10 Οκτωβρίου 2020

Οι κεντρικές τράπεζες σχεδιάζουν ψηφιακά νομίσματα

Επτά μεγάλες κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και αυτή των ΗΠΑ, η Federal Reserve, καθώς και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρουσίασαν χθες τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν τα ψηφιακά νομίσματα σε μια προσπάθεια να καλύψουν το έδαφος που έχει κερδίσει η Κίνα στο συγκεκριμένο θέμα και να ελέγξουν τα σχετικά σχέδια ιδιωτών, όπως αυτό του Facebook για το libra.

Οι κεντρικές τράπεζες και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) δήλωσαν ότι στα βασικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται η ανθεκτικότητα, η διαθεσιμότητα σε χαμηλό ή μηδενικό κόστος, οι απαιτούμενες προδιαγραφές και ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο, καθώς και ένας κατάλληλος ρόλος για τον ιδιωτικό τομέα. Ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) και πρόεδρος της επιτροπής πληρωμών της BIS, Τζον Κάνλιφ, είπε ότι η αύξηση των πληρωμών χωρίς μετρητά μετά τα μέτρα καραντίνας για την αντιμετώπιση της πανδημίας επιτάχυνε τον ρόλο της τεχνολογίας στην αλλαγή των μορφών του χρήματος.

Οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να εξετάζουν στενά τα ψηφιακά νομίσματα μετά την ανακοίνωση του Facebook για το σχέδιό του να καθιερώσει –κάτι που δεν έχει γίνει ακόμη– το ψηφιακό νόμισμα libra, το οποίο θα στηριζόταν από ένα σύνολο μεγάλων νομισμάτων και κρατικού χρέους. Το αρμόδιο όργανο για τo libra άλλαξε έκτοτε τα σχέδιά του και τώρα ελπίζει να καθιερώσει αρκετά stablecoins που θα στηρίζονται από μεμονωμένα νομίσματα.

Εκτός από τη Fed και την Τράπεζα της Αγγλίας, στις επτά κεντρικές τράπεζες που έχουν σχηματίσει ομάδα με την BIS περιλαμβάνονται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η Ελβετική κεντρική τράπεζα και η Τράπεζα της Ιαπωνίας, όχι όμως η κεντρική τράπεζα της Κίνας. Η Κίνα έχει προχωρήσει ήδη πιλοτικά σε ένα ψηφιακό ρενμίνμπι, το οποίο, σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, θα ενισχύσει την προώθηση του γουάν στον κόσμο, όπου σήμερα κυριαρχεί το δολάριο.

Ο κορυφαίος οικονομικός διπλωμάτης της Ιαπωνίας Κέντζι Οκαμούρα δήλωσε χθες ότι η Κίνα επιδιώκει να έχει το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου με το δικό της ψηφιακό νόμισμα, προειδοποιώντας ότι αυτό «είναι κάτι που θα πρέπει να φοβόμαστε».

«Δεν θεωρώ ότι υπάρχει κούρσα ανταγωνισμού μεταξύ των κεντρικών τραπεζών», δήλωσε ο Κάνλιφ, προσθέτοντας ότι κανένα ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας δεν πρόκειται να κυριαρχήσει σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο επικεφαλής καινοτομίας της BIS Μπενουά Κερέ είπε ότι δεν υπάρχει κάποια διεθνής κούρσα ανταγωνισμού, αλλά ότι υφίσταται ένα πλεονέκτημα για τις κεντρικές τράπεζες στο να φτάσουν γρήγορα τον ιδιωτικό τομέα και να προηγηθούν για να διαμορφώσουν το μέλλον. 

Ερχεται το ψηφιακό ευρώ; 

Ειιδικότερα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε φανερές τις προθέσεις της με μια σχετική αναλυτική μελέτη για το ψηφιακό ευρώ. Η μελέτη εξετάζει πώς ένα ψηφιακό ευρώ μπορεί να σχεδιαστεί, επίσης σενάρια στα οποία θα ήταν χρήσιμο να υπάρξει, καθώς και μια μακρά λίστα από χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να λύσουν πιθανά προβλήματα.

Η ίδια η ΕΚΤ πάντως δηλώνει ότι αυτή τη στιγμή το θέμα είναι το «αν» θα συμβεί κάτι τέτοιο και όχι το «πότε».

Οι Financial Times έχουν άλλη γνώμη, καθώς ο αρθρογράφος τους, Μάρτιν Σάντμπου, θεωρεί ότι το ερώτημα για την άφιξη ενός ψηφιακού νομίσματος από μια κεντρική τράπεζα είναι το «πότε» και όχι το «εάν». Επικαλούνται, μάλιστα τον συντάκτη της μελέτης της ΕΚΤ, Φάμπιο Πανέτα, ο οποίος ανέφερε πως η πρόθεση της τράπεζας ήταν να είναι έτοιμη να παράσχει ένα ψηφιακό νόμισμα σε περίπτωση που οι λαοί της Ευρωζώνης αποφασίσουν ότι το θέλουν. 
«Δεν θα ήταν σοφό να μην είσαι έτοιμος να κάνεις ό,τι μπορείς για να παρέχεις το συντομότερο δυνατόν ψηφιακά μέσα πληρωμής από την κεντρική τράπεζα σε περίπτωση που ο κόσμος ζητήσει τέτοιες υπηρεσίες» δήλωσε.

«Έχουμε παρατηρήσει μείωση στη ζήτηση ρευστού ως μέσω πληρωμής» δηλώνει επίσης ο Πανέτα, προσθέτοντας πως η πανδημία ευνόησε ακόμα περισσότερο τις ηλεκτρονικές πληρωμές αλλά και πως «αν και το ρευστό είναι ακόμα το πιο σημαντικό, αυτές οι διαδικασίες δεν είναι γραμμικές και πρέπει να κοιτάς μπροστά».

Αυτά δεν σημαίνουν ότι η ΕΚΤ θα βγάλει τέτοιο νόμισμα σήμερα. Διαβάζοντας όμως τη μελέτη της, είναι δύσκολο να αντισταθείς στην ιδέα ότι οι ευρωτραπεζίτες έχουν αρχίσει πλέον να το σκέφτονται ως μια πολύ καλή ιδέα.


(Upd) Και μια σχετική προσθήκη την επόμενη ημέρα: 

H εισαγωγή της στα χρηματιστήρια της Κίνας της Ant Group 

Η Κίνα, όντας πρωτοπόρος στα ψηφιακά νομίσματα, ετοιμάζεται για το επόμενο μεγάλο βήμα, την παντελή εξαφάνιση του χαρτονομίσματος και την αντικατάστασή του με πίξελ στην οθόνη των έξυπνων κινητών τηλεφώνων. Τις επόμενες εβδομάδες θα φανεί η ισχύς του εγχειρήματος, όταν διεκπεραιωθεί η τεράστια αρχική δημόσια εγγραφή για διάθεση μετοχών της εταιρείας, η οποία θεωρείται και η μεγαλύτερη στη χρηματοπιστωτική τεχνολογία.

Αν και λέγεται… μυρμήγκι, δηλαδή Ant Group, που προήλθε από τους κόλπους του κινεζικού πολυσχιδούς ομίλου της Alibaba, η εισαγωγή της στα χρηματιστήρια του Χονγκ Κονγκ και της Σαγκάης είναι ζωτικής σημασίας. Σύμφωνα με άρθρο του Economist, ενδεχομένως βάσει του ρευστού, που θα αντληθεί, να είναι η μεγαλύτερη αρχική δημόσια προσφορά στην ιστορία, ξεπερνώντας ακόμα και αυτήν της Saudi Aramco. Πιθανώς κατόπιν της εισαγωγής η αξία της Ant να ξεπεράσει και αυτήν της JPMorgan Chase, της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου.

Οι χρηματοπιστωτικές τεχνολογίες αφήνουν περιθώρια για ενθουσιασμό, όπως σημειώνει ο Economist, διότι προσφέρουν αναλογικά μεγάλα κέρδη με γνώμονα την αποδοτικότητα. Η Ant έχει εξαιρετικά μικρά περιθώρια στις πληρωμές και χορηγεί δάνεια μέσα σε λίγα λεπτά. Οι TransferWise και Airwallex προσφέρουν υπηρεσίες ανταλλαγής συναλλάγματος φθηνότερα και ταχύτερα από τα αεροδρόμια. Υπάρχουν όμως κίνδυνοι. Οι εν λόγω τεχνολογίες απειλούν τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, επεκτεινόμενες στο πιο κερδοφόρο κομμάτι του, αφήνοντας στις παραδοσιακές τράπεζες μεγαλύτερο ρίσκο και μικρότερα κέρδη και διαμορφώνοντας δυνητικά συνθήκες μονοπωλίου. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου