18 Φεβρουαρίου 2015

Οι Ευρωπαϊκές Επαναστάσεις του 1848

«Η Ευρώπη ζει μια ιστορική περίοδο, ιστορικότερη από το 1848, από τη μεγάλη ευρωπαϊκή επανάσταση» είπε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, στον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, που τον επισκέφθηκε το Προεδρικό Μέγαρο προκειμένου να τον ενημερώσει τόσο για την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους, όσο και για τον υποψήφιο που πρότεινε για το ύπατο αξίωμα. Λίγα λόγια λοιπόν για τη μεγάλη ευρωπαϊκή επανάσταση του 1848, στη συνέχεια. 

Αλλά πριν παραθέτουμε το σχετικό διάλογο στο Προεδρικό Μέγαρο

«Είμαστε σε κρίσιμη καμπή της διαπραγμάτευσης, κρίσιμη και ευαίσθητη, καταθέτουμε προτάσεις και ευελπιστούμε να περάσουμε τον κάβο, που θα μας δώσει δυνατότητες να προχωρήσουμε» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε: «Τα παρακολουθώ όλα. Βλέπω τις δυσκολίες. Η Ευρώπη ζει μια ιστορική περίοδο, ιστορικότερη από το 1848, από τη μεγάλη ευρωπαϊκή επανάσταση». «Ελπίζω να πετύχετε στην προσπάθειά σας. Το περιμένει ο λαός· η προσμονή είναι μεγάλη. Ελπίζω να πάνε όλα καλά, για να δει καλύτερες ημέρες ο λαός» κατέληξε ο κ. Παπούλιας. 

Η μεγάλη ευρωπαϊκή επανάσταση του 1848

Πρόκειται για 
ένα επαναστατικό κύμα που πυροδοτήθηκε στην Γαλλία, με τη Γαλλική Επανάσταση του 1848, και εξαπλώθηκε στη συνέχεια σε ένα μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ευρώπης. 

Οι Ευρωπαϊκές Επαναστάσεις του 1848 (που είναι επίσης γνωστές ως Άνοιξη των Εθνών ή ως Άνοιξη των Λαών ή και ως Έτος της Επανάστασης) παρ' ότι ήταν βραχύβιες και σύντομα κατεστάλησαν, εν τούτοις είχαν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στις κοινωνικοοικονομικές και εθνικές διεργασίες του 19ου αιώνα.  

Ένα μικρό περιστατικό: Στις 24 Φεβρουαρίου 1848 ο βασιλιάς της Γαλλίας,  Λουδοβίκος-Φίλιππος Α΄, αφού υπέγραψε την πρώτη πράξη της παραίτησής του από το θρόνο, ετοιμάζεται να αναχωρήσει για τον τόπο της εξορίας του. Ανεβαίνει με τη βασίλισσα στην άμαξα και κάποιος Παριζιάνος τρέχει να κλείσει ευγενικά την πόρτα. "Ευχαριστώ" του ψιθυρίζει μηχανικά ο πρώην μονάρχης. Και ο άλλος του απαντά: "Δεν υπάρχει λόγος, εδώ και δεκαεφτά χρόνια περιμένω αυτή τη στιγμή"! 

Πολλά έχουν γραφτεί για τις Ευρωπαϊκές Επαναστάσεις του 1848, στη συνέχεια περιοριζόμαστε να μεταφέρουμε όσα συνοπτικά βρήκαμε στη Βικιπαίδεια: 

Είκοσι σχεδόν χρόνια μετά τη λήξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και της αναγνώρισης του Ελληνικού Βασιλείου, ξέσπασε στην Ευρώπη ένα κύμα πολιτικών ταραχών αρχής γενομένης από την Γαλλία, η λεγόμενη Φεβρουαριανή Επανάσταση, ή Γαλλική Επανάσταση του 1848. Εκεί ο Βασιλεύς Λουδοβίκος - Φίλιππος έχοντας εγκαταλείψει την αρχική φιλελεύθερη πολιτική του, προκαλώντας μεγάλη δυσαρέσκεια, αστοί και εργάτες συμμάχησαν εναντίον του κατορθώνοντας να τον ανατρέψουν. Τελικά η αποτυχημένη αυτή εξέγερση έφερε στο προσκήνιο ένα νέο ηγέτη, τον Λουδοβίκο Ναπολέοντα Βοναπάρτη, (ανεψιό του Μ. Ναπολέοντα) ο οποίος και αυτοανακηρύχθηκε Αυτοκράτορας, με το όνομα Ναπολέων Γ΄.

Η Φεβρουαριανή Επανάσταση πυροδότησε στη συνέχεια σειρά εξεγέρσεων στην Αυστρία και Ουγγαρία, στις χώρες της Γερμανίας, το Λουξεμβούργο, τη Δανία, την Πολωνία, τη Μολδοβλαχία και την Ιταλία, ουσιαστικά σ΄ όλη την κεντρική Ευρώπη, καθώς επίσης και στη Βραζιλία. Στην Αυστροουγγαρία όπου ζούσαν πολλές διαφορετικές εθνικές και γλωσσικές ομάδες, όπως Γερμανοί, Μαγυάροι, Τσέχοι, Πολωνοί, Σλοβάκοι, Σέρβοι ακόμα και Ιταλοί, οι εξεγέρσεις που σημειώθηκαν ήταν οξύτερες. Στη Βιέννη ο Αυτοκράτορας αναγκάσθηκε να εκχωρήσει σύνταγμα όταν η ενότητα της αυτοκρατορίας κινδύνεψε από τις επιμέρους εξεγέρσεις στην Ουγγαρία και Βοημία. Η "θεομηνία" των εξεγέρσεων αυτών, όπως τη χαρακτήρισε ο μέχρι τότε πανίσχυρος καγκελάριος Μέττερνιχ, σήμανε και το πολιτικό τέλος του.

Ακολούθως, ο άνεμος των εξεγέρσεων αυτών πέρασε στις χώρες της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας, ακόμα και της Σικελίας όπου οι λαοί ζητούσαν πλέον φιλελεύθερα συντάγματα. Τελικά οι κάποιες αρχικές επιτυχίες των επαναστατών αποδείχτηκαν τελείως πρόσκαιρες. Η γενική καταστολή όλων των εξεγέρσεων που σημειώθηκαν, έδωσε αργότερα, μετά μια δεκαετία, τη σκυτάλη στα εθνικά κινήματα που αναδείχθηκαν εξ αυτών, ανδρώθηκαν με ιμπεριαλιστικές τάσεις και στη συνέχεια συγκρούσθηκαν μεταξύ τους. Βέβαια στις εξεγέρσεις αυτές πολλές χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ενώ πολλοί αναγκάσθηκαν να εξοριστούν.

Από τα γεγονότα του 1848 φαίνεται όμως να μη επηρεάστηκαν η Μεγάλη Βρετανία, η Ρωσική Αυτοκρατορία και η Σουηδία καθώς και οι χώρες του νότου όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ελλάδα και η Οθωμανική Αυτοκρατορία, (όπου στη τελευταία σε κάποιες των περιπτώσεων, όπως στη Σερβία, μπορεί να επηρέασαν ελάχιστα).

Βαθύτερη αιτία αυτών των εξεγέρσεων ήταν αφενός η βιομηχανική επανάσταση που είχε ήδη ξεκινήσει με γοργά βήματα με αναγκαία τη μετεξέλιξη των αγροτών σε βιομηχανικούς εργάτες και την εγκατάστασή τους σε αστικά κέντρα, με ότι οικονομικές επιπτώσεις και κοινωνικά χάσματα δημιούργησε αυτή, και αφετέρου η αγροτική πληθυσμιακή έκρηξη που ανάγκασε τους νέους αγρότες να καταφύγουν και αυτοί εσωτερικοί μετανάστες στις μεγάλες πόλεις, διογκώνοντας έτσι τις νέες κοινωνικές ανακατατάξεις με την καθοριστική πλέον ανάπτυξη της νέας εργατικής τάξης.

Φωτογραφία επάνω αριστερά: Οδόφραγμα στην οδό Σουφλό, ένα έργο του Οράς Βερνέ το 1848. Το Πάνθεον διακρίνεται στο φόντο του πίνακα.


Πηγές: Με στοιχεία από http://el.wikipedia.org 
Σημείωση: Το μικρό περιστατικό από το βιβλίο "Μπακούνιν" των εκδόσεων Arnoldo Mondadori Editore SPA

1 σχόλιο:

  1. Καλή ενημέρωση, γιατί ανάθεμα αν κατάλαβε κανείς τι εννοούσε ο Παπουλιας όταν μίλησε για τη μέγάλη ευρωπαική επανάστση του 1848!

    ΑπάντησηΔιαγραφή