Η απάντηση είναι απλή: Οι καταθέτες παύουν πλέον να αντιμετωπίζονται ως ασφαλισμένοι αποταμιευτές, αλλά αναγνωρίζονται ως επενδυτές που αναλαμβάνουν ρίσκο και φέρουν ακέραια την ευθύνη των επιλογών τους. Εξαίρεση βεβαίως αποτελούν οι εγγυημένες καταθέσεις των πελατών τους μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ (ανά άτομο και ανά τράπεζα).
Με άλλα λόγια, τα κράτη δεν θα διασώζουν πλέον προβληματικά τραπεζικά ιδρύματα, δεν θα προσφέρουν τα κεφάλαια που χρειάζονται για την ανακεφαλαιοποίησή τους οι φορολογούμενοι πολίτες, αλλά η ευθύνη μετατίθεται στους μετόχους και στους πελάτες (καταθέτες) των τραπεζών.
Μια πρώτη εφαρμογή των νέων κανόνων που θα διέπουν τον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό τομέα, (και πριν ακόμη αυτοί γίνουν αποδεκτοί) είδαμε πρόσφατα στην Κύπρο.
Ειδικότερα, οι αποταμιευτές και οι καταθέτες θα χάσουν σταδιακά την ασφάλειά τους και θα μετατραπούν σε επενδυτές. Θα φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη των επιλογών τους και θα γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν χρήματα από λανθασμένες τοποθετήσεις.
«Το νέο ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο μεταφέρει μεγαλύτερη ευθύνη στα πρόσωπα και απεμπλέκει τα κράτη από τις διασώσεις των τραπεζών». «Οι καταθέσεις θα αντιμετωπίζονται πλέον ως επενδύσεις και ο κάθε αποταμιευτής ή κεφαλαιούχος θα αναλαμβάνει την ευθύνη σε ποια χώρα, σε ποια τράπεζα και σε ποια προϊόντα θα επενδύσει» (Νικ. Καραμούζης, πρώην αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, στο "Βήμα").
«Όπως επήλθε αλλαγή στις εργασιακές σχέσεις και επιβλήθηκαν απορρύθμιση, ευελιξία και κινητικότητα, έτσι τώρα επιβάλλονται αντίστοιχη κινητικότητα και ευθύνη για το ρίσκο στο κεφάλαιο, στον έτερο δηλαδή συντελεστή της παραγωγής» (Μιχ. Σάλλας, πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, στο "Βήμα").
Με άλλα λόγια, για τον καταθέτη, το επιτόκιο δεν θα αποτελεί το μοναδικό κριτήριο επιλογής της τράπεζας. Οι καταθέτες θα πρέπει προηγουμένως να ελέγχουν την αξιοπιστία και φερεγγυότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων, την ποιότητα των χαρτοφυλακίων τους και βεβαίως τη διαχειριστική ικανότητα των διοικήσεών τους.
Υψηλό επιτόκιο θα παραπέμπει πιθανώς και σε υψηλό κίνδυνο, όπως και οι τοποθετήσεις σε μια χώρα με αδιαφανές θεσμικό πλαίσιο. Χώρες με προβληματικό πιστωτικό τομέα θα απειλούνται ανά πάσα στιγμή, με αποτέλεσμα το χρήμα να συσσωρεύεται στις ασφαλέστερες χώρες και στα υγιέστερα πιστωτικά ιδρύματα.
Αυτή η νέα συνθήκη βεβαίως θα μεταφέρει πίεση συνολικά στον τραπεζικό τομέα. Είναι κοινή πεποίθηση ότι στη νέα εποχή ο τραπεζικός τομέας θα συρρικνωθεί και ο ρόλος των τραπεζών στη χρηματοδότηση των οικονομιών θα περιορισθεί σημαντικά.
Οι κεφαλαιούχοι από τη στιγμή που θα νιώσουν ανασφαλείς θα μετακινηθούν και θα αναζητήσουν τα περισσότερα κέρδη αλλού. Κάτι ανάλογο θα ισχύει πλέον και για τους μεγάλους (άνω των 100.000 ευρώ) καταθέτες-αποταμιευτές, οι οποίοι αφού πλέον χάνουν την ασφάλεια που είχαν και αναλαμβάνουν τον κίνδυνο θα αναζητήσουν αντίστοιχες αυξημένες αποδόσεις. Η εξατομίκευση της ευθύνης θα αλλάξει καθοριστικά την επενδυτική ή αποταμιευτική τους συμπεριφορά και θα μεταφέρει μεγάλο μέρος των κεφαλαίων έξω από τις τράπεζες.
Επίσης, οι αλλαγές που επέρχονται στην εποπτεία των τραπεζών και στις αμοιβές των στελεχών θα καταστήσουν ενδεχομένως την τραπεζική δραστηριότητα λιγότερο επικερδή. Από τη στιγμή που οι τράπεζες θα γίνουν πιο φειδωλές στη χορήγηση δανείων, οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να αναζητήσουν χρηματοδοτικά κεφάλαια απευθείας από τις αγορές. Νέοι τρόποι και νέα εργαλεία χρηματοδότησης θα αναδειχθούν. Όπως λένε τραπεζικά στελέχη, στη νέα εποχή θα ανθήσουν τα εταιρικά ομόλογα, τα εμπορικά γραμμάτια, οι προεξοφλητικές πράξεις, οι επενδυτικές εταιρείες, οι τράπεζες ειδικού σκοπού και τα σχήματα που θα αποτιμούν τους κινδύνους.
Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ μόνο το 22% της συνολικής χρηματοδότησης είναι τραπεζική. Το υπόλοιπο 78% προέρχεται από άλλες πηγές και χρηματοδοτικά σχήματα. Μπορεί να διεκπεραιώνεται από το τραπεζικό σύστημα, αλλά δεν είναι τραπεζική.
Το νέο χρηματοπιστωτικό μοντέλο που προωθεί η ΕΕ (ουσιαστικά η Γερμανία) έρχεται πιο κοντά στο αμερικανικό. Με τη διαφορά ότι το αμερικανικό μοντέλο είναι πιο ευέλικτο, αφού λαμβάνει υπ' όψη την απασχόληση και την ανάπτυξη της οικονομίας, προκειμένου να αποτρέψει την απειλή της ύφεσης.
_____________________
Πηγή: άρθρο με τίτλο «Νέα εποχή για το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα: Ως επενδύσεις θα αντιμετωπίζονται πλέον οι καταθέσεις» στο http://www.tovima.gr στις 27.06.2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου