29 Νοεμβρίου 2018

DW: O μυθικός κόσμος του Αγαμέμνονα ταξιδεύει στη Γερμανία

Το Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης εγκαινιάζει την 1η Δεκεμβρίου μια μεγαλειώδη έκθεση για τις Μυκήνες. Παρουσιάζονται εκθέματα από τις ανασκαφές του Σλήμαν αλλά και νεότερα ευρήματα. Ένα σχετικό άρθρο με τίτλο «Μεγάλη έκθεση για τις Μυκήνες στην Καρλσρούη», καθώς και ένα φωτογραφικό αφιέρωμα με τίτλο «O μυθικός κόσμος του Αγαμέμνονα ταξιδεύει στη Γερμανία», στη συνέχεια, από τη Deutsche Welle: 

Μεγάλη έκθεση για τις Μυκήνες στην Καρλσρούη

Το Μουσείο της Βάδης (Βadisches Landesmuseum) που στεγάζεται στο παλιό ανάκτορο της Καρλσρούης φιλοξενεί από την 1η Δεκεμβρίου τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει γίνει ποτέ στη Γερμανία για τον Μυκηναϊκό Πολιτισμό. Με τίτλο «Μυκήνες – Ο μυθικός κόσμος του Αγαμέμνονα» η έκθεση της Καρλσρούης παρουσιάζει μέχρι τον ερχόμενο Ιούνιο 400 σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα από τις Μυκήνες, πολλά εκ των οποίων ταξιδεύουν για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας. 

Τοιχογραφία της «Λευκής Θεάς» από το Παλάτι της Πύλου, 13ος αιώνας π.Χ. Παρουσιάζεται στην Καρλσρούη

«Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τον αρχαίο μυκηναϊκό πολιτισμό, να τον γνωρίσουν από τις απαρχές ως την παρακμή του» ανέφερε σε συνέντευξή στη DW o δρ. Μπέρνχαρντ Στάινμαν, ένας από τους επιμελητές της έκθεσης.

Αυτή η μεγάλη ειδική έκθεση προέκυψε ως αποτέλεσμα συνεργασίας του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού με το αρμόδιο τοπικό υπουργείο του κρατιδίου της Βάδης-Βυρτεμβέργης. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το εν λόγω μουσείο στηρίζει τις προσπάθειες της Ελλάδας κατά της κλοπής αρχαιοτήτων. Έτσι και τα 400 εκθέματα έχουν μεταφερθεί στην Καρλσρούη αμιγώς από ελληνικά μουσεία και ελληνικές συλλογές και είναι αποτέλεσμα επίσημων ανασκαφών. 

Η αριστουργηματική, μικροσκοπική σφραγίδα από αχάτη που βρέθηκε πρόσφατα στον «Τάφο του Πολεμιστή» στην Πύλο

Ακολουθώντας τα ομηρικά χνάρια 

Όταν ο Πάρις, ο γιος του βασιλιά Πρίαμου της Τροίας, έκλεψε την ωραία Ελένη προκάλεσε την οργή του βασιλιά των Μυκηνών Αγαμέμνονα. Αυτή ήταν η αιτία του τρωικού πολέμου, σύμφωνα με όσα γράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα. Ο γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν ήταν βαθιά πεπεισμένος ότι τα ομηρικά έπη βασίστηκαν σε πραγματικά γεγονότα κι έτσι κάπως ξεκίνησε τις ιστορικές του ανασκαφές. Ακολουθώντας τα χνάρια του Ομήρου ανακάλυψε αρχικά την Τροία της Εποχής του Χαλκού.

Στη συνέχεια το 1874 σε ηλικία 52 ετών ταξίδεψε στην Ελλάδα αναζητώντας τις μυθικές Μυκήνες, το κέντρο εξουσίας του πανίσχυρου βασιλιά Αγαμέμνονα. Δύο χρόνια αργότερα έπεσε πάνω σε εντυπωσιακά ευρήματα. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών βρήκε ένα ταφικό μνημείο από την εποχή του χαλκού, πολλούς σκελετούς και πολυάριθμα ειδώλια, λατρευτικά αντικείμενα και άλλα πολύτιμα ευρήματα. Μεταξύ αυτών και μια σειρά από ολόχρυσα ταφικά προσωπεία, εκ των οποίων ένα ονομάστηκε ήδη από τον ίδιο τον Σλήμαν «Προσωπείο» ή «Μάσκα του Αγαμέμνονα»*. Ο Σλήμαν ήταν σίγουρος ότι είχε ανακαλύψει τον τάφο του Αγαμέμνονα. Ωστόσο οι μεταγενέστερες αρχαιολογικές έρευνες δεν επιβεβαίωσαν τη θεωρία του. Τα χρυσά προσωπεία που βρέθηκαν στο μυκηναϊκό ταφικό μνημείο χρονολογούνται στο 1600 π.Χ. ενώ ο θάνατος του μυθικού Αγαμέμνονα τοποθετείται από ιστορικούς στο 1200 π.Χ.


Το περίτεχνο, χάλκινο στέμμα (16ος-17ος αιώνας π.Χ.) που βρέθηκε στο Μυρσινοχώρι Μεσσηνίας

Ο συναρπαστικός μυκηναϊκός πολιτισμός

Μέχρι σήμερα ωστόσο δεν έχει επιβεβαιωθεί ιστορικά αν ο βασιλιάς Αγαμέμνονας ήταν πραγματικό πρόσωπο ή απλώς μυθικός ήρωας. Η πόλη πάντως στην οποία αναφέρεται ο Όμηρος υπήρξε όντως. Στις Μυκήνες αναπτύχθηκε έτσι ο πρώτος σημαντικός ολοκληρωμένος πολιτισμός της ηπειρωτικής Ευρώπης. Μυκηναϊκά αμυντικά τύχη σαν τα «Κυκλώπεια» συναντά κανείς όχι μόνο στην περιοχή της Πύλου αλλά και στην Αθήνα, την Τίρυνθα και τη Θήβα. Τα απομεινάρια ανακτορικών συμπλεγμάτων μαρτυρούν επίσης ότι οι Μυκήνες είχαν αναπτυχθεί ως πολιτικό και οικονομικό κέντρο, με ένα προηγμένο για την Εποχή του Χαλκού διοικητικό σύστημα καθώς και ένα αναπτυγμένο σύστημα είσπραξης φορολογικών εσόδων.

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός άκμασε μεταξύ 15ου και 12ου αιώνα π.Χ. κυρίως στην Πελοπόννησο. Οι Μυκήνες είχαν επίσης εμπορικές σχέσεις και με άλλους πολιτισμούς. Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει διασαφηνιστεί πλήρως ποια ήταν τα αίτια της παρακμής των Μυκηνών.

Από τον μυκηναϊκό πολιτισμό έχουν έρθει στο φως σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία και ευρήματα όπως εξαιρετικά κεραμικά, χρυσά κοσμήματα, προηγμένα χάλκινα όπλα. Ειδικότερα για την υψηλή μυκηναϊκή τέχνη ο Μπέρνχαρντ Στάινμαν αναφέρει ότι αν και επηρεάστηκε από τα μινωικά μοτίβα, κατάφερε να τα ανανεώσει και να παρουσιάσει τελικά μια δική της εμβληματική τεχνοτροπία.

Στην έκθεση της Καρλσρούης οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τόσο μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα των ιστορικών ακασκαφών στις Μυκήνες όσο και μερικά νεότερα ευρήματα από τις ανασκαφές των τελευταίων χρόνων. Για παράδειγμα τον μικροσκοπικό αριστουργηματικό σφραγιδόλιθο που απεικονίζει σκηνής μάχης, που βρέθηκε στον «Τάφο του Πολεμιστή» στην Πύλο αλλά και το χάλκινο στέμμα που βρέθηκε στο Μυρσινοχώρι Μεσσηνίας -ένα αρχαιολογικό εύρημα που μάλιστα παρουσιάζεται στο κοινό για πρώτη φορά.

Ιζαμπέλ Συρζ, DW / Δήμητρα Κυρανούδη
Πηγή: Deutsche Welle 


«O μυθικός κόσμος του Αγαμέμνονα» ταξιδεύει στη Γερμανία

Το Προσωπείο του Αγαμέμνονα
Ως Προσωπείο ή Μάσκα του Αγαμέμνονα ονομάστηκε ένα από τα ολόχρυσα νεκρικά προσωπεία που ανακάλυψε το Ερρίκος Σλήμαν κατά τις ανασκαφές του στις Μυκήνες το 1876. Ονομάστηκε έτσι γιατί η μορφή που αποτύπωνε έμοιαζε με τις ομηρικές περιγραφές για τον μυθικό Μυκηναίο βασιλιά. Στη φωτογραφία μια από τις υπόλοιπες χρυσές μάσκες που βρέθηκαν στις ίδιες ανασκαφές του Σλήμαν. Χρονολογείται στο 1600 π.Χ.

Χρυσός δουλεμένος με λεπτομέρεια
Οι τεχνίτες των αρχαίων Μυκηνών ήξεραν καλά τα μυστικά του χρυσού. Αυτό απέδειξαν οι περίτεχνοι, χρυσοποίκιλτοι θησαυροί που βρέθηκαν στα ταφικά μνημεία των Μυκηνών. Οι επισκέπτες του Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης μπορούν να θαυμάσουν πολλούς από αυτούς. Η έκθεση που θα διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο του 2019 τελεί υπό την αιγίδα του ελληνικού υπ. Πολιτισμού. Στη φωτογραφία μια χρυσή καρφίτσα.

Μυκηναϊκές πήλινες λάρνακες
Στην ηπειρωτική Ελλάδα της μυκηναϊκής εποχής (1600-100 π.Χ.) ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένες οι πήλινες λάρνακες που λειτουργούσαν ως σαρκοφάγοι. Η συγκεκριμένη σαρκοφάγος βρέθηκε στην Τανάγρα Βοιωτίας και πάνω της διακρίνεται μια πένθιμη, γυναικεία πομπή. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θήβας δάνεισε στην έκθεση το συγκεκριμένο αρχαιολογικό εύρημα.

Λατρευτικά ειδώλια
Αυτή η φιγούρα ιερέα βρέθηκε στο λατρευτικό κέντρο των αρχαίων Μυκηνών μαζί με πλήθος άλλος ειδώλιων και αναθημάτων. Χρονολογικά τοποθετείται γύρω στο 1300 π. Χ. Ένα χαρακτηριστικό δείγμα της λατρευτικής παράδοσης στον μυκηναϊκό πολιτισμό.

Άλυτο αίνιγμα
Τα αγαλματίδια ταύρων δεν είναι κάτι σπάνιο στον μυκηναϊκό πολιτισμό. Ήταν αρκετά συνηθισμένοι και έχουν βρεθεί πάρα πολλά αντίστοιχα αγαλματίδια σε μυκηναϊκούς οικισμούς. Άλυτο ωστόσο παραμένει το ερώτημα αν χρησιμοποιούνταν για λατρευτικούς σκοπούς ή αν ήταν απλώς παιχνίδι. Από το αρχαιολογικό μουσείο των Μυκηνών.

Μυθική πολυτέλεια
Ο χρυσός των Μυκηνών έχει μέχρι σήμερα μυθικές διαστάσεις. Τα χρυσά αντικείμενα συνόδευαν απαραιτήτως στην τελευταία κατοικία τους, τους σημαίνοντες Μυκηναίους. Αυτή την περίτεχνη και καλοδιατηρημένη χρυσή κούπα ανέσυρε επίσης ο Ερρίκος Σλήμαν. Πάνω της διακρίνονται παραστάσεις δελφινιών απαράμμιλης ομορφιάς. Χρονολογείται γύρω στον 16ο αιώνα π. Χ.

Πηγή: Deutsche Welle

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου