4 Αυγούστου 2020

Πιο δυνατά και πιο συχνά τα μελτέμια του Αιγαίου

Ισχυρό και επίμονο ήταν το μελτέμι, στο Αιγαίο τον φετινό Ιούλιο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Ο μετεωρολογικός σταθμός στο Δημαρχείο της Τήνου κατέγραψε 26 ημέρες με δυνατό μελτέμι, με ριπές που ξεπερνούσαν τα 50 χλμ/ώρα, όπως ανέφερε σε συνέντευξη του στην «Καθημερινή» ο διευθυντής Ερευνών του ΕΑΑ Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος. Πρόκειται για το μεγαλύτερο αριθμό ημερών με ενισχυμένο μελτέμι από το 2009, οπότε λειτουργεί ο μετεωρολογικός σταθμός. Σημειώνεται ότι ο μέσος όρος ημερών με μελτέμι για τον Ιούλιο είναι περίπου 16.

Ο μήνας με τα ισχυρότερα και πιο επίμονα μελτέμια είναι ο Αύγουστος. Καθόσον όμως η μέση θερμοκρασία στην Ανατολική Μεσόγειο παρουσιάζει αυξητική τάση λόγω της κλιματικής αλλαγής, εκτιμάται ότι θα αυξηθούν και οι ημέρες με μελτέμι και μάλιστα θα επεκταθούν χρονικά και στο Σεπτέμβριο.

Τα μελτέμια δημιουργούνται από συνδυασμό αντικυκλωνικών συνθηκών στην Βαλκανική με χαμηλές πιέσεις στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Το αποτέλεσμα είναι η ροή του αέρα από Βορρά προς Νότο στο Αιγαίο. Η κίνηση αυτή διατηρεί σχετικά χαμηλά τις τιμές θερμοκρασίας στις περιοχές που επηρεάζονται από το μελτέμι. 

Ο φετινός Ιούλιος ήταν σχετικά δροσερός, λόγω και της επικράτησης των μελτεμιών. Παρά τα δύο θερμά επεισόδια στις αρχές και στο τέλος του, στο διάστημα από 5-25 Ιουλίου οι τιμές της θερμοκρασίας ήταν ελαφρά χαμηλότερες από τους μέσους όρους της τελευταίας δεκαετίας. 


Παρά την ευεργετική του δράση στις περιοχές που επηρεάζονται από το μελτέμι, η θερμοκρασία στην υπόλοιπη χώρα δεν παρουσιάζει καμία ουσιαστική εξάρτηση από αυτό. Αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας ακόμη και σε κοντινά σημεία. Για παράδειγμα την Πέμπτη 30/07, ενώ ο Διόνυσος και η Πεντέλη στα βόρεια του νομού Αττικής είχαν 31° C και 32° C αντίστοιχα ενώ στο κέντρο της Αθήνας και στον Πειραιά η θερμοκρασία έφτασε τους 38° C.  

Τι είναι το μελτέμι (από τη Βικιπαίδεια) 

Το μελτέμι (πληθ. μελτέμια· αρχαία ελληνικά: ἐτησίαι) είναι ετήσιος καλοκαιρινός τοπικός ημερήσιος άνεμος που εκδηλώνεται στις ελληνικές θάλασσες και κυρίως στο Αιγαίο. Η διεύθυνση των ανέμων αυτών στο βόρειο Αιγαίο είναι από ΒΔ. διευθύνσεις, στο κεντρικό από βόρειες και Β/Α, στο νότιο Αιγαίο και Κρητικό πέλαγος από ΒΔ., φθάνοντας μέχρι δυτικές διευθύνσεις κυρίως στη Ρόδο.

Στο Ιόνιο και την Αδριατική είναι μικρότερης έντασης και πνέουν κυρίως από ΒΔ. διευθύνσεις. Η ετυμολογία της λέξης είναι τουρκικής προέλευσης. Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ετήσιον (πληθ. Ἐτησίαι), ονομασία που την χρησιμοποιούν πλείστοι λαοί. Τα μελτέμια ανήκουν γενικά στη κατηγορία των εποχικών ανέμων.


Οι "ετησίες" πνέουν από βόρεια κατεύθυνση ως ψυχρή μάζα με συνέπεια να δροσίζουν ευχάριστα το καλοκαίρι. Δημιουργούνται από ένα μεγάλο σύστημα υψηλών πιέσεων στα Βαλκάνια, βόρεια της Ελλάδας, και ένα μεγάλο σύστημα χαμηλών πιέσεων στην Μικρά Ασία και ανατολικά στη Μεσόγειο. Το χαμηλό σύστημα πιέσεων οφείλεται κυρίως στα μεγάλα θερμικά ανοδικά ρεύματα πάνω από την Ινδία όπου καθιστούν ένα μεγάλο θερμικό ελάχιστο πίεσης που εκτείνεται στο μέσον του καλοκαιριού μέχρι και την ανατολική Μεσόγειο. 

Κατά το Μάιο προς αρχές Ιουνίου σημειώνονται ελαφροί βόρειοι άνεμοι, οι λεγόμενοι πρόδρομοι διάρκειας 2-3 εβδομάδων. Στη συνέχεια διακόπτονται προσωρινά τον Ιούνιο. Στο διάστημα αυτό πνέουν κατά διαλείμματα βόρειοι άνεμοι - εξ ου και "διαλείποντες άνεμοι"- με μικρή ένταση. Μια εβδομάδα αργότερα επαναρχίζουν τα λεγόμενα τότε μελτέμια που συνεχίζουν μέχρι τις αρχές του Οκτωβρίου, με μέση ένταση τα 6-7 μποφόρ.

Γενικά οι καιρικές συνθήκες που συνοδεύουν τις ετησίες ή μελτέμια είναι αίθριος ουρανός και κυματώδης θάλασσα. Αυτό επιβάλλει πολλές φορές τη διακοπή δρομολογίων μικρών σκαφών, ιδίως την ημέρα όπου και παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ένταση και μάλιστα κατά τις ώρες της μεγαλύτερης τιμής θερμοκρασίας.

Οι μάζες αέρος που κινεί το μελτέμι προέρχονται από την νότια Ρωσία. Με την πάροδό τους από την Ευρώπη ξηραίνονται και κάνουν αφενός τον ουρανό να φαίνεται καταγάλανος, αφετέρου δημιουργούν καλύτερες συνθήκες ορατότητας.

Πηγές: meteo.gr,  kathimerini.gr και el.wikipedia.org

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου