίζουν. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό δημοτικότητας του ευρώ μετά το 2004 και –όπως επισημαίνουν οι Financial Times– η στατιστική αυτή καταρρίπτει την εντύπωση ότι αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός σε πολλές χώρες.

Η δημοτικότητά του είναι δικαιολογημένη δεδομένου ότι στα 20 χρόνια από την εισαγωγή του στις χρηματαγορές το ευρώ έχει εξελιχθεί στο δεύτερο σημαντικό νόμισμα στον κόσμο μετά το δολάριο. Αντιπροσωπεύει το 36% των παγκόσμιων πληρωμών και το 20% των συναλλαγματικών διαθεσίμων όλων των κεντρικών τραπεζών. Η δημιουργία του ενίσχυσε τις ροές κεφαλαίων ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ, αυξήθηκε ο διατραπεζικός δανεισμός στην Ευρωζώνης, όπως επίσης και ο δανεισμός από τράπεζες μιας χώρας-μέλους προς τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις άλλων χωρών-μελών.

Παράλληλα, όμως, στη διάρκεια ζωής του ευρώ όχι μόνον δεν έχουν γεφυρωθεί αλλά έχουν διευρυνθεί οι ανισότητες ανάμεσα στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης. Σε πρόσφατη μελέτη του o Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του ευρωπαϊκού οικονομικού ινστιτούτου CEPS, επισημαίνει ότι τα νεότερα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης από την κεντρική και ανατολική Ευρώπη τείνουν να συγκλίνουν με τα παλαιότερα σε όρους κατά κεφαλήν εισοδήματος. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι «από την αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης ο Βορράς της Ευρωζώνης έχει αποκλίνει από τον Νότο της». Και οι αποκλίσεις αυτές αφορούν δείκτες όπως οι πραγματικοί μισθοί, οι επενδύσεις και η παραγωγικότητα.

Σύμφωνα μάλιστα με τον ΟΟΣΑ, μόλις πριν από ένα χρόνο η παραγωγικότητα ενός εργαζομένου στη Γερμανία ή στο Βέλγιο ήταν περίπου διπλάσια από εκείνη ενός εργαζομένου στην Ελλάδα ή στην Πορτογαλία. Το ίδιο ακριβώς έχει επισημάνει και το ΔΝΤ σε πρόσφατη μελέτη του, στην οποία τονίζει πως «όσες χώρες είχαν αρχικά χαμηλή παραγωγικότητα εξακολουθούν να έχουν χαμηλή παραγωγικότητα και γνώρισαν ραγδαία ύφεση τα τελευταία χρόνια». (...).






yle="text-align: center;">

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου