18 Οκτωβρίου 2021

H Αρκτική ρίχνει κι άλλο πάγο στις σχέσεις ΕΕ- Ρωσίας

Ένα από τα πιο δυσπρόσιτα μέρη στον πλανήτη, η Αρκτική, μπαίνει στη σκακιέρα του γεωπολιτικού ενδιαφέροντος και του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αρχίζουν τώρα να φαίνονται περισσότερο από οποτεδήποτε άλλοτε στην Αρκτική με το λιώσιμο τω πάγων, επιτρέποντας την ευκολότερη πρόσβαση στην περιοχή, σε συνδυασμό με την ανακάλυψη ενεργειακών αποθεμάτων και την ανάπτυξη της τεχνολογίας για την εξόρυξή τους. Ένα απόσπασμα από δημοσίευμα στην Ναυτεμπορική με τίτλο "Αρκτική: Η «δεύτερη Μέση Ανατολή» ρίχνει κι άλλο πάγο στις σχέσεις ΕΕ- Ρωσίας":

Η «δεύτερη Μέση Ανατολή» και η κλιματική αλλαγή

«Όταν θα έρθουν οι άνθρωποι των πάγων, θα έρθουν με όλη τους τη δύναμη», αναφέρει ο Τιμ Μάρσαλ στο βιβλίο του «Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας». Σύμφωνα με τον Μάρσαλ, καμία άλλη χώρα εκτός από τη Ρωσία δεν έχει τόσο βαρύνουσα παρουσία στην περιοχή, ούτε είναι τόσο καλά προετοιμασμένη για να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις.

«Όλα τα υπόλοιπα έθνη βρίσκονται μακράν πιο πίσω, και στην περίπτωση των ΗΠΑ, δεν φαίνεται καν να προσπαθούν να τους προφτάσουν: η Αμερική είναι ένα αρκτικό έθνος χωρίς αρκτική στρατηγική σε μια περιοχή όπου το θερμόμετρο συνεχώς ανεβαίνει», λέει χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα μάλιστα με τον ανώτερο συνεργάτη στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών και Εξωτερικών Υποθέσεων, Μάικλ Πολ, η Γαλλίδα υπουργός Άμυνας, Φλοράνς Παρλί, χαρακτήρισε πρόσφατα τον Βόρειο Πόλο ως «μια δεύτερη Μέση Ανατολή».

Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη η αντίδραση της Ρωσίας στις πρόσφατες ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την στρατηγική της στην Αρκτική. Για πρώτη φορά, η στρατηγική περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για την πολιτική ασφάλειας, σηματοδοτώντας την αυξανόμενη γεωπολιτική σημασία της περιοχής.

Η ευρωπαϊκή στρατηγική βαρόμετρο της γεωπολιτικής της σημασίας

Η ΕΕ φαίνεται να επιδιώκει να αυξήσει τον ρόλο της στην περιοχή, σημειώνοντας ότι «η περιοχή της Αρκτικής είναι μείζονος στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά την κλιματική αλλαγή, τις πρώτες ύλες και τη γεωστρατηγική επιρροή». Η ΕΕ, χωρίς στρατό, αναζητά στην ουσία επιρροή στην περιοχή μέσω της βιώσιμης διπλωματίας.

Η κλιματική αλλαγή άνοιξε τις διαδρομές στην Αρκτική, αλλά δημιούργησε και νέα γεωπολιτικά σύνορα. «Η φυσική ισορροπία έχει χαθεί λόγω της κλιματικής αλλαγής και ο πολιτικός ανταγωνισμός αυξάνεται», αναγνώρισε ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους στη συνέντευξη τύπου, προσθέτοντας ότι είναι ένα θέμα που αφορά άμεσα την Κομισιόν επειδή η Αρκτική φιλοξενεί «εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες της ΕΕ».

Η ΕΕ ζήτησε ένα μορατόριουμ για τις έρευνες για κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου στην περιοχή της Αρκτικής «για την προώθηση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ειρηνικής συνεργασίας» στην περιοχή. Πρακτικά οι προτάσεις της θα μπορούσαν να πιέσουν τη Ρωσία να απαγορεύσει τη χρήση νέων κοιτασμάτων πετρελαίου, άνθρακα και φυσικού αερίου στην Αρκτική...


Πεδίο συγκρούσεων συμφερόντων και ρωσικής επέκτασης

Στην περιοχή όμως «παίζονται» πολλά, με τις εντάσεις να αυξάνονται εδώ και αρκετά χρόνια μεταξύ των περιφερειακών παραγόντων, ιδίως υπό το φως της ήσυχης επέκτασης της Ρωσίας στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική επιρροή της εκεί.

Στο μεταξύ ο Καναδάς, η Ρωσία και η Δανία έχουν υποβάλει επικαλυπτόμενες εδαφικές αξιώσεις στην Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα όρια της υφαλοκρηπίδας (CLCS), με στόχο να επωφεληθούν από τον πλούτο των πόρων που κρύβεται εδώ και καιρό κάτω από τον πάγο.

Ο νέος παίχτης

Σε αντίθεση με τη Ρωσία, η ΕΕ είναι ένας σχετικά νέος παίκτης στην Αρκτική και η Ένωση, δεν είναι μέλος του Αρκτικού Συμβουλίου, του διακυβερνητικού φόρουμ για την παροχή μέσων για την προώθηση της συνεργασίας, του συντονισμού και της αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών της Αρκτικής. Ωστόσο, η ΕΕ έχει υποβάλει αίτηση για την αποδοχή της στο καθεστώς παρατηρητή. Στο Συμβούλιο ανήκουν τα κράτη μέλη της ΕΕ Δανία, Φινλανδία και Σουηδία. 

Πιο συγκεκριμένα, στο Αρκτικό Συμβούλιο συμμετέχουν οι «Πέντε χώρες της Αρκτικής» (αυτές δηλαδή που συνορεύουν με τον Αρκτικό ωκεανό: Καναδάς, ΗΠΑ, Ρωσία, Νορβηγία και Δανία) και τα πλήρη μέλη Ισλανδία, Φινλανδία και Σουηδία. Υπάρχουν επίσης 13 χώρες με καθεστώς Μόνιμου Παρατηρητή (πχ Ιαπωνία, Κίνα, Ινδία)...

Η αντίδραση της Ρωσίας

Η Ρωσία, η οποία κατέχει σημαντικά εδάφη της Αρκτικής όπου υπάρχουν πολλά αποθέματα υδρογονανθράκων και ψαριών, δεν είναι πολύ ευχαριστημένη με τις προτάσεις της Κομισιόν, τις οποίες ο αντιπρόεδρος της Ρωσίας Αλεξάντερ Νόβακ, μιλώντας στο CNBC, χαρακτήρισε «πολιτικά υποκινούμενες και γελοίες».

Η Αρκτική είναι αναπόσπαστο μέρος της οικονομίας και της επικράτειας της Ρωσίας. Η ακτογραμμή της αντιπροσωπεύει το 53% της ακτογραμμής του Αρκτικού Ωκεανού και ο πληθυσμός της χώρας στην περιοχή ανέρχεται σε περίπου 2 εκατομμύρια άτομα, δηλαδή περίπου το μισό του πληθυσμού που ζει στην Αρκτική παγκοσμίως, σύμφωνα με την Αρκτικό Ινστιτούτο…

Πηγή: naftemporiki.gr

-Advertisement-

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου