Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, γνωστός και ως Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1967 ή Τρίτος Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος, ξέσπασε μεταξύ του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων του, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Συρία. Το Ιράκ, η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και η Αλγερία συνεισέφεραν με άντρες και οπλισμό στις αραβικές δυνάμεις.
Τον Μάιο του 1967 η Αίγυπτος εκδίωξε τις δυνάμεις του Ο.Η.Ε. (UNEF) από τη χερσόνησο του Σινά, οι οποίες στάθμευαν εκεί από το 1957 (ως συνέπεια της εισβολής του Ισραήλ στο Σινά το 1956) για να παρέχουν μία ειρηνευτική νεκρή ζώνη. Μετά τις απειλές του Ισραήλ εναντίον της συμμάχου της Συρίας, η Αίγυπτος συγκέντρωσε 1000 τεθωρακισμένα και 100.000 στρατιώτες στα σύνορα, έκλεισε τα στενά του Τιράν (στην Ερυθρά Θάλασσα) σε όλα τα πλοία που έφεραν ισραηλινή σημαία ή μετέφεραν υλικά στρατηγικής σημασίας και έκανε πρόσκληση για ενωμένη αραβική απάντηση στο Ισραήλ.
Στις 5 Ιουνίου 1967 το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον των αεροπορικών δυνάμεων της Αιγύπτου, φοβούμενο, όπως υποστήριξε, άμεση εισβολή από την Αίγυπτο.
Μια σύντομη περιγραφή των καθοριστικών εκείνων γεγονότων των έξι ημερών, από άρθρο του Διονύση Χουρχουλή* στην Καθημερινή, στη συνέχεια :
(απόσπασμα)
Νωρίς το πρωί της 5ης Ιουνίου, η ισραηλινή αεροπορία, εκμεταλλευόμενη την τεχνολογική της υπεροχή και την ανώτερη εκπαίδευση του προσωπικού της, καθώς και το ανεπαρκές σύστημα αεράμυνας και έγκαιρης προειδοποίησης των γειτονικών αραβικών κρατών, εξαπέλυσε αιφνιδιαστικά σειρά επιδρομών εναντίον των αεροδρομίων της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας (ενώ επλήγη ακόμα και το Ιράκ). Μέσα σε μερικές ώρες το σύνολο σχεδόν των αραβικών αεροποριών καταστράφηκε, καθιστώντας την ισραηλινή αεροπορία απόλυτο κυρίαρχο των αιθέρων.
Την ίδια ημέρα, διαθέτοντας ισχυρότατη εγγύς αεροπορική υποστήριξη, οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις ξεκίνησαν την προέλασή τους στο Σινά και στη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι τις 8 Ιουνίου οι ισραηλινές δυνάμεις κατέλαβαν –με χαρακτηριστική ευκολία– το Σινά, φτάνοντας ώς την ανατολική πλευρά της Διώρυγας του Σουέζ και στη Λωρίδα της Γάζας (από την Αίγυπτο), καθώς και στη Δυτική Ιερουσαλήμ και στη Δυτική όχθη του Ιορδάνη (από την Ιορδανία).
Οι εμπόλεμοι αποδέχθηκαν τις εκκλήσεις του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός και τότε οι ισραηλινές δυνάμεις στράφηκαν εναντίον της Συρίας (η οποία δεν είχε σπεύσει σε βοήθεια της Αιγύπτου και της Ιορδανίας). Μέσα σε ένα διήμερο (9-10 Ιουνίου) οι Ισραηλινοί κατέλαβαν τα στρατηγικής σημασίας Υψίπεδα του Γκολάν. Φαινόταν δε ότι οι Ισραηλινοί θα προέλαυναν στη Δαμασκό ώστε να επιτύχουν την ανατροπή του συριακού καθεστώτος. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν μπορούσε να το επιτρέψει το Κρεμλίνο. Τελικά, συνομολογήθηκε κατάπαυση του πυρός στις 10 Ιουνίου κατόπιν σοβιετικών προειδοποιήσεων και παρέμβασης των ΗΠΑ.
Νωρίς το πρωί της 5ης Ιουνίου, η ισραηλινή αεροπορία, εκμεταλλευόμενη την τεχνολογική της υπεροχή και την ανώτερη εκπαίδευση του προσωπικού της, καθώς και το ανεπαρκές σύστημα αεράμυνας και έγκαιρης προειδοποίησης των γειτονικών αραβικών κρατών, εξαπέλυσε αιφνιδιαστικά σειρά επιδρομών εναντίον των αεροδρομίων της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας (ενώ επλήγη ακόμα και το Ιράκ). Μέσα σε μερικές ώρες το σύνολο σχεδόν των αραβικών αεροποριών καταστράφηκε, καθιστώντας την ισραηλινή αεροπορία απόλυτο κυρίαρχο των αιθέρων.
Την ίδια ημέρα, διαθέτοντας ισχυρότατη εγγύς αεροπορική υποστήριξη, οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις ξεκίνησαν την προέλασή τους στο Σινά και στη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι τις 8 Ιουνίου οι ισραηλινές δυνάμεις κατέλαβαν –με χαρακτηριστική ευκολία– το Σινά, φτάνοντας ώς την ανατολική πλευρά της Διώρυγας του Σουέζ και στη Λωρίδα της Γάζας (από την Αίγυπτο), καθώς και στη Δυτική Ιερουσαλήμ και στη Δυτική όχθη του Ιορδάνη (από την Ιορδανία).
Οι εμπόλεμοι αποδέχθηκαν τις εκκλήσεις του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός και τότε οι ισραηλινές δυνάμεις στράφηκαν εναντίον της Συρίας (η οποία δεν είχε σπεύσει σε βοήθεια της Αιγύπτου και της Ιορδανίας). Μέσα σε ένα διήμερο (9-10 Ιουνίου) οι Ισραηλινοί κατέλαβαν τα στρατηγικής σημασίας Υψίπεδα του Γκολάν. Φαινόταν δε ότι οι Ισραηλινοί θα προέλαυναν στη Δαμασκό ώστε να επιτύχουν την ανατροπή του συριακού καθεστώτος. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν μπορούσε να το επιτρέψει το Κρεμλίνο. Τελικά, συνομολογήθηκε κατάπαυση του πυρός στις 10 Ιουνίου κατόπιν σοβιετικών προειδοποιήσεων και παρέμβασης των ΗΠΑ.
Η νίκη πάντως του Ισραήλ ήταν από τις εντυπωσιακότερες στην Ιστορία: είχε λιγότερους από 800 νεκρούς, ενώ και οι απώλειες σε υλικό ήταν σχετικά μικρές. Οι Αιγύπτιοι είχαν 10.000-15.000 νεκρούς (επίσης 5.000 αιχμαλωτίστηκαν), αλλά οι απώλειες των Ιορδανών και των Σύρων ήταν σχετικά μικρές. Αντιθέτως, οι υλικές απώλειες (αεροσκάφη, τεθωρακισμένα, οχήματα, πυροβολικό κ.λπ.) των τριών αραβικών κρατών ήταν πολύ μεγάλες.
Ο Πόλεμος των Εξι Ημερών άλλαξε σε σημαντικό βαθμό τον πολιτικό και δημογραφικό χάρτη της περιοχής και ανέτρεψε τους συσχετισμούς δυνάμεων. Παγίωσε τη στρατιωτική κυριαρχία του Ισραήλ, το οποίο είχε σημαντικά εδαφικά κέρδη τα οποία ενίσχυαν και την ασφάλειά του, αφού προσέδιδαν σημαντικό στρατηγικό βάθος (κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα στον επόμενο μείζονα αραβοϊσραηλινό πόλεμο τον Οκτώβριο του 1973).
Εκτοτε, η ισραηλινή ηγεσία θα ταύτιζε κατά κανόνα την ασφάλεια του Ισραήλ με τη διατήρηση των Κατεχομένων (εξαίρεση αποτέλεσε το Σινά, το οποίο υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να επιστραφεί στην Αίγυπτο αν αυτή προχωρούσε στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Τελ Αβίβ).
Πάντως, ενώ ενισχύθηκε η εξωτερική ασφάλεια του Ισραήλ, η κατάσταση έγινε περισσότερο περίπλοκη στο εσωτερικό, καθώς μέσα στα νέα (μη αναγνωρισμένα διεθνώς) σύνορά του διαβιούσαν πλέον πάνω από 1.000.000 Αραβες (κυρίως Παλαιστίνιοι).
Ακόμα, 250.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ιορδανία, αυξάνοντας την παρουσία του προσφυγικού παλαιστινιακού στοιχείου στη χώρα. Το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας αποτελούνταν πλέον από Παλαιστινίους, πιστούς πρωτίστως στην PLO* παρά στον βασιλιά Χουσεΐν και στις Αρχές του Αμμάν...
* Ο Διονύσιος Χουρχούλης διδάσκει Σύγχρονη Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.
**PLO (Palestine Liberation Organization, οργάνωση «ομπρέλα» που είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία κυρίως του Νάσερ το 1964 και αποσκοπούσε να συμπεριλάβει το σύνολο των επιμέρους πολιτικών και στρατιωτικών παλαιστινιακών οργανώσεων)
Πηγές: Στοιχεία από kathimerini.gr και el.wikipedia.org
Ο Πόλεμος των Εξι Ημερών άλλαξε σε σημαντικό βαθμό τον πολιτικό και δημογραφικό χάρτη της περιοχής και ανέτρεψε τους συσχετισμούς δυνάμεων. Παγίωσε τη στρατιωτική κυριαρχία του Ισραήλ, το οποίο είχε σημαντικά εδαφικά κέρδη τα οποία ενίσχυαν και την ασφάλειά του, αφού προσέδιδαν σημαντικό στρατηγικό βάθος (κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα στον επόμενο μείζονα αραβοϊσραηλινό πόλεμο τον Οκτώβριο του 1973).
Εκτοτε, η ισραηλινή ηγεσία θα ταύτιζε κατά κανόνα την ασφάλεια του Ισραήλ με τη διατήρηση των Κατεχομένων (εξαίρεση αποτέλεσε το Σινά, το οποίο υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να επιστραφεί στην Αίγυπτο αν αυτή προχωρούσε στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Τελ Αβίβ).
Πάντως, ενώ ενισχύθηκε η εξωτερική ασφάλεια του Ισραήλ, η κατάσταση έγινε περισσότερο περίπλοκη στο εσωτερικό, καθώς μέσα στα νέα (μη αναγνωρισμένα διεθνώς) σύνορά του διαβιούσαν πλέον πάνω από 1.000.000 Αραβες (κυρίως Παλαιστίνιοι).
Ακόμα, 250.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες κατέφυγαν στην Ιορδανία, αυξάνοντας την παρουσία του προσφυγικού παλαιστινιακού στοιχείου στη χώρα. Το ήμισυ του πληθυσμού της χώρας αποτελούνταν πλέον από Παλαιστινίους, πιστούς πρωτίστως στην PLO* παρά στον βασιλιά Χουσεΐν και στις Αρχές του Αμμάν...
* Ο Διονύσιος Χουρχούλης διδάσκει Σύγχρονη Ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.
**PLO (Palestine Liberation Organization, οργάνωση «ομπρέλα» που είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία κυρίως του Νάσερ το 1964 και αποσκοπούσε να συμπεριλάβει το σύνολο των επιμέρους πολιτικών και στρατιωτικών παλαιστινιακών οργανώσεων)
Πηγές: Στοιχεία από kathimerini.gr και el.wikipedia.org
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου